Tiết 1-2
KHÁI QUÁT VĂN HỌC VIỆT NAM TỪ CM THÁNG TÁM 1945
ĐẾN HẾT THẾ KỈ XX.
I/ Mục tiêu cần đạt: Giúp HS
- Hiểu được hoàn cảnh lịch sử và những đặc điểm cơ bản của VHVN sau CM tháng Tám qua 2 giai đoạn: 1945-1975 và từ năm 1975- hết thế kỉ XX.
Nắm được thành tựu cơ bản và ý nghĩa to lớn của văn học 45-75.Thấy được những đổi mới bước đầu của VH từ 1975, đặc biệt từ năm 1986 đến hết thế kỉ XX.
- Rèn luyện năng lực tổng hợp khái quát, hệ thống hoá các kiến thức đã họcvề VHVN từ CM tháng Tám 1945- hết thế kỉ XX.
Tiết 1-2 KHÁI QUÁT VĂN HỌC VIỆT NAM TỪ CM THÁNG TÁM 1945 ĐẾN HẾT THẾ KỈ XX. I/ Mục tiêu cần đạt: Giúp HS - Hiểu được hoàn cảnh lịch sử và những đặc điểm cơ bản của VHVN sau CM tháng Tám qua 2 giai đoạn: 1945-1975 và từ năm 1975- hết thế kỉ XX. Nắm được thành tựu cơ bản và ý nghĩa to lớn của văn học 45-75.Thấy được những đổi mới bước đầu của VH từ 1975, đặc biệt từ năm 1986 đến hết thế kỉ XX. - Rèn luyện năng lực tổng hợp khái quát, hệ thống hoá các kiến thức đã họcvề VHVN từ CM tháng Tám 1945- hết thế kỉ XX. II/ Phương tiện: SGK, SGV, thiết kế dạy học, tài liệu tham khảo. III/ Phương pháp: Nêu câu hỏi, thảo luận nhóm, thuyết giảng... IV/ Tiến trình bài dạy: Ổn định lớp Giới thiệu bài mới: Đặt giai đoạn văn học VN từ CM tháng Tám 1945 trong tiến trình lịch sử VH dân tộc, nhấn mạnh vị trí đặc biệt của VH giai đoạn này Bài mới: Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung kiến thức Hoạtđộng1: -Hướng dẫn HS tìm hiểu những nét lớn của VH giai đoạn 1945-1975. - Yêu cầu HS đọc kĩ câu hỏi 1,2,3 SGK, dựa vào phần chuẩn bị bài ở nhà , trao đổi nhóm, hình thành ý chính theo yêu cầu của từng câu hỏi của nhóm được phân công -Gọi HS đại diện trình bày GV nêu thêm câu hỏi phụ gợi mở thuyết giảng thêm nếu cần thiết và chốt lại những ý chính. -Dựa vào SGK hướng dẫn HS nắm một số nét chính về VH vùng địch tạm chiếm (Phần này GV thuyết giảng sơ lược và yêu cầu HS nắm ý trong SGK) - Nêu và giải thích 3 đặc điểm lớn của VH 1945-1975? -Em hiểu thế nào là khuynh hướng sử thi và cảm hứng lãng mạn trong VH giai đoạn này? GV lưu ý Hs đây là đặc điểm thể hiện khuynh hướng thẩm mĩ của VH giai đoạn này, đáp ứng yêu cầu phản ánh hiện thực đời sống trong quá trình vận động và phát triểnCM của VH -Nêu và phân tích một vài dẫn chứng minh hoạ: Ví dụ: “Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước . Mà lòng phới phới dậy tương lai”( T, Hữu); “ Xuân ơi xuân em mới đến dăm năm. Mà cuộc sống đã tưng bừng ngày hội” Hướng vận động trong tư tưởng, cảm xúc của tác giả , trong số phận nhân vật thường đi từ “Thung lũng đau thương ra cánh đồng vui”, từ bóng tối ra ánh sáng. từ đau khổ đến hạnh phúc... Hoạt động2: Hướng dẫn HS tìm hiểu về giai đoạn văn học sau 1975- hết thế kỉ XX. -Nêu câu hỏi 4 SGK: Hãy giải thích vì sao VHVN từ sau 1975 phải đổi mới ? - Nêu câu hỏi gợi mở