Lý thuyết Hoá học hữu cơ

Lý thuyết Hoá học hữu cơ

A.HIĐRÔCACBONNO

I)Ankan(Parafin) CnH2n+2 (n 1)

1)Cách gọi tên: số chỉ vị trí-tên nhánh + tên mạch chính + an.

Lưu ý: Đánh số thứ tự phải đánh từ vị trí có gần nối đôi nhất.

 

pdf 13 trang Người đăng kidphuong Lượt xem 2698Lượt tải 1 Download
Bạn đang xem tài liệu "Lý thuyết Hoá học hữu cơ", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
A.HIĐRÔCACBONNO 
I)Ankan(Parafin) CnH2n+2 (n 1) 
 1)Cách gọi tên: số chỉ vị trí-tên nhánh + tên mạch chính + an. 
Lưu ý: Đánh số thứ tự phải đánh từ vị trí có gần nối đôi nhất. 
 Ví dụ 
1 2 3 4
3 2 3
|
3
C H C H C H C H
           CH
   2- metylbutan (isopentan) 
3
|
1 2 3 4 5
3 2 2 3
|
3
           CH  
C H C H C H C H CH
           CH
    2,2- đimetyl pentan (neoheptan) 
 2)Tính chất hoá học. 
 *Phản ứng thế: 
CH4 + Cl2 
askt CH3Cl + HCl 
 *Phản ứng tách H2 
2CH4 
01500 C
lln
 C2H2 + 2H2 
 * Phản ứng oxi hoá 
 CnH2n+2 + 
3n 1
2
 
 
 
O2 
0t nCO2 + (n+1)H2O 
 +Phản ứng oxi hoá không hoàn toàn: CH4 + O2 
0t ,xt HCHO + H2O 
II)Xicloankan CnH2n (n 3) 
 CH3 
 | CH3 
 1,2,4-Trimetylxiclohexan 
 | 
 CH3 
*Tính chất hoá học 
 a) phản ứng cộng mở vòng. 
 + H2 
0Ni,80 C C3H8 
 + Br2  Br CH2 CH2  CH2  Br (1,3-đibrompropan) 
 + HBr  CH3 CH2  CH2 Br 
 + H2 
0Ni,120 C C4H10 (Butan) 
b)Phản ứng thế Br 
 + Br2 
0t + HBr 
c) Phản ứng oxi hoá 
Hãy học vì tương 
lai của mỗi chúng 
ta và con chúng ta. 
2 | Nguyễn Hồng Linh Tel:01689107184 
CnH2n + 
3n
2
 O2 
0t nCO2 + nH2O 
* Điều chế 
CH3  CH2  CH2  CH2  CH2 CH3 
0t ,xt + H2 
0t ,xt C6H6 + 3H2 
B.Hidrocacbon không no 
I)Anken (olefin) có đồng phân hình học [cis(cùng), trans( khác)] 
 1)Danh pháp CnH2n (n 2) 
Số chỉ vị trí –tên nhánh + tên mạch chính – số vị trí nối 2 – en 
Vd: 
1 2 3 4
2 2 3
|
3
C H C C H C H
            CH
  
 2–metylbut–1–en 
2) Tính chất hố học 
a) Phản ứng cộng. 
CH2=CH2      +    H2   
0t ,xt CH3CH3 
2 2 2 2 2
| |
CH CH         Cl   C H C H
                                      Cl        Cl
   
 1,2- đicloetan 
2 2
| |
2 2 2
C H C H
CH CH       Br  
Br        Br
 
    
 
 1,2- đibrometan 
C2H4      +   HCl     
0t ,xt CH3CH2Cl 
C2H4      +   H-OH    
0t ,xt CH3CH2OH 
b)Phản ứng trùng hợp 
n 2 2 3|
3
CH C CH CH
            CH
   0t ,xt,P        2 2 3|
3
CH C CH CH
            CH
   
 
 
n 
c)Phản ứng oxi hố khơng hồn tồn. 
3CH2=CH2      +    2KMnO4 + 4H2O  3
2 2
| |
C H C H
OH      OH
 
 
 
