Giáo án Văn 12 tiết 4: Tuyên ngôn độc lập

Tuõ̀n: 02
Tiờ́t: 04
Ngày soạn: 05/8/09
Ngày dạy: 12/8/09
 Đọc văn
 Tuyờn ngụn độc lập
 PHẦN MỘT: TÁC GIẢ
A. MỤC TIấU BÀI HỌC: Giỳp HS:
- Hiểu được quan điểm sáng tác những nét khái quát về sự nghiệp văn học và những đặc điểm cơ bản về phong cách nghệ thuật của Hồ Chí Minh.
- Vận dụng có hiệu quả những kiến thức nói trên vào việc đọc hiểu văn thơ của Người.
- Nõng cao ý thức tự hào dõn tộc, tự hào về lónh tụ Hồ Chớ Minh.
B. CHUẨN BỊ CỦA THẦY VÀ TRề:
 + Thõ̀y: SGK; sỏch GV; Đọc lại "VĂN THƠ CHỦ TỊCH HCM" ; Thiết kế bài dạy.
 + Trò: Đọc kĩ phõ̀n một, chú thích chõn trang; soạn bài theo 3 cõu hỏi ở SGK-Tr.29
C. CÁCH THỨC TIẾN HÀNH: 
	Thụng qua 5 hoạt động trong tiết học, GV sử dụng các PP: diễn giảng kết hợp với phõn tớch bối cảnh LS gắn với sự nghiệp CM, sự nghiệp văn thơ của HCM; phỏt vấn, gợi mở; tổ chức cho HS thảo luận ->quy nạp về đặc điểm nội dung &phong cỏch nghệ thuật của Bỏc.
D. TIẾN TRèNH DẠY HỌC:
Hoạt động 1: Ổn định lớp và kiểm tra bài cũ:
Nội dung
Lớp 12A1
Lớp 12A2
Lớp 12A3
Kiểm diện
Kiểm tra bài cũ
*Hỏi: Trỡnh bày những đặc điểm của thời kỡ văn học 1945-cuối TK XX?
* Đáp án: Có 3 đặc điểm sau:
 a) Vận động theo hướng cách mạng hoá, gắn bó sâu sắc với vận mệnh chung của đất nước.
b) Hướng về đại chúng: 
c) Chủ yếu mang khuynh hướng sử thi và cảm hứng lãng mạn:
Hoạt động 2: Vào bài mới: Sau thành cụng của CM Thỏng 8-1945, đất nước ta bước vào một kỉ nguyờn mới – kỉ nguyờn độc lập. Thời khắc quan trọng nhất trong LS dõn tộc vào sỏng ngày 02/9/1945 được đỏnh dấu bằng một ỏng văn chớnh luận kiệt xuất do chớnh vị cha già dõn tộc HCM khởi thảo và cụng bố trước toàn dõn VN và nhõn loại trờn thế giới. Đú cũng chớnh là văn bản khai sinh ra nước VNDCCH. Trước khi tỡm hiểu cỏc giỏ trị nổi bật của văn bản quan trọng này, cỏc em hóy tỡm hiểu tỏc giả Hồ Chớ Minh để thấy mối liờn hệ chặt chẽ giữa văn chương và cỏch mạng trong sự nghiệp vĩ đại của Người.
Hoạt động của GV&HS
Yờu cầu cần đạt
Hoạt động 3: Học sinh đọc Mục I. 
 *Hỏi: Nờu túm tắt tiểu sử của Bỏc?
->Giỏo viờn giới thiệu thờm:
- Năm 1945 cựng với Đảng lónh đạo nhõn dõn giành chớnh quyền Người đọc tuyờn ngụn khai sinh nước Việt Nam Dõn chủ Cộng hoà. 
- Người được bầu làm chủ tịch nước trong phiờn họp Quốc hội đầu tiờn, tiếp tục giữ chức vụ đú cho đến ngày mất (2/9/1969).
- Văn chương khụng phải là sự nghiệp chớnh của Bỏc nhưng trong quỏ trỡnh hoạt động cỏch mạng, Người đó sử dụng văn chương như một phương tiện cú hiệu quả. Sự nghiệp văn chương của Bỏc được thể hiện trờn cỏc lĩnh vực
*Hỏi: Trỡnh bày ngắn gọn sự nghiệp văn học của Bỏc?
*GV diễn giảng:
- Điều đỏng lưu ý ở tập thơ Nhật kớ trong tự là tớnh hướng nội Đú là bức chõn dung tinh thần tự hoạ về con người tinh thần của Bỏc-Một con người cú tõm hồn lớn, dũng khớ lớn, trớ tuệ lớn. Con người ấy khỏt khao tự do hướng về Tổ quốc, nhạy cảm trước cỏi đẹp của thiờn nhiờn, xỳc động trước đau khổ của con người. Đồng thời nhỡn thẳng vào mõu thuẫn xó hội thối nỏt, tạo ra tiếng cười đầy trớ tuệ. 
*Hỏi: Anh (chị) hóy trỡnh bày những nột cơ bản về phong cỏch chớnh luận của Bỏc?
 *Hỏi: Nờu những hiểu biết của em về cỏch viết truyện và ký của Bỏc?
 ->Giỏo viờn khỏi quỏt nội dung truyện và ký của Bỏc:
 - Nội dung của truyện và kớ đều tố cỏo tội ỏc dó man bản chất tàn bạo, và xảo trỏ của bọn thực dõn phong kiến tay sai đối với cỏc nước thuộc địa, đồng thời đề ca những tấm gương yờu nước, cỏch mạng. 
 ->Giỏo viờn giới thiệu thờm về tập "Nhật kớ trong tự":
 Bỏc làm chủ yếu trong thời gian bốn thỏng đầu. Tập nhật kớ bằng thơ ghi lại một cỏch chớnh xỏc những điều mắt thấy tai nghe của chế độ nhà tự Trung hoa dõn quốc Tưởng Giới Thạch Tập thơ thể hiện sự phờ phỏn sõu sắc. 
Hoạt động 4: 
I. Tỡm hiểu chung:
 1. Vài nột về tiểu sử của Bỏc:
a. Tiểu sử: (Xem SGK).
b. Qỳa trỡnh hoạt động cỏch mạng:
- Năm 1911: Bỏc ra đi tỡm đường cứu nước. 
- Năm 1930: Bỏc đó thống nhất 3 tổ chức cộng sản thành Đảng cộng sản Đụng Dương (nay là Đảng cộng sản Việt Nam).
- Năm 1941: Người về về nước trực tiếp lónh đạo cỏch mạng.
- Năm 1990: Nhõn dịp kỉ niệm 100 ngày sinh của Người, tổ chức Giỏo dục- Khoa học và Văn hoỏ Liờn hiệp quốc đó ghi nhận và suy tụn Bỏc là Anh hựng giải phúng dõn tộc, danh nhõn văn hoỏ thế giới. Đúng gúp to lớn nhất của Bỏc là tỡm ra đường cứu nước, giải phúng dõn tộc. 
 2. Quan điểm sỏng tỏc văn học:
 - Văn học là một thứ vũ khớ chiến đấu lợi hại phụng sự cho sự nghiệp đấu tranh Cỏch mạng.
 - Văn chương phải cú tớnh chõn thật và dõn tộc:
 + Người đặc biệt coi trọng mục đớch, đối tượng tiếp nhận để quyết định nội dung và hỡnh thức của tỏc phẩm.
 + Trước khi đặt bỳt viết, Bỏc đặt ra cõu hỏi:
* Viết cho ai ?(đối tượng sỏng tỏc).
* Viết để làm gỡ ?(mục đớch sỏng tỏc).
* Viết về cỏi gỡ ?(nội dung sỏng tỏc).
* Viết như thế nào? (phương phỏp sỏng tỏc).
đ Nhờ cú hệ thống quan điểm trờn đõy, tỏc phẩm văn chương của Bỏc vừa cú giỏ trị tư tưởng, tỡnh cảm, nội dung thiết thực vừa cú nghệ thuật sinh động, đa dạng. 
 3. Sự nghiệp văn học:
 a. Văn chớnh luận:
- Tuyờn ngụn độc lập:
Một ỏng văn chớnh luận mẫu mực: Lập luận chặt chẽ, lời lẽ đanh thộp, giọng văn hựng hồn, ngụn ngữ trong sỏng, giàu tớnh biểu cảm ở thời điểm gay go, quyết liệt của cuộc dõn tộc.
-"Lời kờu gọi toàn quốc khỏng chiến"; "Lời kờu gọi chống Mĩ cứu nước". Đú là lời hịch truyền đi vang vọng khắp non sụng làm rung động trỏi tim người Việt Nam yờu nước. 
=> Những ỏng văn chớnh luận của Người viết ra khụng chỉ bằng trớ tuệ sỏng suốt, sắc sảo mà bằng cả một tấm lũng yờu ghột phõn minh, bằng hệ thống ngụn ngữ chặt chẽ, sỳc tớch. 
b. Truyện và kớ: 
- Đõy là những truyện Bỏc viết trong thời gian Bỏc họat động ở Phỏp, tập hợp lại thành tập truyện và kớ Tất cả đều được viết bằng tiếng Phỏp. Đú là những truyện Pa ri (1922), Lời than vón của Bà Trưng Trắc (1922), Con người biết mựi hun khúi (1922), Đồng tõm nhất trớ (1922), Vi Hành (1923), Những trũ lố hay Va ren và Phan Bội Chõu (1925).
