Giáo án ôn tốt nghiệp Ngữ văn 12: Vợ nhặt - Kim Lân

Tiết 5 - 6. Ôn tốt nghiệp
VỢ NHẶT
	Kim Lân
	Ngày soạn: 14.3.09
	Ngày giảng:
	Lớp giảng: 12A1	12A2	12A3
	Sĩ số:
A. Mục tiêu bài học
	Qua giờ ôn tập, giúp HS:
 - Được thức cảnh thê thảm của người nông dân nước tay trong nạn- đói khủng khiếp năm 1945 do thực dân Pháp và phát xít Nhật gây ra. 
 - Hiểu được niềm khát khao hạnh phúc gia đình, niềm tin bất diệt vào cuộc sống và tình thương yêu đùm bọc lẫn nhau giữa những con người lao động nghèo khổ ngay trên bở vực thẳm của cái chết. 
 - Nắm được những nét đặc sắc về nghệ thuật cửa thiên truyện: sáng tạo tình huống, gợi không khí, miêu tả tâm lí, dựng đối thoại. 
 - Từ đó vận dụng kiến thức cơ bản vào sử lí từng đề cụ thể
B. Phương tiện thực hiện
	- SGK, SGK
	- Hướng dẫn ôn thi TN THPT môn Ngữ văn
	- Cấu trúc đề thi môn Ngữ văn
C. Cách thức tiến hành
	- Ôn tập, củng cố
	- Thực hành luyện tập
D. Tiến trình giờ giảng
	1. Ổn định
	2. KTBC
	3. GTBM
	4. Hoạt động dạy học
Hoạt động của Thầy và Trò
Yêu cầu cần đạt
GV: yêu cầu học sinh tóm tắt lại những điểm đáng chú ý về Kim Lân?
HS trình bày GV chốt lại
GV: yêu cầu học sinh tóm tắt lại cốt truyện (giành cho học sinh yếu kém)
GV tóm tắt lại ngắn gọn
GV: Tác phẩm để lại giá trị nội dung gì?
HS trả lời GV chốt lại
GV yêu cầu HS thực hiện các bước: tìm hiểu đề, lập dàn ý
GV: có thể yêu cầu HS viết những đoạn cụ thể -> chỉnh sửa cho học sinh
GV: yêu cầu HS dựa vào phần I. 2. b để xây dựng dàn ý và yêu cầu học sinh viết đoạn văn về giá trị nhân đạo của tác phẩm -> GV chữa lỗi cho học sinh
I. Kiến thức cơ bản
1. Tác giả
- (1920 - 2007), quê: Bắc Ninh
- Bắt đầu viết truyện ngắn năm 1941, tham gia hội văn hoá cứu quốc, sau đó liên tục hoạt động văn nghệ phục vụ kháng chiến và cách mạng
- Đề tài: tái hiện sinh hoạt văn hoá phong phú ở thôn quê -> biểu hiện một vẻ đẹp tâm hồn của người nông dân trước cách mạng: sống cực nhọc, nghèo khổ nhưng vẫn yêu đời, trong sáng tài hoa.
- Là nhà văn chuyên viết truyện ngắn và viết về người nông dân và làng quê Việt Nam; ông viết bằng cả tâm hồn, tình cảm của chính mình.
- Tác phẩm chính: SGK
- Năm 2001, Kim Lân được tặng giải thưởng nhà nước về văn học nghệ thuật
2. Tác phẩm
a. Tóm tắt tác phẩm
b. Giá trị nội dung và nghệ thuật của tác phẩm
* Giá trị nội dung:
- Giá trị hiện thực:
+ Phản ánh tình cảnh thê lương của nhân dân ta trong nạn đói 1945 (qua hoàn cảnh xã hội, qua truyện Tràng có vợ)
+ Số phận của người nông dân trong nạn đói
+ Khát vọng của người dân hướng theo cách mạng
- Giá trị nhân đạo:
+ Lên án, tố cáo bọn thực dân phát xít gây ra nạn đói 1945 đẩy thân phạn con người tới chỗ rẻ mạt
+ Khẳng định tình cảm cao đẹp của người lao động nghèo khổ, tình người, tình mẫu tử.
+ Khẳng định khát vọng hạnh phúc gia đình, trong bất kì hoàn cảnh nào con người cũng hướng tới tổ ấm gia đình, hanhj phúc gia đình làm cho cuộc sống của con người có ý nghĩa hơn, nhân đạo hơn.
+ Khẳng định khát vọng sống, niềm tin niềm hi vọng vào cuộc sống
* Giá trị nghệ thuật:
- Tình huống truyện: độc đáo, kì lạ và éo le
- Thành công trong việc miêu tả diễn biến tâm lí nhân vật.
II. Đề
1. Đề 1: Thành công về nghệ thuật của truyện ngắn Vợ nhặt - Kim Lân.
a. Tìm hiểu đề
- Nội dung: nghệ thuật của tác phẩm
- PPNL: giải thích, chứng minh, phân tích, bình luận...
- PVTL: Vợ nhặt - Kim Lân
b. Lập dàn ý
* Mở bài
- Truyện ngắn Vợ nhặt là một trong những tác phẩm xuất sắc của Kim Lân, truyện ngắn được đánh giá cao trong nền văn xuôi hiện đại Việt Nam
- Giá trị của tác phẩm được thể hiện qua tình huống truyện và cách phân tích tâm lí của nhân vật.
* Thân bài
- Tình huống truyện: độc đáo, kì lạ và éo le
+ Người như Tràng hội tụ những điều kiện để ế vợ bỗng nhiên có vợ quá dễ dàng; người như Tràng nuôi thân không nổi lại giữa thời buổi đói. -> gây ngạc nhiên cho tất cả.
+ Việc Tràng có vợ dẫn đến tình cảnh éo le cho mọi người.
+ Hạnh phúc của Tràng diễn ra trong cảnh tiếng khóc hờ tỉ tê của những gia đình có người chết đói.
-> ý nghĩa của tình huống truyện: làm nổi bật giá trị nhân đạo của tác phẩm
- Thành công trong việc phân tích tâm lí nhân vật, tác giả đã phản ánh rất sâu sắc, đặc biệt là tâm trạng bà cụ Tứ
+ Cảnh bà cụ Tứ gặp con dâu
+ Câu chuyện của bà an ủi con và đặc biệt cảm động là cảnh bữa cơm ngày đói kém...
* Kết bài
- Đánh giá và khẳng định thành công nghệ thuật của tác giả
2. Đề 2: Giá trị hiện thực và nhân đạo của truyện ngắn Vợ nhặt - Kim Lân
	5. Củng cố và dặn dò
	- Yêu cầu HS về nhà hoàn thành bài viết theo dàn ý đã xây dựng