 + 2KOH + 2MnO2 
3 2 2 3|
3
CH C CH CH
           CH
  
 + 2KMnO4 + 4H2O  3 2 2 3| |
C H C CH CH
OH      OH
  
 + 2KOH + 2MnO2 
3)Điều chế 
CH3CH2OH 
0
2 4H SO ,170 C C2H4      +   H-OH     
II)Ankadien (CnH2n-2) cĩ hai liên kết đơi trong phân tử. 
1) Phân loại   +  ankađien liên hợp cách nhau một liên kết đơn. 
                   +  ankađien cách nhau hai nối đơi trở lên.   
2) Phản ứng hố học 
a. Phản ứng cộng 
CnH2n-2 + 2H2 
0t ,Ni CnH2n+2 
080 C
2   +   Br    
   2 2CH CH CH CH | |
 Br        Br  
  2 2CH CH CH CH 
Hãy học vì 
tương lai của 
mỗi chúng ta và 
con chúng ta. 
3 | Nguyễn Hồng Linh Tel:01689107184 
080 C   +   HBr      2 2CH CH CH CH | |
 H        Br  
  2 2CH CH CH CH 
b. Phản ứng trùng hợp 
   
0t ,xt ,p
n
n       C C      2 2 2 2CH CH CH CH H H CH CH 
n 2 2|
3
CH C CH CH
            CH
  
0 2 2t ,xt ,p |
3 n
CH C CH CH
           CH
   
  
 
3) Điều chế ứng dụng của butađien & isopropen 
   Trong CN hiện nay butađien & isopropen được điều chế bằng cách tách H2 từ ankan    
CH3−CH2−CH2−CH3  
0t ,xt,P 2 2CH CH CH CH   + 2H2 
 2 2 2|
3
CH CH CH CH
           CH
   0t ,xt,P 
2 2
|
3
CH C CH CH
            CH
  
+ 2H2 
III. Ankin CnH2n-2 (n 2) 
1. Danh pháp: cũng gọi như anken chỉ thay đuơi en thành đuơi in. 
2. Tính chất hố học. 
a. Phản ứng cộng: 
 Cộng H2 
C2H2   +   H2    
0t ,Ni C2H6 
C2H2   +   H2     3
Pd,PbCO
 C2H4 
 Cộng Br2 
CH3CCCH3  +  Br2  
020 C   3 3
CH C C CH
           Br   Br
| |
   
CH3CCCH3  +  Br2    3 3
          Br   Br
CH C C CH
           Br   Br
| |
| |
     
 Cộng H2O 
CHCH   +   HOH  4 2 40
HgSO , H SO
80 C
CH3CHO 
 Cộng HCl 
CHCH   +   HCl  20
HgCl
t
  CH2=CHCl  (Vinyl clorua) 
b. Phản ứng đime hố và phản ứng trime hố: 
CHCH    
0t ,xt  CH2=CHCCH    (Vinyl axetilen) 
CHCH    
0600 C,Bơt  CC6H6 ( Benzen) 
c. Phản ứng thế bằng ion kim loại (đây là phản ứng để nhận biết ankin cĩ nối ≡ 
đầu mạch): 
CHCH  +2 AgNO3  +2 NH3    AgCCAg(vàng) + 2NH4NO3 
                                                            (Bạc axetilua) 
d. Phản ứng oxi hố:đốt cháy và làm mất màu thuốc tím (KMnO4) 
CnH2n-2 + 
3n 1 
2

O2 
0t n CO2 + (n-1)H2O 
Hãy học vì tương 
lai của mỗi 
chúng ta và con 
chúng ta. 
4 | Nguyễn Hồng Linh Tel:01689107184 
C. Hiđrơcacbon thơm 
I) Benzen và ankyl benzen 
1)Đặc trưng cĩ mạch vịng cĩ 6 cạnh cĩ 3 liên kết đơn xen kẻ 3 liên kết đơi.  
     CTTQ CnH2n-6 (n6)   
2) Tính chất hố học 
a) Phản ứng thế Br 
 + Br2 
bơt Fe + HBr 
 C6H5CH3 + Br2 
bơt Fe C6H5BrCH3 + HBr 
 C6H5CH3 + Br2 
áskt C6H5CH2Br + HBr 
 C6H6 + HNO3 2 4
H SO

đ C6H5NO2 + H2O 
b) Phản ứng cộng . 
C6H6 + H2 
0t ,Ni C6H12 
C6H6 + Cl2 
áskt C6H6Cl6 
c) Phản ứng oxi hố. 
C6H5CH3 + 2KMnO4 
0t C6H5COOK + 2MnO2 + KOH + H2O 
CnH2n-6 + 
3n 3 
2
 
 
 
O2 
0t nCO2 + (n-3)H2O 
3) Điều chế 
CHCH    
0600 C,Bơt  CC6H6 ( Benzen) 
II) STIREN (C8H8) 
1) Đặc trưng: cĩ một vịng benzen liên kết với nhĩm vinyl (CH=CH2)  
             CH=CH2 
2) TÍNH CHẤT HỐ HỌC 
a. Phản ứng cộng 
C6H5CH=CH2 + Br2 

6 5 2| |
C H CH CH
 Br Br
C6H5CH=CH2 + HCl 

6 5 3
|
C H CH CH
 Cl 
C6H5CH=CH2 + H2 
0t ,xt,p 
6 5 2 3
C H CH CH 
C6H5CH=CH2 + 4H2 
0t ,xt,p 
6 2 3
C H CH CH
11
b. Phản ứng trùng hợp 
 CH-CH2 
 n 
0t ,xt,p (polistiren) 
                          CH=CH2   
 n 
c. Phản ứng oxi hố 
Hãy học vì 
tương lai của 
mỗi chúng ta 
và con chúng 
ta. 
5 | Nguyễn Hồng Linh Tel:01689107184 
             CH=CH2                                                   CH(OH)-CH2(OH) 
                        +  2KMnO4    +   4H2O    +2MnO2 (đen) + 2KOH 
III) NAPHTALEN (C10H8) 
1. Đặc trưng: cĩ hai vịng benzen, dễ thăng hoa ngay ở nhiệt độ thường. 
2. Tính chất hố học: 
a. Phản ứng thế 
                                                                         Br 
                                  +     Br2    3
CH COOH
 + HBr     
                                                                          NO2 
                                  +   HNO3    2 4
H SO ,d
 + H2O 
b. Phản ứng cộng H2 
                                  +   5H2       
0Ni,t (C10H18)      
D. DẪN SUẤT CỦA HIĐRƠCACBON 
I. DẪN XUẤT HALOGEN 
 1) Phản ứng thế nguyên tử X bằng nhĩm (–OH) 
      CH3-CH2-CH2-Cl  +   NaOH         
0t     CH3-CH2-CH2-OH     +    NaCl 
                                                                           (ancol propylic)             
 2) Phản ứng tách hiđrơhalogenua 
           CH3-CH2-CH2-Br  +   KOH        
0
2 5C H OH,t  CH3-CH=CH2   +   KBr    +   H2O  
 3) Phản ứng với Mg. 
     CH3-CH2-CH2-Br  +  Mg    khan
ete  CH3-CH2-CH2- Mg -Br  
                (etyl magie bromua)        
II.ANCOL 
1. Danh pháp: tên hiđrơcacbon ứng với mạch chính + số chỉ vị trí nhánh + ol 
Ví dụ:
4 3 2 1
3
  
3 2 |
C H C H C H C H
 OH
 butan-2-ol 
3 2 1
3
C  
3 2|
C H C H H OH
 CH 
 2-metyl propan-1-ol 
2. Tính chất hố học 
a. Phản ứng thế với kim loại kiềm 
2C2H5OH + 2Na  2C2H5ONa + H2 
Hãy học vì 
tương lai của 
mỗi chúng ta 
và con chúng 
6 | Nguyễn Hồng Linh Tel:01689107184 
C2H5ONa + H2O  C2H5OH + NaOH 
b. Tính chất đặc trưng của glixerol 
2C3H5(OH)3    +   Cu(OH)2      [C3H5(OH)2 O]2Cu   +   2H2O 
                                                         (dd màu xanh lam)  
c. Phản ứng tách nước 
C2H5OH   
0
2 4170 C,H SO d C2H4 + H2O 
d. Phản ứng oxi hố 
C2H5OH   +   CuO       CH3CH=O   + Cu   + H2O 
3 2 3|
C H C H H H
                         OH
C C    +  CuO        3 2 3C H C H C CH
                        O
  