- Bỳt phỏp nghệ thuật hiện đại, tạo nờn những tỡnh huống độc đỏo, hỡnh tượng sinh động, nghệ thuật kể chuyện linh hoạt, trớ tưởng tượng phong phỳ, vốn văn hoỏ sõu rộng, trớ tuệ sõu sắc, trỏi tim tràn đầy nhiệt tỡnh yờu nước và cỏch mạng. 
- Ngoài tập truyện và kớ, Bỏc cũn viết: Nhật kớ chỡm tàu (1931), Vừa đi vừa kể chuyện (1963).
c. Thơ ca:
- Nhật kớ trong tự (1942-1943) bao gồm 134 bài tứ tuyệt, viết bằng chữ Hỏn. 
- Nghệ thuật thơ "Nhật kớ trong tự" rất đa dạng, phong phỳ Đú là sự kết giữa bỳt phỏp cổ điển với hiện đại, giữa trong sỏng giản dị và thõm trầm sõu sắc 
- Tập "Thơ Hồ Chớ Minh" bao gồm những bài thơ Bỏc viết trước năm 1945 và trong cuộc khỏng chiến chống Phỏp, chống Mĩ. 
 4. Phong cỏch nghệ thuật:
 Phong cỏch nghệ thuật Hồ Chớ Minh độc đỏo, đa dạng mà thống nhất. 
+Văn chớnh luận:
- Lập luận chặt chẽ. 
- Tư duy sắc sảo. 
- Giàu tớnh luận chiến. 
- Giàu cảm xỳc hỡnh ảnh.
- Giọng văn đa dạng khi hựng hồn đanh thộp, khi ụn tồn lặng lẽ thấu tỡnh đạt lớ 
+Truyện và kớ:
 Kết hợp giữa trớ tuệ và hiện đại (tạo ra mõu thuẫn làm bật tiếng cười chõm biếm, tớnh chiến đấu mạnh mẽ).
+Thơ ca: Theo hai mục đớch :
*Thơ ca nhằm mục đớch tuyờn truyền:
- Được viết như bài ca (diễn ca), dễ thuộc, dễ nhớ. 
- Giàu hỡnh ảnh mang tớnh dõn gian. 
*Thơ nghệ thuật:
- Thơ tứ tuyệt, viết bằng chữ Hỏn. 
- "Thơ Bỏc đó giành cho thiờn nhiờn một địa vị danh dự "(Đặng Thai Mai). 
 ->Thơ Bỏc là sự kết hợp giữa bỳt phỏp cổ điển mà hiện đại. 
=> Phong cỏch nghệ thuật của Bỏc:
 . Cỏch viết ngắn gọn. 
. Lời trong sỏng, giản dị. 
. Sử dụng linh hoạt cỏc thủ phỏp nghệ thuật nhằm làm rừ chủ đề. 
=>Kết luận chung:
+ Thơ văn Hồ Chớ Minh là di sản tinh thần vụ giỏ. 
+ Là một bộ phận gắn bú với sự nghiệp của Người. 
+ Cú vị trớ quan trọng ời ớinh hơ văn của Bỏc chỳng ta rỳt ra kết luận :o nhưng rất thống nhất _______________________________________trong lịch sử văn học và đời sống tinh thần dõn tộc. 
+ Thơ văn cuả Bỏc thể hiện chõn thật và sõu sắc tư tưởng, tỡnh cảm và tõm hồn cao cả của Bỏc. 
+ Tỡm hiểu thơ ca của Bỏc chỳng ta rỳt được nhiều bài học quý bỏu:
*Yờu nước thương người, một lũng vỡ nước vỡ dõn.
*Rốn luyện trong gian khổ, luụn lạc quan, ung dung tự tại. 
*Thắng khụng kiờu, bại khụng nản. 
*Luụn luụn mài sắc ý chớ chiến đấu. 
*Gắn bú với thiờn nhiờn. 
II. Luyện tập: (Lần lượt giải 2 BT tr.29-SGK)
 Hoạt động 5: Củng cố-Dặn dũ:
+ Nắm quan điểm sỏng tỏc và phong cỏch nghệ thụõt của thơ văn Hồ Chớ Minh.
+ Tiết sau học bài Tiếng Việt: "Giữ gỡn sự trong sỏng của Tiếng Việt. "
PHAÀN RUÙT KINH NGHIEÄM: