Giáo án Sinh học 11 nâng cao bài 12: Ảnh hưởng của các nhân tố môi trường đến hô hấp

GIÁO ÁN GIẢNG DẠY
Trường THPT 
Lớp: 11/10. Môn: Sinh vật 11
Tiết thứ: 12, ngày: 11/08/2009
Tên SVTG: Danh Quốc Cường, 	3041808
	Nguyễn Thanh Tâm, 	3060507
Lớp: Sư phạm Sinh vật K30, K32
Bài 12: ẢNH HƯỞNG CỦA CÁC NHÂN TỐ MÔI TRƯỜNG ĐẾN HÔ HẤP
Đồ dùng dạy học: Máy tính, projector, bút angten.
Giáo viên hướng dẫn: Cô Huỳnh Thị Thúy Diễm - Bộ môn Sinh - Khoa Sư phạm.
MỤC ĐÍCH BÀI DẠY
Kiến thức cơ bản
Học sinh trình bày được mối quan hệ chặt chẽ giữa hô hấp và nhiệt độ, hàm lượng nước, nồng độ CO2 và O2.
Giải thích được quá trình vận dụng mối liên quan giữa hô hấp và các điều kiện môi trường trong bảo quản nông sản, thực phẩm, rau quả.
Xây dựng ý thức vận dụng kiến thức học được vào việc giải quyết các vấn đề thực tiễn.
Kĩ năng
Phát triển năng lực phân tích, so sánh, khái quát hóa, vận dụng vào thực tiễn sản xuất. 
Rèn luyện kỹ năng thảo luận nhóm và làm việc độc lập với SGK.
Giáo dục tư tưởng
HS nhận thức rõ vai trò quan trọng của quá trình hô hấp.
Giáo dục ý thức tìm hiểu và ứng dụng trong bảo quản nông sản.
PHƯƠNG PHÁP VÀ PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC
Phương pháp
Nêu vấn đề.
Đặt câu hỏi.
Thảo luận nhóm.
Diễn giảng.
Phương tiện
Máy tính, máy projector, bút angten (bút Laser).
NỘI DUNG VÀ TIẾN TRÌNH LÊN LỚP
Chuẩn bị
Giáo viên
Phóng to các hình 12.1; 12.2 SGK và phiếu học tập thảo luận nhóm.
Học sinh
Lần lượt từng HS trả lời các câu hỏi kiểm tra bài cũ.
Chuẩn bị phiếu học tập để thảo luận nhóm.
Xem trước bài mới, tìm hiểu về sự ảnh hưởng của các nhân tố môi trường đến hô hấp ở thực vật.
Vào bài
Mô tả thí nghiệm (xem hình ảnh trực quan) trên hạt đậu, hạt lúa nảy mầm trong điều kiện ẩm độ, nhiệt độ, hàm lượng oxi để cho HS thấy mối quan hệ giữa môi trường với sự hô hấp ở thực vật.
GV: Qua những hình ảnh trên, hãy cho biết :
Các nhân tố nào ảnh hưởng đến sự nảy mầm của hạt giống ?
HS: Các nhân tố môi trường ảnh hưởng đến sự nảy mầm của hạt là nước (độ ẩm), nhiệt độ, hàm lượng oxi.
GV: Sự nảy mầm của hạt có liên quan đến hoạt động hô hấp ở thực vật hay không ?
HS: Trong giai đoạn nảy mầm hoạt động hô hấp ở thực vật là rất lớn để tăng cường phân giải chất hữu cơ phục vụ cho sự sống và sinh sản.
GV: Môi trường có ảnh hưởng rất lớn đến sự nảy mầm của hạt, sự nảy mầm của hạt có liên quan trực tiếp đối với hoạt động hô hấp. Vậy, ta nhận thấy rằng hoạt động hô hấp ở thực vật chịu sự ảnh hưởng của các nhân tố môi trường. Cụ thể là nhiệt độ, hàm lượng nước, nồng độ oxi, nồng độ CO2. Chúng ta sẽ đi vào tìm hiểu chi tiết sự ảnh hưởng của các nhân tố đó đến hô hấp ở thực vật như thế nào và đề ra biện pháp bảo quản nông sản một cách hợp lý nhất. Các em vào bài 11: Ảnh hưởng của các nhân tố môi trường đến hô hấp. 
Trình bày tài liệu mới
NỘI DUNG LƯU BẢNG
THỜI GIAN
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY
HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ
I. Nhiệt độ
Hô hấp phụ thuộc chặt chẽ vào nhiệt độ, vì hô hấp bao gồm các phản ứng hóa học do các enzim xúc tác.
II. Hàm lượng nước
Cường độ hô hấp tỷ lệ thuận với hàm lượng nước.
III. Nồng độ O2 và CO2
1. Nồng độ O2
O2 tham gia trực tiếp vào oxy hóa các chất hữu cơ và trong hô hấp hiếu khí.
2. Nồng độ CO2
Nếu tăng nồng độ CO2 thì hô hấp giảm ,vì hô hấp hấp thụ O2 và thải CO2.
IV. Hô hấp và vấn đề bảo quản nông sản
1. Mục tiêu của bảo quản
Giữ được mức tối đa số lượng và chất lượng sản phẩm bảo quản. 
 2. Hậu quả của hô hấp đối với quá trình bảo quản nông sản
Gây tiêu hao chất hữu cơ, giảm chất lượng và số lượng nông sản.
 3. Các biện pháp bảo quản
- Bảo quản khô: Hạt được phơi khô với độ ẩm khoảng 13% - 16% tùy theo từng loại hạt. Bảo quản hạt trong các kho lớn. 