+ Cu   + H2O 
3. Điều chế 
a. Điều chế glixerol [C3H5(OH)3] 
                   CH2=CHCH3   +   Cl2   
0450 C  CH2=CHCH2Cl   +   HCl  
       CH2=CHCH2Cl   +   Cl2  +  H2O   
0t  2 2| ||
C H H H
Cl        OH    Cl
C C 
 + HCl 
                  2 2| ||
C H H H
Cl        OH    Cl
C C 
  +  2NaOH         2 2| ||
C H H H
OH      OH    OH
C C 
  +  NaCl 
b. Điều chế ancol etylic [C2H5OH] 
(C6H10O5 )n +  nH2O 
0
2 4H SO d,t  nC6H12O6 
C6H12O6   
men  ruou  2C2H5OH  +  2CO2 
III. PHENOL 
1. Đặc trưng: cĩ vịng benzen liên kết trực tiếp với nhĩm   OH 
                   OH 
2. TÍNH CHÂT HỐ HỌC 
a. Tác dụng với kim loại kiềm. 
           2C6H5OH   +  2Na    2C6H5ONa   +  H2 
b. Tác dụng với dd bazo  
                  C6H5OH   +  NaOH C6H5ONa   +  H2O 
c.   Tác dụng với Br2                         OH 
                                                              Br            Br 
                        C6H5OH   +  3 Br2                       (trắng)    +   3HBr 
 Br 
                                                          (2,4,6-tribromphenol) 
                                                            OH 
                                                           NO2            NO2 
                  C6H5OH   +  3 HNO3                       (Vàng)    +   3H2O 
 NO2 
                                                          (2,4,6-trinitrophenol) 
Hãy học vì 
tương lai của 
mỗi chúng ta và 
con chúng ta. 
7 | Nguyễn Hồng Linh Tel:01689107184 
3. Điều chế                                                        
                                                                  Br 
                     +   Br2     
bơt Fe + HBr 
 C6H5Br + 2 NaOH(đ, dư)  0
200 300atm
t
 C6H5Na + NaBr + H2O 
 C6H5Na + H2O + CO2   C6H5OH   + Na2CO3 
IV. ANĐÊHIT 
1. Đặc trưng cĩ nhĩm chức ( –CH=O), cĩ phản ứng tráng gương. Đặc biệt HCHO + 
AgNO3 trong mơi trường NH3 tạo ra 4Ag. Cơng thức chung là 
*Đối với anđê hit no đơn chứcCnH2nO(n1) hoặc  CnH2n+1CHO (n0) 
*Đối với anđêhit đa chức R(CHO)a 
2.  Danh pháp 
Số chỉ vị trí nhánh+ tên nhánh+ tên hidrocacbon no tương ứng với mạch chính + al 
Ví dụ: 
4 3 2 1
3 2
|
3
C H C H C H C HO
           CH
   3-metyl butanal 
3. Tính chất hố học 
a. Phản ứng cộng với H2 (đĩng vai trị chất oxi hố) 
HCHO  +   H2   
Ni  CH3OH 
      PTTQ: RCHO  +   H2   
Ni  RCH2OH 
b. Phản ứng oxi hố khơng hồn tồn (đĩng vai trị chất khử): Dưới đây là phan ứng tráng gương. 
HCHO  +  2AgNO3   + 3NH3  +  H2O  
0t   HCOONH4   + 2 NH4NO3  + 2 Ag (trắng) 
RCHO   + 2AgNO3   + 3NH3  +  H2O  
0t   RCOONH4   + 2 NH4NO3  + 2 Ag (trắng) 
RCHO    +    O2  
0t RCOOH 
4. Điều chế. 
RCH2OH     +    CuO 
0t    RCHO   +  Cu  +  ... hường gặp: 
(C15H31COO)3C3H5   :Tripanmitin. 
(C17H35COO)3C3H5   :Tristearin.  
(C17H33COO)3C3H5   :Triolein (ko no). 
(C17H31COO)3C3H5   :Trilinolein (ko no). 
 Tính chất hố học 
