Giáo án Văn 12 tiết 5: Giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt

Tuần: 02
Tiết: 05
Ngày soạn: / /09
Ngày dạy: / /09
 Tiếng Việt
 Giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt
A. MỤC TIÊU BÀI HỌC: Giỳp HS:
- Nhận thức sự trong sáng là một yêu cầu, một phẩm chất của ngôn ngữ nói chung, của Tiếng Việt nói riêng và nó được biểu hiện ở nhiều phương diện khác nhau.
- Có ý thức giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt khi nói, khi viết, đồng thời rèn luyện các kĩ năng nói và viết đảm bảo giữ gìn và phát triễn sự trong sáng của Tiếng Việt. 
B. CHUẨN BỊ CỦA THẦY VÀ TRÒ:
 + Thõ̀y: SGK; sỏch GV; Đọc lại "Ngữ pháp TV" ; Thiết kế bài dạy.
 + Trò: Đọc kĩ & soạn bài theo 2 phõ̀n I-II . 
C. CÁCH THỨC TIẾN HÀNH: 
	Thụng qua 5 hoạt động trong tiết học, GV sử dụng các PP: diễn giảng kết hợp với phõn tớch các ngữ liệu, ví dụ; phỏt vấn, gợi mở; tổ chức cho HS thảo luận ->quy nạp về sự trong sáng của TV, sự cần thiết phải giữ gìn sự trong sáng ấy.
D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:
Hoạt động 1: Ổn định lớp và kiểm tra bài cũ:
Nội dung
Lớp 12A1
Lớp 12A2
Lớp 12A3
Kiểm diện
Kiểm tra bài cũ
*Hỏi: Kiểm tra việc soạn bài của HS.
Hoạt động 2: Vào bài mới: Khi nghe một người nào đó phát âm không chuẩn, một người quá lạm dụng từ Hán - Việt hoặc tiếng nước ngoài, ta thấy khó chịu. Tại sao? Tiếng Việt phong phú sao không biết dùng, không chịu dùng? Để thấy được bản chất của vấn đề, qua bài Gĩư gìn sự trong sáng của Tiếng Việt trong tiết học này, các em sẽ hiểu rõ. 
Hoạt động của GV&HS
Yờu cầu cần đạt
Hoạt động 3: Giáo viên hướng dẫn học sinh học bài mới: 
*Hỏi: Em hiểu như thế nào là sự trong sáng của ngôn ngữ?
*Hỏi: Nêu các yếu tố chung của ngôn ngữ nước ta?
 ->Giáo viên minh hoạ:
+ Tiếng Việt có vay mượn nhiều thuật ngữ chính trị và khoa học Hán -Việt, Tiếng Pháp như: chính trị, cách mạng, dân chủ, độc lập, du kích, nhân đạo, ô-xi, các- bon 
+ Song không vì vay mượn mà quá dụng, làm mất đi sự trong sáng của Tiếng Việt. 
Ví dụ: Không nói "Xe cứu thương" mà lại nói "xe hồng thập tự ".
Hoạt động 4: 
*Hỏi: Trách nhiệm công dân trong việc giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt?
I. Sự trong sáng của Tiếng Việt: 
- Trong sáng thuộc về bản chất của ngôn ngữ nói chung và Tiếng Việt nói riêng: 
+"Trong có nghĩa là trong trẻo, không có tạp chất, không đục".
+"Sáng có nghĩa là sáng tỏ, sáng chiếu, sáng chói, nó phát huy cái “trong”, nhờ đó, nó phản ánh được tư tưởng và tình cảm của người Việt Nam ta, diễn tả sự trung thành và sáng tỏ những điều chúng ta muốn nói" (Phạm văn Đồng -Gĩư gìn sự trong sáng của Tiếng Việt).
a. Tiếng Việt có những chuẩn mực và hệ thống chung làm cơ sở cho giao tiếp (nói và viết):
+Phát âm.
+Chữ viết.
+Dùng từ. 
+Đặt câu. 
+Cấu tạo lời nói, bài viết. 
b. Tiếng Việt có hệ thống quy tắc chuẩn mực nhưng không phủ nhận (loại trừ) những trường hợp sáng tạo, linh hoạt khi biết dựa vào những chuẩn mực quy tắc. 
c. Tiếng Việt không cho phép pha tạp, lai căng một cách tuỳ tiện những yếu tố của ngôn ngữ khác. 
d. Thể hiện ở chính phẩm chất văn hoá, lịch sự của lời nói.
+ Nói năng lịch sự có văn hoá chính là biểu hiện sự trong sáng của Tiếng Việt. 
+ Ngược lại nói năng thô tục, mất lịch sự, thiếu văn hoá sẽ làm mất đi vẻ đẹp của sự trong sáng của Tiếng Việt, Ca dao có câu:
 "Lời nói chẳng mất tiền mua 
 Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau" 
+Phải biết xin lỗi nguời khác khi làm sai, khi nói nhầm. 
+Phải biết cám ơn nguời khác. 
+Phải giao tiếp đúng vai, đúng tâm lí, tuổi tác, đúng chỗ. 
+Phải biết điều tiết âm thanh khi giao tiếp. 
II. Trách nhiệm giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt:
 - Mỗi cá nhân nói và viết cần có ý thức tôn trọng và yêu quý Tiếng Việt.
- Có thói quen cẩn trọng, cân nhắc, lựa lời khi sử dụng tiếng Việt để giao tiếp sao cho lời nói phù hợp với nhân tố giao tiếp để đạt hiệu quả cao nhất. 
- Rèn luyện năng lực nói và viết theo đúng chuẩn mực. 
- Loại bỏ những lời nói thô tục, kệch cỡm, pha tạp, lai căng không đúng lúc. 
- Biết cách tiếp nhận những từ ngữ của nước ngoài. 
- Biết cách làm cho Tiếng Việt phát triển 
III. Kết luận.: Xem ghi nhớ Sgk.
 Hoạt động 5: Củng cố-Dặn dũ:
+ Nắm các ý chính và phân tích được các ý đó trng phần Ghi nhớ.
+ Tiết sau làm Bài viết số 1 tại lớp: Nghị luận XH về một tư tưởng, đạo lý.
PHẦN RÚT KINH NGHIỆM: