Giáo án Ngữ văn 12 tuần 6 - Trường THPT Lê Hồng Phong

TRƯƠNG THPT LÊ HỒNG PHONG – GIÁO ÁN NGỮ VĂN 12 Giáo viên: Nguyễn Văn Ưng 
Trang 1 
Tuần 6 / Tiết 16-17 
 ðọc văn: 
THÔNG ðIỆP NHÂN NGÀY THẾ GIỚI 
PHÒNG CHỐNG AIDS, 1 - 12 - 2003 
A. MỤC TIÊU BÀI HỌC 
 Giúp HS: 
− Tầm quan trọng và ý nghĩa cấp bách của việc phòng chống hiểm hoạ HIV/AIDS. Chống lại HIV/AIDS 
là trách nhiệm của mỗi quốc gia và mỗi con người. 
− Khi ñại dịch ấy còn hoành hành trên thế giới, không ai có thể giữ thái ñộ im lặng cũng như sự phân 
biệt ñối xử với những người ñang sống chung cùng HIV/AIDS. 
− Sức thuyết phục mạnh mẽ của bài văn ñược tạo nên bởi tầm quan sát, tầm suy nghĩ sâu rộng, bởi mối 
quan tâm, lo lắng cho vận mệnh của loài người và bởi cách diễn ñạt vừa trang trọng, cô ñúc, vờa giàu 
hình ảnh gợi cảm. 
− Bản thông ñiệp nói về một vấn ñề cụ thể, ñang ñặt ra trước mắt mỗi chính phủ và mỗi người dân trên 
thế giới, nhưng có sức gợi suy nghĩ ñến nhiều ñiều sâu xa, rộng lớn hơn. 
B. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY HỌC 
1. Tổ chức: 
2. Kiểm tra: 
* Bài cũ: không 
* Việc chuẩn bị bài mới: Kết hợp trong khi hướng dẫn HS tìm hiểu bài mới. 
3. Bài mới: 
 * Giới thiệu bài: GV hỏi HS một số câu hỏi rồi dẫn vào bài: Tại sao lại gọi HIV/AIDS là ñại 
dịch, là hiểm họa cho ñời sống của dân tộc và của nhân loại ? 
* Hướng dẫn tìm hiểu bài: 
HOẠT ðỘNG CHÍNH CỦA GV VÀ HS KIẾN THỨC CẦN ðẠT 

 Hð 1: Tìm hiểu Tiểu dẫn. 
- GV hỏi HS nội dung phần Tiễu dẫn. HS trả lời 
về tác giả, GV yêu cầu HS ñọc sgk nhớ một số 
ñiểm cần chú ý. 
- Về hoàn cảnh ra ñời văn bản, ñọc sgk, GV lưu ý 
thêm HS về thể loại văn bản: 
+ Về nội dung: Là văn bản nhật dụng (ñề cập tới 
những hiện tượng, vấn ñề cụ thể có ý nghĩa quan 
trọng, bức xúc ñang ñặt ra trước mắt con người 
trong cuộc sống thường ngày của họ) 
+ Về hình thức: Là văn bản nghị luận. 

 Hð 2: Hướng dẫn HS ñọc - hiểu văn bản. 
- Mục 1: 
- GV gọi 1 HS ñọc văn bản, y/c các HS khác nghe 
vừa tiếp nhận ND, vừa tìm bố cục văn bản. Lưu 
ý: là văn bản nghị luận nên có bố cục ba phần. 
- HS ñọc xong, GV hỏi HS về bố cục. HS trả lời, 
GV củng cố ý. 
- Mục a: 
H: Mở ñầu tác giả viết nội dung gì ? 
I. Tiểu dẫn: 
1. Về tác giả: ñọc sgk - chú ý: 
- Là người da ñen ñầu tiên giữ chức Tổng thư kí. 
- Có ñóng góp lớn với nền hòa bình thế giới, với 
công cuộc phòng chống ñại dịch HIV/AIDS. 
- ðược giải thưởng Nô-ben Hòa bình, nhận nhiều 
bằng cấp danh dự của các trường ñại học danh 
tiếng ở khắp các châu lục. 
2. Hoàn cảnh ra ñời văn bản: (ñọc sgk) 
II. ðọc - hiểu văn bản 
1. Tìm hiểu bố cục: Ba phần 
- Mở ñầu: Từ ñầu ñến “chống lại dịch bệnh này” 
- Phần chính: Tiếp ñến “im lặng ñồng nghĩa với 
cái chết” 
- Phần kết: Còn lại. 
2. Nội dung - nghệ thuật: 
a. Mở ñầu: 
- Nhắc lại, có nhấn mạnh, nội dung “nhất trí” của 
TRƯƠNG THPT LÊ HỒNG PHONG – GIÁO ÁN NGỮ VĂN 12 Giáo viên: Nguyễn Văn Ưng 
Trang 2 
- HS trả lời GV củng cố ý. 
H: Tác giả nêu vấn ñề ở phần mở ñầu, vấn ñề ñó 
là gì ? Nhận xét cách nêu vấn ñề của tác giả ? 
- HS trả lời, GV củng cố ý. 
- Mục b: GV nêu vấn ñề: Trong phần chính, tác 
giả nêu những luận ñiểm, cần phải tìm những 
luận ñiểm ấy. 
H: Nội dung luận ñiểm 1 là gì ? Tác giả làm rõ 
luận ñiểm bằng cách nào ? Hãy nhận xét về cách 
ñưa dẫn chứng của tác giả ? 
- HS thảo luận tại chỗ và trả lời, GV củng cố ý. 
H: Hãy chứng tỏ ngôn ngữ của tác giả chọn lọc, 
vừa lí trí, vừa cảm xúc ? 
- HS trả lời, GV củng cố ý. 
H: Nội dung luận ñiểm 2 là gì ? thể hiện ở câu 
nào ? 
- HS trả lời, HS khác nhận xét, GV củng cố ý. 
H: Những câu nêu luận ñiểm của tác giả có gì ñặc 
biệt, ñiều ñó có tác dụng gì ? 
- HS trả lời, GV củng cố ý. 
H: Tác giả làm rõ luận ñiểm bằng những thao tác 
nào ? Nhận xét về cách viết câu của tác giả ? 
- HS trả lời, GV nhận xét, củng cố ý. 
H: Trong phần kết tác giả nêu nội dung gì ? Nhận 
xét về cách viết câu, dùng từ của tác giả ? 
- HS trả lời, GV nhận xét và củng cố ý. 

 Hð 3: Củng cố và kết luận: 
- GV hỏi câu hỏi ñể củng cố bài học: 
H: Bản thông ñiệp ñã nêu lên vấn ñề gì ? 
H: Tác giả nêu lên vấn ñề ấy nhằm mục ñích gì ? 
H: Bài văn có sức thuyết phục mạnh mẽ, vì sao ? 
- HS trả lời, GV củng cố ý và nhắc HS học phần 
ghi nhớ. 

 Hð 4: Luyện tập: 
- GV hướng dẫn HS về nhà viết bài với hai bước: 
+ Tìm hiểu, nắm vững các thông tin 
+ Viết bài với các ý chính. 
các quốc gia. 

 nêu vấn ñề: công cuộc phòng chống HIV/AIDS 
của các quốc gia. 

 ngắn gọn, rõ ràng. 
b. Phần chính: 
∗ Lð 1: Từ “Ngày hôm nay ” 
 “vào năm 
2005” 
- Nêu luận ñiểm: “ Chúng ta ñã cam kết  vẫn 
còn quá ít so với yêu cầu thực tế.” 
- ðiểm tình hình phòng chống AIDS 
- Tương phản, dẫn chứng cụ thể, ấn tượng 
HIV/AIDS vẫn hoành hành 
- Khẳng ñịnh không hoàn thành mục tiêu 
- Ngôn ngữ chọn lọc, cảm xúc: lẽ ra ; lẽ ra ; 
và lẽ ra  
∗ Luận ñiểm 2: Tiếp 
 “im lặng ñồng nghĩa với 
cái chết” 
- Nêu luận ñiểm: “ Chúng ta cần phảiChúng ta 
không thể Chúng ta phải ñưa” - ñiệp cú 
pháp, nhấn mạnh. 
- Phân tích hậu quả (theo sgk), sử dụng câu linh 
hoạt, ngôn từ gây ấn tượng mạnh (Trong thế giới 
khốc liệt của AIDS, không có khái niệm chúng 
ta và họ. Trong thế giới ñó, im lặng ñồng nghĩa 
với cái chết) 
c. Phần kết: 
- Lời kêu gọi (sgk) 
- Câu văn ngắn gọn, không ồn ào, khoa trương 
nhưng vẫn có hình ảnh và gợi cảm (Hãy cùng 
với tôi lên tiếng thật to và dõng dạc hãy cùng 
tôi ñánh ñổ các thành lũy) 
III. Kết luận: 
1. Nội dung - ý nghĩa: 
- Thấy ñược ñại dịch HIV/AIDS rất nguy hiểm. 
- Cần phải tiến hành cấp thiết việc phòng chống. 
- Trách nhiệm là của tất cả nhân loại, các quốc gia 
và mỗi cá nhân. 
2. Nghệ thuật nghị luận: 
- Bố cục rõ ràng, lập luận chặt chẽ, lí lẽ, dẫn 
chứng hùng hồn, ngôn từ chọn lọc. 
- Kết hợp lí trí và tình cảm. 
LUYỆN TẬP 
Những ý chính: 
- Tình hình lây nhiễm HIV/AIDS ở ñịa phương 
(có những liên hệ cụ thể, rõ ràng). 
- Việc phòng chống dịch HIV/AIDS của ñịa 
phương (sự quan tâm, biện pháp, kết quả). 
TRƯƠNG THPT LÊ HỒNG PHONG – GIÁO ÁN NGỮ VĂN 12 Giáo viên: Nguyễn Văn Ưng 
Trang 3 
4. Hướng dẫn HS học và chuẩn bị bài: 
a. Học bài: 
− GV yêu cầu HS học bài nắm vững ñược nội dung, ý nghĩa, hình thức nghị luận của bản thông ñiệp. 
− Làm bài tập. 
b. Chuẩn bị bài mới: 
− ðọc bài Nghị luận về một tư tưởng ñạo lí, tìm hiểu ñề và lập dàn ý cho ñề bài trong SGK tr.20. 
− ðọc trước bài học: Nghị luận về một bài thơ, ñoạn thơ. 
− Dựa vào gợi ý, tìm hiểu ñề và thử làm dàn ý ñề bài 1, 2 sgk tr. 84 
   
TRƯƠNG THPT LÊ HỒNG PHONG – GIÁO ÁN NGỮ VĂN 12 Giáo viên: Nguyễn Văn Ưng 
Trang 4 
Tuần 6 / Tiết 18 
 Làm văn: 
NGHỊ LUẬN VỀ MỘT BÀI THƠ, ðOẠN THƠ 
A. MỤC TIÊU BÀI HỌC 
 Giúp HS: 
− Có kĩ năng vận dụng các thao tác phân tích, bình luận, chứng minh, so sánh, ... ñể làm bài nghị luận 
văn học. 
− Biết cách làm bài văn nghị luận về một bài thơ, ñoạn thơ. 
B. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY HỌC 
1. Tổ chức: 
2. Kiểm tra: 
* Bài cũ: 
Câu hỏi 1: Tóm tắt nội dung bản thông ñiệp của Cô-phi An-nan, nêu ý nghĩa của bản thông ñiệp ? 
Câu hỏi 2: Phân tích ngắn gọn hình thức thể hiện của bản thông ñiệp ? 
* Việc chuẩn bị bài mới: Kết hợp trong khi hướng dẫn HS tìm hiểu bài mới. 
3. Bài mới: 
 * Giới thiệu bài: GV giới thiệu một số dạng ñề nghị luận văn học rồi dẫn vào bài. 
* Hướng dẫn tìm hiểu bài: 
HOẠT ðỘNG CHÍNH CỦA GV VÀ HS KIẾN THỨC CẦN ðẠT 

 Hð 1: Hướng dẫn bài tập tìm hiểu ñề và lập 
dàn ý: 
ðỀ 1 
- Mục a: GV ñọc ñề 1 trong sgk, y/c HS tìm hiểu 
ñề (xác ñịnh ba y/c của ñề). 
- HS trả lời, GV củng cố ý. 
- Mục b: GV hướng dẫn HS lập dàn ý theo gợi ý 
trong sgk và theo kinh nghiệm bản thân. 
* Lưu ý: 
- MB nên giới thiệu tác giả rồi dẫn vào bài thơ, 
bài thơ ngắn thì ghi vào MB. 
- TB nên nên có một số ý khái quát về bài thơ, có 
thể nêu bố cục bài thơ. 
- Làm rõ nội dung, nghệ thuật bài thơ chủ yếu 
dùng phân tích: chia bài thơ thành từng ñoạn 
nhỏ, phân tích các hình ảnh, từ ngữ, tu từ ñể thấy 
rõ nội dung. 
ðỀ 2 
- Mục a: HS ñọc ñề, GV y/c HS tìm hiểu ñề (xác 
ñịnh ba y/c của ñề). 
A/ Bài tập: Tìm hiểu ñề và lập dàn ý: 
ðỀ 1 
a. Tìm hiểu ñề: 
- ND: Làm rõ giá trị nội dung, nghệ thuật bài thơ. 
- Thao tác chủ yếu: phân tích. 
- Dẫn chứng: bài thơ và tư liệu liên quan. 
b. Dàn ý: 
I/ MB: Giới thiệu tác giả 
 bài thơ 
 ghi bài thơ. 
II/ TB: 
1. Khái quát: 
- Nêu hoàn cảnh ra ñời, nội dung chính bài thơ. 
- Thể thơ 
2. Làm rõ nội dung - nghệ thuật bài thơ: 
- Cảnh thiên nhiên: Hình ảnh chọn lọc, so sánh 
 
cảnh nên thơ, trong sáng  
- Nhân vật trữ tình: Tương phản, ñiệp ngữ 
 yêu 
nước, phong thái ung dung như một ẩn sĩ: yêu 
thiên nhiên, hòa nhập với thiên nhiên. Tư liệu 
“Nhật kí trong tù” 
- Tính chất cổ ñiển và hiện ñại: cô ñọng, hàm súc; 
là cảnh thực, nhân vật trữ tình là nhà cách mạng. 
III/ KB: Tóm lược về giá trị bài thơ - nêu cảm 
nghĩ. 
ðỀ 2 
a. Tìm hiểu ñề: 
- Làm rõ giá trị nội dung, nghệ thuật ñoạn thơ. 
TRƯƠNG THPT LÊ HỒNG PHONG – GIÁO ÁN NGỮ VĂN 12 Giáo viên: Nguyễn Văn Ưng 
Trang 5 
- HS trả lời, GV củng cố ý. 
- Mục b: GV hướng dẫn HS lập dàn ý (tương tự 
như ñề 1. 
* Lưu ý: 
- MB: sau khi giới thiệu bài thơ, nhất ñịnh phải 
giới thiệu ñoạn thơ. 
- TB: 
+ Ở ý khái quát, nêu bố cục bài thơ và vị trí ñoạn 
thơ. 
+ Làm rõ nội dung, nghệ thuật tương tự như bài 
phân tích bài thơ. 
- KB: nhất ñịnh phải kêt luận về giá trị ñoạn thơ. 
- GV cho HS thêm ðỀ 3: Phân tích hình tượng 
người lính trong bài “Tây Tiến” của Quang 
Dũng. 
- Mục a: GV lưu ý HS y/c về nội dung luận ñề. 
- Mục b: 
* Lưu ý: 
- MB: Nhất ñịnh phải nêu ñúng vấn ñề theo ñề bài 
- TB: 
+ Phần khái quát: như nghị luận về bài thơ. 
+ Giải quyết vấn ñề (làm rõ hình tượng): cần làm 
rõ ñặc ñiểm hình tượng và nghệ thuật xây dựng 
hình tượng. Phân tích tách riêng hoặc kết hợp. 
- KB: nhất ñịnh phải kết luận về hình tượng. 
- Thao tác chủ yếu: phân tích. 
- Dẫn chứng: ñoạn thơ ñã cho và tư liệu liên quan. 
b. Dàn ý: 
I/ MB: Giới thiệu tác giả 
 bài thơ 
 ñoạn thơ 
 
ghi ñoạn thơ 
II/ TB: 
1. Khái quát: 
- Nêu hoàn cảnh ra ñời, nội dung chính bài thơ. 
- Nêu bố cục bài thơ, vị trí ñoạn thơ. 
2. Làm rõ ND - NT ñoạn thơ: 
- Tám câu ñầu (phân tích từng cặp câu): Liệt kê, 
ñiệp từ, từ láy, thậm xưng, so sánh, 
 khí thế 
hào hùng của quân dân ta ở Việt Bắc. 
- Bốn câu sau: Liệt kê, ñiệp từ 
 niềm vui chiến 
thắng 
- Tình cảm nhà thơ: ca ngợi, tự hào 
III/ KB: Tóm lược về giá trị ñoạn thơ - nêu cảm 
nghĩ. 
ðỀ 3 
a. Tìm hiểu ñề: 
- ND: Làm rõ ñặc ñiểm hình tượng, nghệ thuật 
xây dựng hình tượng 
- Thao tác chủ yếu: phân tích. 
- Dẫn chứng trong ñoạn thơ và tư liệu liên quan. 
b. Lập dàn ý: 
I/ MB: Giới thiệu tác giả 
 bài thơ 
 nêu vấn ñề: 
xây dựng thành công hình tượng người lính 
II/ TB: 
1. Khái quát: 
- Nêu hoàn cảnh ra ñời bài thơ. 
- Nêu bố cục, nội dung bài thơ 
2. Làm rõ hình tượng: 
- ðặc ñiểm hình tượng người lính: 
+ Phải chịu ñựng muôn vàn gian khổ (phân tích 
dẫn chứng ) 
+ Vẫn có một khí phách hiên ngang, kiêu hùng 
(phân tích dẫn chứng) 
+ Tâm hồn lãng mạn (phân tích dẫn chứng) 
+ Hi sinh oanh liệt (phân tích dẫn chứng) 
- Nghệ thuật xây dựng hình tượng: Bút pháp hiện 
thực và lãng mạn; giọng thơ bi tráng hào hùng; 
nhiều biện pháp nghệ thuật kết hợp (phân tích 
dẫn chứng) 
- Tình cảm nhà thơ: ca ngợi, tự hào. 
III/ KB: 
 Tóm lược ñặc ñiểm hình tượng, nghệ thuật 
TRƯƠNG THPT LÊ HỒNG PHONG – GIÁO ÁN NGỮ VĂN 12 Giáo viên: Nguyễn Văn Ưng 
Trang 6 

 Hð 2: Kết luận, củng cố bài học: 
- Về ñối tượng nghị luận: GV y/c HS ñọc ghi nhớ. 
Lưu ý: có liên quan ñến việc xác ñịnh nội dung 
luận ñề. 
- Từ bài tập trên GV hướng dẫn HS rút ra kết luận 
về cách làm bài nghị luận về một bài thơ, ñoạn 
thơ. 
- GV nhấn mạnh 4 bước làm bài. 
- GV lưu ý HS tham khảo phần ghi nhớ. 

 Hð 3: GV hướng dẫn HS luyện tập, yêu cầu 
HS làm dàn ý cho ñề bài ở sgk: 
- GV gợi ý HS cách làm bài. Cho HS về nhà thực 
hiện 
xây dựng hình tượng. Cảm nghĩ. 
B/ Kết luận: 
a. ðối tượng nghị luận: (ñọc ghi nhớ) 
b. Cách làm bài: 
- Bước 1: Tìm hiểu ñề (xác ñịnh ba yêu cầu) 
- Bước 2: Lập dàn ý (xem các dàn ý ñề bài 1-2-3) 
Chú ý: Tùy theo ñối tượng nghị luận ñể nêu vấn 
ñề, xác lập hệ thống luận ñiểm, kết luận cho hợp 
lí. 
- Bước 3: Viết bài. Chú ý cách diễn ñạt, trình bày 
ý 
- Bước 4: Kiểm tra bài làm, sửa chữa nhỏ. 
LUYỆN TẬP 
- Chú ý: Dựa theo ñề bài 2 ñể thực hiện ở nhà. 
I/ MB: 
Giới thiệu tác giả 
 bài thơ 
 ghi bài thơ 
II/ TB: 
1. Khái quát: về hoàn cảnh ra ñời, nội 
dung, bố cục bài thơ, vị trí ñoạn thơ. 
2. Làm rõ ND - NT ñoạn thơ: 
- Hai câu ñầu: Hình ảnh chọn lọc, hình tượng thơ 
gợi tả thời gian, không gian 
 cảnh hoàng hôn 
với thiên nhiên hùng vĩ, tráng lệ. Còn gợi ra tâm 
trạng cô ñơn của nhà thơ. 
- Hai câu sau: Diễn tả ñộc ñáo 
 “Lòng quê” tha 
thiết của tác giả. Mượn ý thơ Thôi Hiệu 
 Nỗi 
nhớ nhà, cũng là tình cảm quê hương tha thiết. 
- ðoạn thơ vừa có sắc thái cổ ñiển, vừa hiện ñại. 
III/ KB: 
- Tóm lược về giá trị ñoạn thơ. Cảm nghĩ. 
4. Hướng dẫn HS học và chuẩn bị bài: 
a. Học bài: 
− Nắm vững các bước làm bài, nắm vững dàn ý chung, thực hiện bài tập luyện tập ñể củng cố kiến thức. 
b. Chuẩn bị bài mới: 
− Soạn bài thơ “Tây Tiến” theo yêu cầu.