(RCOO)3 C3H5   +  3HOH
+ 0H ,t  C3H5(OH)3   +  3RCOOH 
(RCOO)3 C3H5   + 3NaOH C3H5(OH)3   + 3RCOONa 
IX)CACBOHIDRAT 
 1.Phân loại 
 Gluxit là tên gọi một loại hợp chất hữu cơ rất phổ biến trong cơ thể sinh vật 
 Thường cĩ cơng thức ptử chung Cn(H2O)m. 
 Các chất gluxit được phân làm 3 loại. 
a) Monosaccarrit là những gluxit đơn giản nhất, khơng bị thuỷ phân thành những gluxit đơn 
giản hơn. Ví dụ: glucozơ, fructozơ (C6H12O6), ribozơ (C5H10O5) 
 b)Điscaccarit là những sản phẩm ngưng tụ từ 2 đến 10 phân tử monosaccarit với sự tách bớt 
nước. Quan trọng nhất là các đisaccarit hay điozơ cĩ cơng thức chung C12H22O11. Các đisaccarit này 
bị thuỷ phân tạo thành 2 phân tử monosaccarit. Ví dụ thuỷ phân saccarozơ. 
C12H22O11 + H2O 
+ 0H ,tC6H12O6 + C6H12O6 
Saccarozơ fructozơ glucozơ 
c) Polisaccarit là những hợp chất cao phân tử. Khi bị thủy phân, polisaccarit tạo thành một số 
lớn phân tử monosaccarit. 
Ví dụ: Tinh bột, xenlulozơ, glicogen đều cĩ cơng thức chung là (C6H10O5)n 
2.Glucozơ tồn tại hai dạng  -glucozơ nhĩm -OH phía trên &   -glucozơ nhĩm -OH nằm phía dưới. 
2C6H12O6  +Cu(OH)2    (C6H11O6)2Cu   +  2H2O 
                                              (Dd màu xanh lam) 
C5H11O5CHO +2AgNO3 +3NH3  +H2O 
0t   C5H11O5COONH4 + 2Ag  + NH4NO3 
                                                                              ( amonigluconat) 
C5H11O5CHO + 2Cu(OH)2  +  NaOH 
0t C5H11O5COONa + Cu2O + 3H2O 
                                                                            (natrigluconat)       (đỏ gạch) 
C5H11O5CHO  + H2      
+ 0H ,tC5H11O5CH2OH (Sobitol) 
C6H12O6  
   enzim  2C2H5OH  + 2CO2 
C5H11O5CHO + Br2 + H2O C5H11O5COOH + 2HBr 
 Chú ý 
Fructozo ko làm mất màu dd Br2. 
Các tính khác đều giống glucozo. 
10 | Nguyễn Hồng Linh Tel:01689107184 
Fructozo ngọt hơn glucozo. 
 Điều chế 
(C6H10O5)n  + nH2O 
+ 0H ,t nC6H12O6 
C12H22O11     +  H2O  
+ 0H ,tC6H12O6  + C6H12O6 
saccarozo                                  Fructozo        glucozo 
3.Saccarozơ 
 Tính chất hố học 
 Tan Cu(OH)2 tạo dd màu xanh lam: 
2C12H22O11 +Cu(OH)2  (C12H21O11)2Cu + 2H2O 
 Thủy phân trong mơi trường axit 
 C12H22O11     +  H2O
+ 0H ,tC6H12O6  + C6H12O6 
saccarozo                                 Fuctozo     glucozo 
4.TINH BỘT, XENLULOZƠ 
(C6H10O5)n  + nH2O
+ 0H ,t nC6H12O6 
Phản ưng giưa hơ tinh bơt va I2  dd màu xanh tím 
Xenlulozo tác dụng với HNO3 tạo nên   xenlulozo trinitrat
* 
[C6H7O2(OH)3]n +3nHNO3
+ 0H ,t [C6H7O2(ONO2)]n  + 3nH2O 
*Xenlulozo trinitrat:là chất dễ cháy và nổ mạnh được dùng làm thuốc súng. 
 **Bảng tĩm tắt một số tính chất của một số Cacbohiđrat  
     C6H12O6 
(glucozo) 
C6H12O6 
(Fructozo) 
C12H22O11 
(Saccarozo) 
C12H22O11 
(mantozo) 
(C6H10O5)n   
Tinh bot 
[C6H7O2(OH)3]n 
    xenlulozo  
AgNO3/NH3  Ag   Ag   Ko pứ   Ag   Ko pứ   Ko pứ  
Cu(OH)2  Dd mau xanh 
lam 
Dd mau xanh 
lam 
Dd mau xanh lam  Dd mau xanh 
lam 
Ko pứ   Ko pứ  
Cu(OH)2,t
0 
Cu2O  đỏ 
gạch 
Cu2O đỏ 
gạch 
Ko pứ   Cu2O   
đỏ gạch 
Ko pứ   Ko pứ  
HNO3/H2SO4  Cĩ pứ   Cĩ pứ   Cĩ pứ   Cĩ pứ   Cĩ pứ   [C6H7O2(ONO2)]n   
H2O/H
+  Ko pứ   Ko pứ   Glucozo+Fructozo  2Glucozo  Glucozo  Glucozo 
X. AMIN cĩ cơng thức phân tử chung như sau: 
+Amin no đơn chức : CnH2n+3N 
+ Amin khơng no đơn chức: CnH2n+1N 
+Amin thơm CnH2n-5N 
A)Lực bazơ 
(C6H5)NH<C6H5NH2<NH3<CH3NH2<(CH3)2NH 
B)Tính chất hĩa học 
1)Tác dụng vơí quỳ tím 
 Dd metylamin và đồng đẵng của chúng làm quỳ tím chuyển thành màu xanh. 
 Dd anilin va các amin thơm khác ko làm mất màu quỳ tím. 
2)Tác dụng HCl 
    CH3NH2    + HCl   
enzim      [CH3NH3]
+Cl- 
       C6H5NH2   + HCl   
enzim      C6H5NH3Cl(phenyl amoni clorua) 
3)Tác dụng HNO2 
C2H5NH2   +  HONO
enzim    C2H5OH + N2  +H2O 
C6H5NH2   + HCl + HONO 
00 5 C C6H5N2Cl +2H2O  
11 | Nguyễn Hồng Linh Tel:01689107184 
4)Pứ đặc trưng anilin(C6H5NH2) 
C6H5NH2 + 3Br2  
0
2H O, tC6H2Br3NH2   +   3HBr 
 Chất nhận biết anilin    (trắng) 
C6H5NH2 + 3HNO3 
0
2H O, tC6H2(NO2)3NH2   +  3H2O 
XI. AMINOAXIT là hc chứa cả nhĩm amino(NH2 ) và nhĩm cacboxyl(COOH) 
Chú ý:vì nĩ chứa cả hai nhĩm trên nên chúng là hợp chất lưỡng tính. 
- Khi nhĩm (COOH)>(NH2 ) Quỳ chuyển thành màu đỏ. 
- Khi nhĩm (COOH)<(NH2 ) Quỳ chuyển thành màu xanh. 
- Khi nhĩm (COOH)=(NH2 ) Quỳ  ko chuyển màu. 
1)Tính chất lưỡng tính. 
   HOOC-CH2-NH2   + HCl     HOOC-CH2-NH3Cl 
   HOOC-CH2-NH2  +NaOH NaOOC-CH2-NH2 +H2O 
2)phản ứng este hố 
HOOC-CH2-NH2 +CH3OH    
HCl    NH2CH2COOCH3 +H2O 
3)Pứ trùng ngưng 
nH2N-[CH2]5-COOH   
ot            (HN-(CH2)5-CO)n + nH2O 
     axit-6-aminhexanoic                       nilon-6 
H2N-CH2-COOH                               (glyxin) 
CH3-CH(NH2)-COOH                       (alanin) 
CH3-CH(CH3)-CH(NH2)-COOH       (Valin) 
H2N-(CH2)4CH(NH2)COOH              (Lysin) 
HOOC-CH(NH2)[CH2]2COOH         (axit glutamic,thành phần chính của bột ngọt) 
H2N-[CH2]6-COOH                            (axit-7-aminoheptanoic) 
XII. Peptit và protein 
A)Peptit là hc chứa từ 2-50 đơn vị anpha aminoaxit. 
*Tính chât hố học: cĩ hai pứ đặc trưng là phản ứng thuỷ phân và pứ màu biure(1). 
(1)pư màu biure cho peptit tác dụng vơíCu(OH)2 dd màu tím (chỉ cĩ peptit từ hai lk peptit trở lên mới cĩ pứ này). 
B)Protein 
1. Thành phần - cấu tạo 
 Thành phần nguyên tố của protein gồm cĩ: C, H, O, N, S và cả P, Fe, I, Cu. 
 Protein là những polime thiên nhiên cấu tạo từ các phân tử aminoaxit trùng ngưng với nhau. 
2. Tính chất: 
a) Các protein khác nhau tạo thành những cuộn khác nhau. Cĩ 2 dạng chính. 
  Hình sợi: như tơ tằm, lơng, tĩc. 
 Hình cầu: Như anbumin của lịng trắng trứng, huyết thanh, sữa. 
b) Tính tan: rất khác nhau 
 Cĩ chất hồn tồn khơng tan trong nước (như protein của da, sừng, tĩc) 
