Giáo án Ngữ văn Lớp 12 - Tiết 22: Nghị luận về một ý kiến bàn về văn học - Năm học 2018-2019

Ngày soạn: 6/10/2018
Ngày dạy: 8/10/2018 	T3-C2....................................................................................
	8/10/2018 T2-C3.....................................................................................
Điều chỉnh:.............................................
Tiết 22: NGHỊ LUẬN VỀ MỘT Ý KIẾN BÀN VỀ VĂN HỌC
I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT.
1. Kiến thức:
- Đối tượng của dạng đề nghị luận về một ý kiến bàn về văn học.
- Cách thức triển khai bài nghị luận về một ý kiến bàn về văn học.
2. Kỹ năng:
- Tìm hiểu đề, lập dàn ý cho một bài nghị luận về một ý kiến bàn về văn học.
- Huy động cảm xúc và những kiến thức, trải nghiệm của bản thân để viết bài nghị luận bàn về văn học (tác giả, tác phẩm, vấn đề lí luận văn học)
3. Thái độ
- Yêu thích
4. Nội dung tích hợp
II. CHUẨN BỊ
5. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh: 
 - Chuẩn bị của giáo viên: Giáo án, chuẩn kiến thức kĩ năng, sách giáo viên...
 - Chuẩn bị của học sinh: soạn bài theo hướng dẫn bài học
III.TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG (5’)
Hát tập thể
HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC 25p
? câu I: Qua các vi deo và hiểu biết hãy cho biết khái niệm, những vẫn đề, dạng bài tập nghị luận về một tư tưởng đạo lý?
? Câu II: dựa vào đề bài phần 1 sgk trang 20 hs trả lời những câu hỏi sau:
câu 1: Phần a tìm hiểu đề : câu thơ của Tố hữu nêu lên vấn đề gì
câu 2: Dựa vào phân b cho biết một bài văn nghị luận về tư tưởng đạo lý gồm mấy phần? là những phần nào?
câu 3: Dựa vào phần b cho biết các phần trong bài văn gồm mấy ý?
câu 4: Đề bài trên cần sử dụng những thao tác lập luận gì?
câu 5: Đề bài cần sử dụng trong lĩnh vực cuộc sống hay trong văn học? lấy 1 số ví dụ
? Câu III: cho biết cách làm bài nghị luận về 1tư tưởng, đạo lý?
Hoạt động của GV - HS
Nội dung cần đạt
Hoạt động 1 :Hướng dẫn học sinh tìm hiểu đề và lập dàn ý.
-GV gọi một hs đọc rõ 2 đề bài ở mục 1-SGK(trang 91)
-GV có thể chia đôi bảng và chép hai đề lên bảng.
-GV gợi cho hs thảo luận theo từng câu hỏi của SGK, lần lượt đối với đề 1
 và đề 2.
-GV chia lớp thành 4 nhóm và tiến hành thảo luận nhóm
 Nhóm 1, 3 : đề 1
 Nhóm 2, 4 : đề 2
-GV yêu cầu hs ghi kết quả thảo luận lên bảng phụ.
-GV gọi một hs bất kỳ của nhóm 1 và 2 trình bày kết quả thảo luận.
-GV gọi hs khác nhận xét bổ sung.
-GV theo dõi kết quả trình bày của hai nhóm và chỉnh sửa phần tìm hiểu đề và lập dàn ý đối với cả hai đề, chốt lại phần kiến thức đề, học sinh ghi bài
-Hoạt động 2: Hướng dẫn học sinh tìm hiểu lí thuyết bài học :
+Từ các đề bài và kết quả thảo luận trên, đối tượng của bài nghị luận về một ý kiến bàn về văn học là gì?
+Cách làm kiểu bài này như thế nào?
 +Giáo viên bổ sung lại toàn bộ kiến thức bài học
(cho học sinh ghi bài)
I. TÌM HIỂU CHUNG:
 1. Tìm hiểu đề:
- Tìm hiểu nghĩa của các từ:
+ Phong phú, đa dạng: có nhiều tác phẩm với nhiều hình thức thể loại khác nhau
+ Chủ lưu: dòng chính (bộ phận chính), khác với phụ lưu, chi lưu
+ Quán thông kim cổ: thông suốt từ xưa đến nay.
- Tìm hiểu ý nghĩa của câu:
+ Văn học VN rất đa dạng, phong phú
+ Văn học yêu nước là chủ lưu
- Thao tác: Giải thích, bình luận, chứng minh...
- Phạm vi tư liệu: Các tác phẩm tiêu biểu có nội dung yêu nước của VHVN qua các thời kỳ.
2. Lập dàn ý:
a Mở bài: 
Giới thiệu câu nói của Đặng Thai Mai
b Thân bài: 
* Giải thích ý nghĩa của câu nói:
- Văn học Việt Nam rất phong phú và đa dạng: về số lượng tác phẩm, về thể loại, về phong cách tác giả. 
- Văn học yêu nước là một chủ lưu, xuyên suốt.
* Bình luận, chứng minh về ý nghĩa câu nói:
- Đây là một ý kiến hoàn toàn đúng
- Văn học yêu nước là chủ lưu xuyên suốt lịch sử VH Việt Nam:
+ Văn học trung đại 
+ Văn học cận – hiện đại.
- Nguyên nhân:
+ Đời sống tư tưởng con người Việt Nam phong phú đa dạng
+ Do hoàn cảnh đặc biệt của lịch sử VN thường xuyên phải chiến đấu chống ngoại xâm để bảo vệ đất nước.
- Nêu và phân tích một số dẫn chứng: Nam quốc sơn hà, Cáo bình Ngô, Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc, Tuyên ngôn độc lập, Tây Tiến, Việt Bắc
c. Kết bài: 
* Khẳng định giá trị của ý kiến trên.
- Giúp đọc hiểu hoàn cảnh lịch sử và đặc điểm văn học dân tộc.
- Biết ơn, khắc sâu công lao của cha ông trong cuộc đấu tranh bảo vệ đất nước.
- Giữ gìn, yêu mến, học tập những tác phẩm văn học có nội dung yêu nước của mọi thời đại.
II. ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG NGHỊ LUẬN
 1.Đối tượng: của một bài nghị luận về một ý kiến bàn về văn học rất đa dạng: về văn học lịch sử, về lí luận văn học, về tác phẩm văn học
 2.Cách làm: 
- Mở bài: Dẫn dắt vào đề và trích dẫn ý kiến.
- Thân bài:
 + Giải thích ý nghĩa của ý kiến.
 + Đánh giá, nhận xét về ý kiến.
 + Bàn luận, mở rộng để nhìn nhận về ý kiến một cách thấu đáo.
- Kết bài: 
 Nêu ý nghĩa và tác dụng của ý kiến đó đối với đời sống và văn học.
C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP 13 p
1. Bài tập 1/93:
a. Tìm hiểu đề:
- Thể loại: Nghị luận (Giải thích, bình luận, chứng minh) một ý kiến bàn về một vấn đề văn học.
- Nội dung:
+ Thạch Lam không tán thành quan điểm văn học thoát li thực tế: Thế giới dối trá và tàn ác
+ Khẳng định giá trị cải tạo xã hội và giá trị giáo dục của văn học
- Phạm vi tư liệu:
+ Tác phẩm Thạch Lam
+ Những tác phẩm văn học tiêu biểu khác.
b. Lập dàn ý:
* Mở bài: 
- Giới thiệu tác giả Thạch Lam.
- Trích dẫn ý kiến của Thạch Lam về chức năng của văn học.
* Thân bài:
- Giải thích về ý nghĩa câu nói: Thạch Lam nêu lên chức năng to lớn và cao cả của văn học.
- Bình luận và chứng minh ý kiến:
+ Đó là một quan điểm rất đúng đắn về giá trị văn học: 
. Trước CM Tháng Tám: quan điểm tiến bộ.
. Ngày nay: vẫn còn nguyên giá trị.
+ Chọn và phân tích một số dẫn chứng (Truyện Kiều, Số đỏ, Chí Phèo, Hai đứa trẻ, Nhật ký trong tù....) để chứng minh 2 nội dung:
. Tác dụng cải tạo xã hội của văn học.
. Tác dụng giáo dục con người của văn học 
* Kết bài:
- Khẳng định sự đúng đắn và tiến bộ trong quan điểm sáng tác của Thạch Lam.
- Nêu tác dụng của ý kiến trên đối với người đọc:
+ Hiểu và thẩm định đúng giá trị của tác phẩm văn học.
+ Trân trọng, yêu quý và giữ gìn những tác phẩm văn học tiến bộ của từng thời kỳ.
D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG 2p 
Bài tập 2/93: Làm ở nhà
E. HOẠT ĐỘNG TÌM TÒI MỞ RỘNG
 Viết đoạn văn
Đã kiểm tra//2018 
Lường Thị Hây