Giáo án Sinh học 9 tiết 16: ADN và bản chất của gen

Ngày soạn:
Ngày dạy:
Tiết 16 : ADN và bản chất của gen
I. Mục tiêu:
1.kiến thức :
	- Học sinh nêu được nguyên tắc tự nhân đôi của ADN 
	- Xác định bản chất hoá học của gen 
	- Chức năng của ADN
2. Kĩ năng :
	- Rèn luyện kỹ năng quan sát phân tích thu nhận kiến thức từ hình vẽ và kĩ năng nghiên cứu phát hiện kiến thức
 - Kĩ năng hoạt động nhóm 
II. Đồ dùng dạy học:
	Tranh h16 SGK
III. Hoạt động dạy học:
 Hoạt động 1 : 
Tìm hiểu nguyên tắc tự nhân đôi của ADN 
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh – Nội dung
 GV yêu cầu học sinh đọc sách giáo khoa 4 dòng đầu trả lời:
- ADN nhân đôi vào thời kì nào của chu kì TB?
 - Giáo viên cho học sinh quan sát hình 16 SGK và nghiên cứu thông tin sgk 
Trình bày trên sơ đồ :
 - Sự tự nhân đôi của ADN diễn ra như thế nào?
 - Sự nhân đôi diễn ra trên mấy mạch của ADN?
 - Sự hình thành mạch mới ở 2 ADN con diễn ra như thế nào?
 - Nhận xét gì về cấu tạo giữa ADN con và ADN mẹ
 Giáo viên : trong quá trình tự nhân đôi có sự tham gia của một số enzim tháo xoắn , tách mạch giữ cho mạch trạng thái duỗi , liên kết các Nu với nhau
 Nguyên tắc bổ sung : Là nguyên tắc cặp đôi giữa 1 bazơ nitric có kích thước lớn A , G với Nu có kích thước nhỏ T , X 
 A liên kết với T , G lk với X và ngược lại .
 Nguyên tắc bán bảo tồn : Trong mỗi ADN con có một mạch cũ của ADN mẹ và một mạch mới được tổng hợp từ các Nu của môi trường nội bào
- 1 Học sinh trả lời :
 + Quá trình nhân đôi ADN diễn ra trong nhân tế bào tại các NST vào kì trung gian giữa 2 lần phân bào 
- Học sinh quan sát tranh và thông tin sách giáo khoa suy nghĩ thảo luận nhóm
 - Một đại diện trình bày quá trình tự nhân đôi của AND bằng lời hoặc bằng sơ đồ động
 - Đại diện nhóm khác bổ sung
 - Thống nhất và đối chiếu với đáp án 
 Đáp án :
 Quá trình tự nhân đôi của ADN diễn ra trong tế bào tại nhiễm sắc thể ở kỳ trung gian
 - Quá trình tự nhân đôi diễn ra trên cả hai mạch đơn của ADN
 - Các Nu ở môi trường kết hợp với các Nu trên mạch khuôn theo nguyên tắc bổ sung A-T , G-X và ngược lại 
 - Hai mạch mới ở hai ADN con được hình thành dần trên mạch khuôn của ADN mẹ và ngược chiều nhau
 -Cấu tạo của hai ADN con giống nhau và giống ADN mẹ 
 - Trong mỗi AD N con có 1 mạch cũ của AD N mẹ và 1 mạch mới được tổng hợp từ nguyên liệu của môi trường nội bào 
Kết luận :
- AD N tự nhân đôi theo nguyên tắc bổ sungvà nguyên tắc giữ lại một nửa 
Hoạt động 2 :
Tìm hiểu bản chất của gen
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh – Nội dung
 Giáo viên yêu cầu học sinh tìm hiểu SGK trả lời
 - Bản chất của gen là gì?
 Quan sát hình vẽ : ADN , gen, NST để thấy quan hệ 
 Trình bày:
 - Khái niệm gen ?
 - Căn cứ phân loại gen ?
 Giáo viên : một số loại gen : gen cấu trúc, gen điều hoà, khởi động
 Có gen nằm ngoài NST ..(TBC)
 * Liên hệ :
- Số gen và số NST của một số loài 
- Bản đồ gen và kĩ thuật di truyền 
 Học sinh tìm hiểu SGK, quan sát tranh. Trả lời câu hỏi :
- Bản chất của gen là ADN
- Học sinh quan sát hình vẽ và nghiên cứu thông tin , trả lời câu hỏi
- Học sinh khác nhận xét 
- Rút ra kết luận 
 Kết luận:
 - Gen là một đoạn mạch của phân tử ADN có chức năng di truyền xác định 
 - Có nhiều loại gen VD 
+Gen cấu trúc mang thông tin qui định cấu trúc một loại prôtêin
 Gen nằm trên NST có thành phần chủ yếu là ADN 
Hoạt động 3 :
Tìm hiểu chức năng của ADN
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh – Nội dung
 Giáo viên : ADN là những mạch dài chứa gen, mà gen có chức năng di truyền . Vậy chức năng ADN là gì?
 Vì sao ADN có khả năng truyền đạt thông tin ?
 ( Do có khả năng tự nhân đôi ở kỳ trung gian , phân li đồng đều về các giao tử và tổ hợp lại trong phân tử nên ADN quan trọng trong việc duy trì nòi giống qua các thế hệ là cơ sở sinh trưởng, sinh sản)
 Học sinh trao đổi nhóm sau khi đọc thông tin để trả lời câu hỏi
 Nhóm khác bổ sung , nghe giáo viên hoàn thiện kiến thức
 Kết luận:
 ADN có chức năng 
 Lưu giữ thông tin di truyền
 Truyền đạt thông tin di truyền
IV. Củng cố:
Câu 1: 2 ADN con giống ADN mẹ vì: 
 - ADN con được tạo ra theo nguyên tắc bổ sung và nguyên tắc bán bảo toàn.
 - Trong mỗi ADN con có 1 mạch cũ của ADN mẹ , còn một mạch mới được tổng hợp do sự kết hợp giữa Nu lấy từ nội bào với mạch cũ của AD N mẹ theo nguyên tắc bổ sung nên mạch mới tạo thành giống hệt mạch cũ còn lại của ADN mẹ.
	Câu 2: Bản chất hoá học và chức năng của gen là gì ? Chứa năng của gen cấu trúc 
 Câu 3 : Sắp xếp các vật chất di truyền sau theo thứ tự nhỏ dần :
 Gen , AD N , Nuclêôtít , NST , Tế bào 
V. Dặn dò:
	- Làm bài tập SGK
 - Tự viết 1 đoạn của AD N có 10 cặp nuclêôtít . Tính số liên kết Hiđrô của đoạn AD N đó ?
 + Nếu đoạn AD N đó tự nhân đôi thì cần lấy bao nhiêu Nu từ môi trường nội bào ?