 Cĩ protein tan được trong nước tạo dung dịch keo hoặc tan trong dung dịch muối lỗng. 
Tính tan của một số protein cĩ tính thuận nghịch: nếu tăng nồng độ muối thì protein kết tủa, nếu giảm 
nồng độ muối protein tan. 
c) Hiện tượng biến tính của protein 
Khi bị đun nĩng hay do tác dụng của muối kim loại nặng hoặc của axit (HNO3, CH3COOH), protein bị 
kết tủa (đơng tụ) kèm theo hiện tượng biến tính. Khi đĩ, các liên kết hiđro, liên kết muối amoni, liên kết 
đisunfua, liên kết este bị phá huỷ và làm mất hoạt tính sinh học đặc trưng của protein. 
d) Tính lưỡng tính của protein 
12 | Nguyễn Hồng Linh Tel:01689107184 
Vì trong phân tử protein cịn cĩ nhĩm - NH2 và - COOH tự do nên cĩ tính bazơ và tính axit tuỳ thuộc 
vào số lượng nhĩm nào chiếm ưu thế. 
Trong dung dịch, protein cĩ thể biến thành ion lưỡng cực   +H3N - R - COO
-. 
Khi tổng số điện tích dương và điện tích âm của ion lưỡng cực bằng khơng thì protein được gọi là ở 
trạng thái đẳng điện. 
e) Thuỷ phân protein: khi thủy phân đến cùng protein sẻ cho các axit amin. 
f) Phản ứng cĩ màu của protein 
Tương tự peptit và aminoaxit, protein tham gia phản ứng cho màu. 
 Phản ứng biure: Cho protein tác dụng với muối đồng (CuSO4) trong mơi trường kiềm cho màu tím 
do sự tạo thành phức chất của đồng (II) với hai nhĩm peptit. 
 Phản ứng với HNO3 : Cho HNO3 đậm đặc vào protein sẽ xuất hiện màu vàng. 3. Phân loại protein 
Gồm 2 nhĩm chính: 
a) Protein đơn giản:  
 Anbumin: Gồm một số protein tan trong nước, khơng kết tủa bởi dung dịch NaCl bão hồ nhưng kết 
tủa bởi (NH4)2SO4 bão hồ. Đơng tụ khi đun nĩng. Cĩ trong lịng trắng trứng, sữa. 
Cịn một số loại khác: Globulin Prolamin GlueinProtamin 
b) Các protein phức tạp: Cấu tạo từ protein và các thành phần khác khơng phải protein. Khi thuỷ phân, 
ngồi aminoaxit cịn cĩ các thành phần khác như hiđratcacbon, axit photphoric. 
3. Ứng dụng của protein 
 Dùng làm thức ăn cho người và động vật. 
 Dùng trong cơng nghiệp dệt, giày dép, làm keo dán. 
 Một số protein dùng để chế tạo chất dẻo (như cazein của sữa). 
XIII. Polime : là hc cĩ ptử khốí rất lớn do nhiều đơn vị nhỏ (mắc xích) liên kết với nhau 
 *Phân loại   Polime thiên nhiên vd:tinh bột,xenlulozo... 
(theo nguồn gốc)  Polime tổng hợp  vd:teflon ( 2 2CF -CF ) n , ( 2 2CH CH ) n  polietilen 
  Polime bán tổng hợp  vd:tơ visco ,tơ xenlulozo axetat 
*Phân loại          polime trùng hơp vd:teflon  ( 2 2CF -CF ) n , ( 2 2CH CH ) n polietilen 
(theo p2 tổng hợp)       polime trùng ngưng vd:nilon-6,6; nilon-6. 
**Một số loại polime quan trọng:-nilon-6,6 (    2 26 4HN- CH NH-CO CH CO ) n 
nNH2(CH2)6NH2 + nHOOC(CH2)4COOH (    2 26 4HN- CH NH-CO CH CO ) n + nH2O 
Hexametylen điamin            Axit ađipic                                      tơ nilon-6,6 
                                                      -Nilon-6    (  2 n5HN- CH CO ) (tơ capron) 
  Poli vinylclorua   (
|2 n
CH C H )
Cl

