Giáo án Ngữ văn: Con đường trở thành “kẻ sĩ hiện đại” - Nguyễn Khắc Viện

Tuần Tiết CON ĐƯỜNG TRỞ THÀNH “KẺ SĨ HIỆN ĐẠI”
	~Nguyễn Khắc Viện~
I/ Mục tiêu cần đạt : giúp HS
	_ Hiểu quan niệm của tác giả về chính kiến và đạo lí.
	_ Bài học về con đường phấn đấu, giữ gìn và phát huy cốt cách kẻ sĩ của người trí thức Việt Nam hiện nay.
II/ Phương pháp : 
Tác giả
Hoàn cảnh sáng tác
Câu hỏi và đề bài
Nội dung chính
_ Ông là nhà văn hoá nổi tiếng, một “kẻ sĩ hiện đại” đã hoạt động hết mình trong việc làm cho thế giới hiểu đúng về đất nước và con người Việt Nam, xây dựng một xã hội Việt Nam văn minh, dân chủ.
Con đường trở thành “kẻ sĩ hiện đại” được trích từ bài Noi theo đạo nhà, in trong cuốn Bàn về đạo Nho (1993).
Câu hỏi 1 : Trong bài, tác giả quan niệm giữa chính kiến và đạo lí, cái nào có thể thay đổi tuỳ hoàn cảnh xã hội cụ thể, cái nào phải luôn giữ vững.
Câu hỏi 2 : Nội dung của đoạn trích.
I/ Quan niệm về chính kiến và đạo lí
 Theo tác giả Nguyễn Khắc Viện, chính kiến có thể thay đổi, nhưng đạo lí thì phải giữ vững. Đã gọi là đạo lí, không thể xa rời, không khuất phục trước uy quyền, thời buổi nào cũng giữ được đường đi. Cách lí giả vấn đề của tác giả ngắn gọn, súc tích nhưng giàu sức thuyết phục, bằng cách đưa ra nhiều hoàn cảnh khác nhau, nhưng điều khẳng định mạnh mẽ trong bất cứ hoàn cảnh nào, vẫn giữ vững đạo lí.
II/ Nội dung
 _ Trong đoạn trích này, ngoài việc kể về quá trình tu dưỡng của bản thân, tác giả còn phân tích, định hướng cho người đọc hiểu rõ và noi theo những yếu tố tích cực, những ưu điểm của Nho giáo.
 _ Tác giả đã nêu lên nhiều ưu điểm của Nho giáo và trình bày xoay quanh vấn đề cách làm người, tu dưỡng đạo đức của con người : 
 + Cái gốc duy lí của đạo nho không đối lập với khoa học, với học thuyết Mác. Không có học thuyết, chủ nghĩa nào đặt vấn đề xử thế rõ ràng và đầy đủ như Nho giáo, đặc biệt về cách ứng xử của nhà nho đối với vua chúa.
 + Tinh thần có mức độ, ứng xử vừa phải, không cường điệu lên và bảo yêu hết mọi người ngang nhau, mà phải yêu bố mẹ mình, vở con mình rồi mới yêu người khác. 
 + Nho giáo trọng tinh thần của mức độ và phải đặt vấn đề xử thế một cách rõ ràng và đầy đủ hơn các học thuyết khác.
 + Nội dung tư tưởng cốt lõi của Nho giáo nằm ở chữ “nhân”. Nho giáo quan tâm đến vấn đề tu thân, luôn đề cao trách nhiệm của kẻ sĩ đối với xã hội.
 _ Chính kiến có thể thay đổi, nhưng đạo lí thì phải giữ vững.
 _ Qua đoạn trích này cho thấy Nguyễn Khắc Viện : 
 + Thấm nhuần truyền thống đạo lí Nho gia nhưng không thủ cựu mà biết rút tỉa tinh hoa từ nhiều học thuyết khác nhau để tự xác lập được một tư thế dấn thân – một cách dấn thân một lí và hiệu quả ;
 + Dám bày tỏ chủ kiến trên cơ sở phân tích một cách duy lí, khoa học các mặt ưu, nhược điểm của từng học thuyết ; 
 + Giữ thái độ đối lập đối với quyền thế, không đồng nhất con người chính trị với con người đạo lí.