cho hS trả lời , nhận xét và chốt lại ý chính. -Hãy nêu những chuyển biến và thành tựu ban đầu của nền văn học? Lưu ý HS theo dõi sự chuyển biến qua từng giai đoạn cụ thể và nêu thành tựu tiêu biểu. - Diễn giảng thêm về một vài tác phẩm nêu trong SGK - Qua tìm hiểu em hãy rút ra những đánh giá chung về VH sau 1975, giải thích nguyên nhân m tích cực và hạn chế của VH? Gv chốt lại đánh giá chung về VH sau 1975 cho HS ghi vào vở. * Củng cố tổng hợp kiến thức bài học. - Gọi HS đọc phần kết luận, gạch chân các ý chính trong SGK, ghi phần Ghi nhớ vào vở HS thảo luận theo nhóm 8 chia thành 4 nhóm : ( 5-7 phút) Đại diện 2 nhóm trình bày kết quả, các nhóm còn lại đối chiếu nội dung và tham gia thảo luận bổ sung. HS trình bày ngắn gọn , chọn dẫn chứng tiêu biểu minh hoạ D/C SGK D/C : Những tác giả tiêu biểu( SGK) D/C : Hương rừng Cà Mau của Sơn Nam, Thương nhớ mười hai của Vũ Bằng “Muốn trùm hạnh phúc dưới trời xanh.Có lẽ lòng tôi cũng hoá thành ngói mới” ( Xuân Diệu) HS dựa vào SGK và phần bài soạn, làm việc cá nhân trả lời. Tập thể lớp nhận xét bổ sung HS theo dõi SGK trình bày gọn những ý chính. Nêu D/C HS trao đổi nhóm trả lời HS ghi vào vở phần ghi nhớ trong SGK I/ Khái quát văn học Việt Nam từ cách mạng tháng Tám 1945- 1975: 1. Vài nét về hoàn cảnh lịch sử, xã hội, văn hoá: - Văn học vận động và phát triển dưới sự lãnh đạo sáng suốt và đúng đắn của Đảng - Cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc vô cùng ác liệt kéo dào suốt 30 năm. - Điều kiện giao lưu văn hoá với nước ngoài bị hạn chế, nền kinh tế nghèo nàn chậm phát triển . 2.Quá trình phát triển và những thành tựu chủ yếu: a. Chặng đường từ năm 1945-1954: - VH tập trung phản ánh cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp của nhân dân ta - Thành tựu tiêu biểu: Truyện ngắn và kí. Từ 1950 trở đi xuất hiện một số truyện, kí khá dày dặn.( D/C SGK). b. Chặng đường từ 1955-1964: - Văn xuôi mở rộng đề tài. - Thơ ca phát triển mạnh mẽ. - Kịch nói cũng có một số thành tựu đáng kể. c. Chặng đường từ 1965-1975: - Chủ đề bao trùm là đề cao tinh thần yêu nước, ngợi ca chủ nghĩa anh hùng cách mạng. - Văn xuôi tập trung phản ánh cuộc sống chiến đấu và lao động, khắc hoạ thành công hình ảnh con người Vn anh dũng, kiên cường, bất khuất.( Tiêu biểu là thể loại Truyện-kí cả ở miền Bắc và miền Nam). - Thơ đạt được nhiều thành tựu xuất sắc, thực sự là một bước tiến mới của thơ ca VN hiện đại - Kịch cũng có những thành tựu đáng ghi nhận. d. Văn học vùng địch tạm chiếm: - Xu hướng chính thống: Xu hướng phản động ( Chống cộng, đồi truỵ bạo lực...) - Xu hướng VH yêu nước và cách mạng : + Nội dung phủ định chế độ bất công tàn bạo, lên án bọn cướp nước, bán nước, thức tỉnh lòng yêu nước và tinh thần dân tộc... + Hình thức thể loại gon nhẹ: Truyện ngắn, thơ, phóng sự, bút kí - Ngoài ra còn có một sáng tác có nội dung lành mạnh, có giá trị nghệ thuật cao. Nội dung viết về hiện thực xã hội, về đời sống văn hoá, phong tục, thiên nhiên đất nước, về vẻ đẹp con người lao động... 3. Những đặc điểm cơ bản của VHVN 1945-1975: a. Một nền VH chủ yếu vận động theo hướng cách mạng hoá, gắn bó sâu sắc với vận mệnh chung của đất nước. - Văn học được xem là một vũ khí phục vụ đắc lực cho sự nghiệp cách mạng, nhà văn là chiến sĩ trên mặt trận văn hoá. - Văn học tập trung vào 2 đề tài lớn đó là Tổ quốc và Chủ nghĩa xã hội ( thường gắn bó, hoà quyện trong mỗi tác phẩm)=> Tạo nên diện mạo riêng cho nền Vh giai đoạn này. b. Một nền văn học hướng về đại chúng. - Đại chúng vừa là đối tượng phản ánh và phục vụ vừa là nguồn cung cấp bổ sung lực lượng sáng tác cho văn học. - Nội dung, hình thức hướng về đối tượng quần chúng nhân dân cách mạng. c. Một nền văn học mang khuynh hướng sử thi và cảm hứng lãng mạn - Khuynh hướng sử thi thể hiện ở những phương diện sau: . Đề cập đến những vấn đề có ý nghĩa lịch sử và có tính chất toàn dân tộc. . Nhân vật chính là những người đại diện cho tinh hoa khí phách, phẩm chất, ý chí của cộng đồng dân tộc, tiêu biểu cho lí tưởng cộng đồng hơn là khát vọng cá nhân . Con người do vậy chủ yếu được khai thác ở khía cạnh bổn phận trách nhiệm công dân, ở tình cảm lớn, lẽ sống lớn. . Lời văn sử thi thường mang giọng điệu ngợi ca, trang trọng, hào hùng. - Cảm hứng lãng mạn: Là cảm hứng khẳng định cái Tôi đầy tình cảm cảm xúc và hướng tớ lí tưởng: tập trung miêu tả và khẳng định phương diện lí tưởng của cuộc sống mới, con người mới.Ca ngợi chủ nghĩa anh hùng CM và hướng tới tương lai tươi sáng của dân tộc. => Khuynh hướng sử thi và cảm hứng lãng mạn kết hợp hoà quyện làm cho văn học giai đoạn này thấm đẫm tinh thần lạc quan, tin tưởng và do vậy VH đã làm tròn nhiệm vụ phục vụ đắc lực cho sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc thống nhất đất nước II/ Văn học VN từ sau 1975- hết thế kỉ XX . 1/ Hoàn cảnh lịch sử, xã hội, văn hoá VN từ sau 1975: - Đại thắng mùa xuân năm 1975 mở ra một thời kì mới-thời kì độc lập tự do thống nhất đất đất nước-mở ra vận hội mới cho đất nước - Từ năm 1975-1985 đất nước trải qua những khó khăn thử thách sau chiến tranh. - Từ 1986 Đất nước bước vào công cuộc đổi mới toàn diện, nền kinh tế từng bước chuyển sang nền kinh tế thị trường, văn hoá có điều kiện tiếp xúc với nhiều nước trên thế giới, văn học dịch, báo chí và các phương tiện truyền thông phát triển mạnh mẽ... => Những điều kiện đó đã thúc đẩy nền văn học đổi mới cho phù hợp với nguyện vọng của nhà văn, người đọc cũng như phù hợp quy luật phát triển khách quan của nền văn học. 2/Những chuyển biến và một số thành tựu ban đầu của văn học sau 1975 đến hết thế kỉ XX: - Từ sau 1975, thơ chưa tạo được sự lôi cuốn hấp dẫn như các giai đoạn trước. Tuy nhiên vẫn có một