  -Nilon-7     (  2 n6HN- CH CO ) tơ enang 
 CH3 
  -Poli(metyl metacrylat)     CH2-C 
                                          [Thủy tinh hữu cơ(plexiglas)]       n 
                                                                           COOCH3 
13 | Nguyễn Hồng Linh Tel:01689107184 
                                                         -Poli(metyl acrylat) 
                                                                                               2|
3
CH C H
         COOCH

 n  
nHOOC-C6H4-COOH+nOH-[CH2]2-OH 
0t
    (  6 4 2 n2CO C H COO CH O )  + 2nH2O 
axit terephtalic                   etylenglycol           Poli (etylen-terephtalat),Tơ lapsan    
Tơ               tơ thiên nhiên:bơng,len,tơ tằm. 
                   Tơ hĩa học:          tơ tổng hợp:poliamit(nilon,capron);tở vinylic(vinilon,nitron...) 
                    Tơ nhân tạo: to visco, tơ xenlulozo axetat.... 
Caosu Thiên nhiên(isopren) (  2 3 2 nCH C CH =CH CH )   n=1500-15000 
                   Tổng hợp        caosu buna     ( 2 2 nCH CH=CH CH )   
                                           caosu buna-S  (  2 2 6 5 2 nCH CH=CH CH CH C H CH )                                                                                
  caosu buna-N   (  2 2 2 nCH CH=CH CH CH CN CH )     
Keo ure-fomandehit 
nH2N-CO-NH2  +nCH2O 
0xt,t   ( HN-CO-NH-CH2 n)   +   nH2O 
Một số bài tập nhận biết: 
1. Cho 5 lọ mất nhãn gồm: propen, axetilen, glixerol, phenol, tinh bột. Bằng phương 
pháp hố học hãy nhận biết các chất trên. 
2. Cho 4 lọ mất nhãn sau metanal, 1-clopropan, benzen và axit axetic. Bằng phương 
pháp hố học hãy nhận biết các chất trên. 
3. Cho 5 lọ mất nhãn gồm 1-clopent-2-en, pent-2-en, 1-clopentan, 1-brombut-2-en,      
2-brompropan. Bằng phương pháp hố học hãy nhận biết các chất trên. 
Good luck to you!!! 
Verry good, good, good.!!! 
Chúc các bạn thành cơng trên con đường mình đã chọn. 
Nếu bạn tin rằng mình khơng làm được thì mãi mãi bạn khơng làm được!!! 
The end 

Tài liệu đính kèm:

  • pdfHOÁ HỌC HƯU CƠ.pdf