- Bảo quản lạnh: 
+ Đa số các loại thực phẩm rau quả.
+ Nông sản được giữ trong các kho lạnh, tủ lạnh ở các ngăn có nhiệt độ khác nhau.
- Bảo quản trong điều kiện nồng độ CO2 cao gây ức chế hô hấp:
+ Xác định nồng độ CO2 thích hợp đối với các đối tượng bảo quản và mục đích bảo quản.
+ Sử dụng các kho kín có nồng độ CO2 cao.
+ Sử dụng túi polyetylen.
20 phút
10 phút
Hoạt động 1: Tìm hiểu về sự ảnh hưởng của các nhân tố môi trường đến hô hấp.
Mối liên quan giữa hô hấp và nhiệt độ như thế nào?
Chiếu hình 12.1 SGK Mối quan hệ giữa hô hấp và nhiệt độ.
Nêu vai trò của nước với hô hấp?
Chiếu hình cấu tạo phân tử nước và hình ảnh tưới nước cho cây.
(Phần này HS dựa vào kiến thức đã học để trả lời.)
Mối quan hệ giữa hàm lượng nước và cường độ hô hấp?
Hình ảnh công thức tổng quát quá trình hô hấp, hình ảnh hô hấp ở thực vật.
Vai trò O2 trong hô hấp?
Hình ảnh phân tử CO2, hình 12.2 Đồ thị mối liên quan giữa hô hấp và CO2, quá trình hô hấp, quang hợp.
Hai quá trình quang hợp và hô hấp diễn ra trái ngược nhau. Quang hợp lấy nguồn Cacbon từ CO2, hô hấp lấy O2 đế phân giải chất hữu cơ. Vậy [CO2] có ảnh hưởng gì tới quá trình hô hấp?
Sự thay đổi nồng độ CO2 liên quan đến hô hấp như thế nào?
Hoạt động 2: Hô hấp và vấn đề bảo quản nông sản.
Trong sản xuất nông nghiệp việc thu hoạch, tiêu thụ nông sản luôn đi cùng với việc bảo quản nông sản trong quá trình tiêu thụ. Vậy mục tiêu bảo quản nông sản là gì?
Ngoài vấn đề nông sản bị hư hại do sâu bệnh, còn có thể hư hại do đâu nữa? Hô hấp gây hậu quả gì cho việc bảo quản nông sản?
Chiếu hình các phương pháp bảo quản nông sản.
Nêu nguyên tắc bảo quản nông sản có liên quan đến hô hấp?
Tại sao không được giảm đến 0?
Chiếu các hình về dụng cụ và biện pháp bảo quản nông sản.
Nêu các biện pháp bảo quản?
Hô hấp phụ thuộc chặt chẽ vào nhiệt độ, vì hô hấp bao gồm các phản ứng hóa học do các enzim xúc tác.
- Nhiệt độ tối thiểu cây bắt đầu hô hấp:
 00C – 100C
- Nhiệt độ tối ưu cho hô hấp: 30 – 350C
- Nhiệt độ tối đa cho hô hấp: 40 – 450C
Nước là dung môi và là môi trường cho phản ứng hóa học xảy ra.
- Tham gia vào quá trình hô hấp.
- Lượng nước tăng thì cường độ hô hấp tăng. - Cường độ hô hấp tỷ lệ thuận với hàm lượng nước.
Lượng nước tăng thì cường độ hô hấp tăng. Cường độ hô hấp tỷ lệ thuận với hàm lượng nước.
Đọc SGK và nêu:
- O2 tham gia trực tiếp vào oxy hóa các chất hữu cơ và trong hô hấp hiếu khí.
- Nồng độ O2 tăng thì hô hấp tăng. 
- Nồng độ O2 trong không khí giảm dưới 10%, hô hấp hiếu khí giảm.
- Nồng độ CO2 cao trong môi trường sẽ ức chế thải CO2, gây ức chế hô hấp.
- Nếu tăng nồng độ CO2 thì hô hấp giảm, vì hô hấp hấp thụ O2 và thải CO2.
Giữ được mức tối đa số lượng và chất lượng sản phẩm bảo quản. 
+ Tiêu hao chất hữu cơ, giảm chất lượng và số lượng nông sản. 
+ Hô hấp tăng nhiệt độ, tăng độ ẩm, làm tăng cường độ hô hấp.
+ Thay đổi thành phần khí trong môi trường (O2 giảm, CO2 tăng) hô hấp kị khí xảy ra, nông sản bị phân hủy nhanh chóng.
Giảm cường độ hô hấp đến mức tối thiểu (không giảm đến 0).
Vì hô hấp giảm đến 0, lúc đó nông sản bảo quản sẽ hư hỏng hoặc bị chết .
Đọc SGK kết hợp với kiến thức về hô hấp để đưa ra các biện pháp.
+ Bảo quản khô 
+ Bảo quản lạnh
+ Bảo quản trong điều kiện nồng độ CO2 cao.
Củng cố
Cho HS đọc phần kết luận trong SGK để củng cố kiến thức. 
Tại sao không để rau quả trên ngăn đá của tủ lạnh?
Þ Vì nhiệt độ dưới 0oC sẽ làm nước trong quả đông lại thành đá, phá vỡ hết các tế bào của rau, quả.
Hướng dẫn học ở nhà
Học bài, trả lời các câu hỏi SGK trang 53.
Xem trước bài mới, chuẩn bị để tuần sau thực hành tách chiết sắc tố ở thực vật.