số tác phẩm ít nhiều gây chú ý cho người đọc ( Trong đó có cả nhưng cây bút thuộc thế hệ chống Mĩ và những cây bút thuộc thế hệ nhà thơ sau 1975). - Từ sau 1975 văn xuôi có nhiều thành tựu hơn so với thơ ca. Nhất là từ đầu những năm 80. Xu thế đổi mới trong cách viết cách tiếp cận hiện thực ngày càng rõ nét với nhiều tác phẩm của Nguyễn Mạnh Tuấn, Ma văn Kháng, Nguyễn Khải. - Từ năm 1986 văn học chính thức bước vào thời kì đổi mới : Gắn bó với đời sống, cập nhật những vấn đề của đời sống hàng ngày. Các thể loại phóng sự, truyện ngắn, bút kí, hồi kí... đều có những thành tựu tiêu biểu. - Thể loại kịch từ sau 1975 phát triển mạnh mẽ ( Lưu Quang Vũ, Xuân Trình...) =>Nhìn chung về văn học sau 1975 - Văn học đã từng bước chuyển sang giai đoạn đổi mới và vận động theo hướng dân chủ hoá,mang tính nhân bản và nhân văn sâu sắc. - Vh cũng phát triển đa dạng hơn về đề tài, phong phú, mới mẻ hơn về bút pháp,cá tính sáng tạo của nhà văn được phát huy . - Nét mới của VH giai đoạn này là tính hướng nội, đi vào hành trình tìm kiếm bên trong, quan tâm nhiều hơn đến số phận con người trong những hoàn cảnh phức tạp của đời sống. - Tuy nhiên VH giai đoạn này cũng có những hạn chế: đó là những biểu hiện quá đà, thiếu lành mạnh hoặc nảy sinh khuynh hướng tiêu cực, nói nhiều tới các mặt trái của xã hội... III/ Kết luận: ( Ghi nhớ- SGK) - VHVN từ CM tháng Tám 1945-1975 hình thành và phát triển trong một hoàn cảnh đặc biệt, trải qua 3 chặng, mỗi chặng có những thành tựu riêng, có 3 đăc điểm cơ bản... - Từ sau 1975, nhất là từ năm 1986, VHVN bước vào thời kì đổi mới, vận động theo hướng dân chủ hoá,mang tính nhân bản, nhân văn sâu sắc; có tính chất hướng nội, quan tâm đến số phận cá nhân trong hoàn cảnh phức tạp của cuộc sống đời thường, có nhiều tìm tòi đổi mới về nghệ thuật. * Kiểm tra đánh giá : Kiểm tra đánh giá mức độ tiếp nhận bài học qua các câu hỏi: - Các chặng đường phát triển của văn học VN từ 1945- 1975, thành tựu chủ yếu của các thể loại? - Những đặc điểm cơ bản của VHVN từ 1945-1975? Hãy làm rõ những đặc điểm đó qua các thể loại? - Hãy trình bày những thành tựu bước đầu của VhVN từ sau 1975- hết thế kỉ XX? * Bài tập luyện tập: Trong bài Nhận đường, Nguyễn Đình Thi viết: “Văn nghệ phụng sự kháng chiến, nhưng chính kháng chiến đem đến cho văn nghệ một sức sống mới. Sắt lửa mặt trận đang đúc nên văn nghệ mới của chúng ta.” Hãy bày tỏ suy nghĩ của anh (chị) về ý kiến trên. - Gợi ý: NĐT đề cập đến mối quan hệ giữa văn nghệ và kháng chiến: . Một mặt: Văn nghệ phụng sự kháng chiến. Đó là mục đích của nền văn nghệ mới trong hoàn cảnh đất nước có chiến tranh – Nhà văn là chiến sĩ trên mặt trận văn hoá. . Mặt khác, chính hiện thực phong phú , sinh động của cách mạng, kháng chiến đã đem đến cho văn nghệ một sức sống mới, khơi nguồn cảm hứng sáng tạo dồi dào cho văn nghệ. * Bài tập nâng cao: Hãy phân tích đặc điểm của khuynh hướng sử thi, cảm hứng lãng mạn trong VH giai đoạn 1945-1975 qua các tác phẩm Lặng lẽ Sa Pa( Nguyễn Thành Long), Chiếc lược ngà đã học ở chương trình ngữ văn lớp 9 Tiết 3 – Làm văn : NGHỊ LUẬN VỀ MỘT TƯ TƯỞNG, ĐẠO LÍ. I/ Mục tiêu cần đạt: Giúp Hs Nắm được các ... thể nào quên( 1970), Chiến đấu trong vòng vây( 1978), Điện Biên Phủ điểm hẹn lịch sử(1994),... 2/ Vài nét về tập hồi kí “ TKTNQ”” a)Thể loại hồi kí: +Ghi chép những gì xảy ra trong quá khứ trên cơ sở hồi tưởng + Tác giả: nổi tiếng +Hình thức: tự kể hoặc có người khác ghi lại và thể hiện. + Nội dung: cuộc đời mình, những sự kiện lịch sử tiêu biểu, những biến động xã hội rộng lớn. + nghệ thuật: tính xác thực cao. => có giá trị văn học và xã hội, lịch sử. b) Nội dung của “ NNTKTNQ”: - Hướng tới tái hiện những sự kiện trọng yếu, những biến cố có tính chất bước ngoặt trong lịch sử việt nam từ những ngày sục sôi trước cách mạng tháng tám đến những ngày gay go ác liệt của cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước, khắc hoạ hình ảnh những con người tiêu biểu của thời đại. - Nhân vật : người bình thường vô danh và những người lãnh đạo đất nước => Tái hiện lịch sử ở những nét lớn, những bức tranh toàn cảnh, có sự đánh giá, bình luận ở tầm khái quát c) Đoạn trích “ Những ngày đầu của nước việt nam mới” - Vị trí: Thuộc chương 12 do nhà văn Hữu Mai thể hiện. - Bố cục: 4 đoạn * Đoạn 1: Từ đầu -> ập vào miền bắc. Tư thế đứng hiên ngang của dân tộc thời chống Mĩ, hồi tưởng về giờ phút hiểm nghèo của đất nước việt nam mới. * Đoạn 2: Tiếp theo->thêm trầm trọng. Những khó khăn của đất nước-“ ngàn cân treo sợi tóc” * Đoạn 3: Tiếp theo -> ba trăm bảy mươi kí lô gam vàng. Những biện pháp của chính quyền mới và tinh thần quyết tâm vượt khó khăn của toàn Đảng toàn dân ta. * Đoạn 4 : còn lại. hình ảnh Bác Hồ - Điểm nhìn trần thuật: bối cảnh đất nước ta năm 1970- cuộc kháng chiến chống Mĩ đang diễn ra vô cùng ác liệt II/TÌM HIỂU VĂN BẢN: 1)Cảm nghĩ của tác giả: - Năm 1945 là thời kì làm mưa làm gió của chủ nghĩa đế quốc gần hai chục vạn quân Tưởng từ mấy ngả ập vào miền Bắc; còn bây giờ mọi cách tô son trát phấn của đế quốc Mĩ với bọn ngụy quyền tay sai ở miền nam đều hoài công vô ích. - Năm 1945 nước việt nam chưa có tên trên bản đồ thế giới, cả đông dương chỉ mang tên Indo - China thuộc Pháp; còn bây giờ là nước Nước Việt nam dân chủ cộng hòa => qua lối so sánh thể hiện tình cảm tự hào ngợi ca dân tộc tổ quốc 2)Hình ảnh nước Việt nam mới: a) Những khó khăn khi nước Việt nam mới ra đời: - Nhận định: “ nằm giữa bốn bể hùm sói, phải tự dốc mình đấu tranh dũng cảm, mưu trí, phải tìm mọi cách để sống còn” - cụ thể: * Đảng hoạt động bí mật, đảng viên công tác dưới danh nghĩa Việt minh. Chính quyền mới “ chưa được nước nào công nhận” * Kinh tế:ruộng đất vẫn trong tay địa chủ, bão lụt hạn hán liên miên, buôn bán với nước ngoài đình trệ, kho bạc chỉ còn có 1 triệu bạc rách. * Chính trị: nạn thất nghiệp tăng, nạn đói, dịch tả phát sinh và thực dân Pháp xâm lược => khó khăn “ càng thêm trầm trọng”, là thách thức quá lớn đối với chính quyền cách mạng còn non trẻ b)Những quyết sách đúng đắn và sáng suốt của Đảng và chính phủ: - Củng cố và giữ vững chính quyền cách mạng - Giải tán chính quyền cũ, xây dựng bộ máy chính quyền mới, từ chính quyền cơ sở như HĐND, UB hành chính đến TW là quốc dân Đại hội, toàn dân đóng góp ý kiến cho dự án hiến pơhaps - Thi hành một số chính sách mới như : địa chủ phải giảm tô 25%, xóa nợ cho nông dân, tòa dân tăng cường học chữ quốc ngữ, học tập thi cữ đều miễn phí, động viên tinh thần đóng góp trong nhân dân, lập quỹ độc lập, kêu gọi đồng bào hưởng ứng “tuần lễ vàng” => Nội lực của Nước Việt Nam mới được nâng lên nhanh chóng. c) Hình ảnh Bác Hồ-Người cầm lái con thuyền cách mạng vượt qua sóng to gió lớn: - Toàn tâm, toàn ý vì dân, vì nước : “Ở Người, ...trong tình cảm” - Chủ trương xây dựng mối quan hệ giữa những người làm việc trong bộ máy chính quyền mới với nhân dân. - Đề ra 3 mục tiêu quan trọng : Diệt giặc đói, diệt giặc dôt, diệt giặc ngoại xâm(dựa vào lực lượng và tinh thần của dân). - Lý tưởng và tấm lòng của Người được tác giả khái quát : + Nước độc lập mà dân không được hưởng hạnh phúc thì độc lập không có nghĩa lý gì. + Hạnh phúc cho dân đó là mục đích của việc giành lấy chính quyền và giữ vững chính quyền ấy. => tác giả kết luận : “Đồng bào ta đã nhận thấy ở Bác Hồ hình ảnh tượng trưng cao đẹp nhất của dân, của Nước, của cách mạng III/ Tổng kết : 1) Về nội dung : Những nỗ lực lớn của Đảng, các quyết sách kịp thời, thông minh và đầy hiệu quả. Lý tưởng và lòng yêu nước lớn lao của Bác. 2) Về nghệ thuật : Diểm nhìn trần thuật của một người đại diện cho bộ máy lãnh đạo Đảng và Chính phủ, do đó các sự kiện được kể lại mang tính chất toàn cảnh, tổng thể, phát họa những nét lớn, tạo án tượng sâu sắc vớ nhiều người, làm cho tác phẩm này không phải là sách tự thuật về một cuộc đời mà gần như là cuốn biên niên sử của cả một dân tộc. Tiết 51: «n tËp phÇn v¨n häc a.môc tiªu bµI häc Gióp HS: - N¾m mét c¸ch hÖ thèng nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ v¨n häc ViÖt Nam vµ v¨n häc níc ngoµi ®· häc trong ch¬ng tr×nh Ng÷ v¨n líp 12, tËp mét. VËn dông linh ho¹t vµ s¸ng t¹o nh÷ng kiÕn thøc ®ã. RÌn n¨ng lùc ph©n tÝch v¨n häc theo tõng cÊp ®é: sù kiÖn, t¸c gi¶, t¸c phÈm, hiÖn tîng, ng«n ng÷ v¨n häc B.tiÕn tr×nh lªn líp 1.æn ®Þnh tæ chøc líp 2. Híng dÉn «n tËp: - HS chuÈn bÞ theo c©u hái trong Sgk - GV híng dÉn, chän nh÷ng c©u tiªu biÓu cho HS ph¸t biÓu, trao ®æi, th¶o luËn. 3. Néi dung «n tËp C©u 1vµ 2: HS xem l¹i bµi kh¸i qu¸t ®Ó tr¶ lêi c©u hái C©u 3: Y/c HS xem l¹i bµi t¸c gia hå chÝ minh ®Ó n¾m v÷ng quan ®iÓm s¸ng t¸c v¨n häc nghÖ thuËt cña ngêi. CM mqh nhÊt qu¸n gi÷a quan ®iÓm st¸c cña hcm víi sù nghiÖp v¨n häc cña ngêi. HScÇn lu ý: + HCM lu«n coi v¨n häc lµ mét vò khÝ lîi h¹i phôc vô sù nghiÖp CM. Q®iÓm nghÖ thuËt : “Nay ë xung phong” ®îc Ngêi qu¸n triÖt trong suèt cuéc ®êi cÇm bót cña m×nh. Tríc khi ®Æt bót viÕt, bao giê Ngêi còng tù ®Æt ra vµ gi¶i ®¸p nh÷ng c©u hái: “ViÕt cho ai?”,”ViÕt ®Ó lµm g×?”, råi míi quyÕt ®Þnh “ViÕt c¸i g×?” vµ “ViÕt ntn?” + ChÝnh nh÷ng ®iÒu ®ã ®· t¹o nªn sù thèng nhÊt cao ®é, tÝnh nhÊt qu¸n gi÷a quan ®iÓm s¸ng t¸c víi sù nghiÖp v¨n häc cña ngêi. C©u 4: Yªu cÇu h/s xem l¹i bµi Tuyªn ng«n ®éc lËp C©u 5: Yªu cÇu h/s xem l¹i bµi t¸c gia Tè H÷u C©u 6+7: Xem l¹i bµi häc vµ bµi lµm v¨n sè 3 C©u 8: Xem l¹i bµi T©y TiÕn vµ bµi lµm v¨n sè 3 C©u 9+10+11: Y/c h/s xem l¹i bµi häc C©u 13: HS xem l¹i bµi häc C©u 12: GV híng dÉn Qua tr.ng¾n Ch÷ ngêi tö tï vµ tuú bót Ngêi l¸i ®ß s«ng §µ, cã thÓ nhËn ra nh÷ng ®iÓm thèng nhÊt vµ biÖt cña P.C ngthuËt N.Tu©n tríc vµ sau CMTT n¨m 1945. - Nh÷ng ®iÓm thèng nhÊt: + Cã c/h m·nh liÖt tríc nh÷ng c¶nh tîng ®éc ®¸o, t¸c ®éng m¹nh vµo gi¸c quan n/sÜ. +TiÕp cËn thÕ giíi th/nhiªn vÒ ph¬ng diÖn thÈm mü, tiÕp cËn con ngêi thiªn vÒ ph¬ng diÖn tµi hoa nghÖ sü. + ngßi bót tµi hoa uyªn b¸c - Nh÷ng ®iÓm kh¸c biÖt: + Trong Ch÷ ngêi tö tï, NT ®i t×m c¸i ®Ñp trong qu¸ khø “ vang bãng mét thêi” Trong Ngêi l¸i ®ß s«ng ®µ, nv¨n ®i t×m c¸i ®Ñp trong c/s hiÖn t¹i. + Trong Ch÷ ngêi tö tï, NT ®i t×m chÊt tµi hoa nsü ë tÇng líp nh÷ng con ngêi ®Æc tuyÓn; cßn trong Ngêi l¸i ®ß s«ng §µ, «. ®i t×m chÊt tµi hoa n sü trong ®¹i chóng nh©n d©n. C¸i ®Ëp m¹nh vµo gi¸c quan n sü cña «.giê ®©y lµ nh÷ng thµnh tÝch cña nh d©n lao ®éng. ................................................................................................................................... TiÕt 52: thùc hµnh ch÷a lçi lËp luËn trong v¨n nghÞ luËn a. môc tiªu bµI häc Gióp HS: - Cñng cè kü n¨ng tù ph¸t hiÖn vµ ch÷a lçi thêng gÆp khi lËp luËn. - N©ng cao kü n¨ng t¹o c¸c ®o¹n v¨n cã lËp luËn chÆt chÏ, s¾c s¶o b. ph¬ng ph¸p vµ ph¬ng tiÖn thùc hiÖn 1. Ph¬ng tiÖn: SGK, SGV, SBT, TLTK. 2. Ph¬ng ph¸p: - Tæ chøc th¶o luËn ®Ó ph¸t hiÖn lçi. -. Tõng c¸ nh©n lµm viÖc tÝch cùc ®Ó ph¸t huy kh¶ n¨ng t duy ®éc lËp, s¸ng t¹o nh»m môc ®Ých gióp HS cã thÓ tù söa lçi theo nh÷ng c¸ch kh¸c nhau c. TiÕn tr×nh lªn líp: * æn ®Þnh tæ chøc líp * Thùc hµnh Bíc 1: Híng dÉn HSph¸t hiÖn lçi lËp luËn trong c¸c bµi tËp. a/ - LuËn cø nªu kh«ng ®Çy ®ñ, chØ tËp trung vµo tôc ng÷ , ca dao, trong khi luËn ®iÓm chÝnh ®îc nªu lªn ë ®Çu ®o¹n v¨n lµ: “Gi¸ trÞ quan träng nhÊt cña VHDG lµ gi¸ trÞ nhËn thøc” - Nguyªn nh©n cña lçi nµy lµ HS kh«ng n¾m ®îc c¸c khÝa c¹nh cô thÓ cña v ®Ò cÇn n/l, kh«ng hiÓu quan hÖ l«gÝch cña c¸c luËn cø vµ thiÕu c¸c dÉn chøng cô thÓ ®Ó lµm râ cho luËn ®iÓm b/ - LuËn ®iÓm nªu kh«ng râ rµng - LuËn cø kh«ng chÆt chÏ, thiÕu l«gÝch. c/ - LuËn ®iÓm cha râ, cha phï hîp víi b¶n chÊt cña ®èi tîng n/l. - LuËn cø qu¸ s¬ lîc, kh«ng ®Çy ®ñ, cha tr×nh bµy ®îc nh÷ng khÝa c¹nh chñ yÕu liªn quan ®Õn chi tiÕt “Trµng nhÆt ®îc vî” ®· ®i ®Õn kÕt luËn chung vÒ gi¸ trÞ nh©n ®¹o cña TP d/ - LuËn cø thiÕu l«gÝch, qhÖ gi÷a c¸c luËn cø kh«ng chÆt chÏ, kh«ng phï hîp, kh«ng cã c¸c dÉn chøng ®Çy ®ñ ®Ó lµm râ cho luËn ®iÓm. - LuËn ®iÓm ®îc nªu còng cha thËt x¸c ®¸ng, c¸ch dïng tõ “lßng th¬ng ngêi” qu¸ chung chung, cha ph¶n ¸nh ®îc b¶n chÊt cña vÊn ®Ò cÇn bµn. ®/ - Kh«ng nªu ®îc luËn ®iÓm cÇn tr×nh bµy. - LuËn cø nªu ra lµm tiÒn ®Ò dÉn nhËp cho lËp luËn còng qu¸ lan man, xa rêi vÊn ®Ò. - Nguyªn nh©n cña lçi nµy lµ ngêi viÕt kh«ng n¾m ®îc râ ph¹m vi luËn ®iÓm cÇn tr×nh bµy, kh«ng t×m ®îc nh÷ng luËn cø cÇn thiÕt, liªn quan trùc tiÕp ®Õn luËn ®iÓm chÝnh ®ang triÓn khai. g/ - Lçi chñ yÕu cña lËp luËn nµy liªn quan ®Õn c¸ch tæ chøc lËp luËn. LuËn cø ®îc nªu lµm tiÒn ®Ò dÉn nhËp cho luËn ®iÓm chÝnh qu¸ rêm rµ, lan man, kh«ng cÇn thiÕt, kh«ng cã vai trß lµm næi bËt vÊn ®Ò. Bíc 2: Híng dÉn HS tù söa c¸c lçi lËp luËn a/ Bæ sung nh÷ng luËn cø vÒ gi¸ trÞ nhËn thøc cña VHDG trong tr.cæ, ca dao tôc ng÷ vµ s¾p xÕp theo hÖ thèng nhÊt ®Þnh: xh, con ngêi, l®, sx, tù nhiªn. b/ Nªu râ luËn ®iÓm: Ngêi thanh niªn trong “LÆng lÏ Sa Pa” cña Ng. Thµnh Long kh«ng chØ say mª c«ng viÖc mµ cßn tha thiÕt yªu ®êi, yªu ngêi. Söa l¹i c¸c luËn cø: Anh cßn rÊt thÌm ngêi. Anh thÌm ngêi tíi møc; Mét m×nh lµm c«ng viÖc thÇm lÆng gi÷a m©y giã, s¬ng mï trªn sên ®Ìo heo hót, anh lu«n khao kh¸t ®îc gÆp gì, chia sÎ víi mäi ngêi. c/ CÇn nªu l¹i luËn ®iÓm vµ bæ sung mét sè luËn cø tiªu biÓu, ng¾n gän liªn quan ®Õn t×nh huèng nhÆt ®îc vî cña Trµng, th¸i ®é vµ t©m tr¹ng cña bµ cô Tø, sau ®ã míi nªu kÕt luËn. d/ Thay c¸c luËn cø: “NÕu aivÒ ®©u?” b»ng c¸c luËn cø phï hîp e/ Nªu l¹i luËn ®iÓm vµ söa l¹i, bæ sung c¸c luËn cø cô thÓ, s¾p xÕp l¹i theo tr×nh tù l«gÝch nhÊt ®Þnh: tr©n träng phÈm gi¸ con ngêi, c¶m th«ng víi nçi ®au cña sè phËn hång nhan. g/ Bá c¸c luËn cø: C©y xµ nu lµ mét lo¹i c©y hä th«ngm·nh liÖt” vµ nªu râ luËn ®iÓm: Nhµ v¨n Ng. Trung Thµnh ®· chän c©y xµ nu- loµi c©y quen thuéc cña nói rõng T©y Nguyªn lµm mét biÓu tîng nghÖ thuËt ®Ó kh¾c ho¹ phÈm chÊt cña ngêi d©n X« Man. h/ Nªu l¹i luËn ®iÓm vµ bæ sung c¸c luËn cø ®Ó triÓn khai cô thÓ luËn ®iÓm nµy thµnh ®o¹n v¨n ng¾n. . tiÕt 53+54. kiÓm tra tæng hîp cuèi häc kú i a. môc tiªu bµI häc Gióp HS: - Cñng cè nh÷ng kiÕn thøc, kü n¨ng c¬ b¶n vÒ v¨n häc, tiÕng ViÖt vµ Lµm v¨n trong HKI. - LuyÖn kü n¨ng lµm bµi kiÓm tra tæng hîp. - Bµy tá ý kiÕn riªng mét c¸ch chÆt chÏ, thuyÕt phôc víi mét ®Ò tµi gÇn gòi, quen thuéc vÒ v¨n häc hoÆc ®êi sèng. b. néi dung: HS kiÓm tra chung toµn khèi theo ®Ò cña nhµ trêng .
Tài liệu đính kèm: