RỪNG XÀ NU
Nguyễn Trung Thành
I- Mục đích – yêu cầu:
Giúp Hs nắm được:
• Hiểu được chủ đề tư tưởng của truyện: Sự lựa chọn con đường đi của dân tộc VN trong cuộc đấu tranh chống lại kẻ thù những năm 60 thế kỉ XX Được thể hiện xuất sắc trong truyện ngắn mang cảm hứng lãng mạn và khuynh hướng sử thi bi tráng, đậm đà không khí và hương sắc Tây Nguyên với những hình tượng nhân vật đặc sắc và ngôn ngữ nghệ thuật trau chuốt.
• Hình tượng rừng Xà Nu – Con người tây nguyên anh hùng bất khuất hứng chịu bao đau thương dưới sự tàn phá khốc liệt của kẻ thù, nhưng vẫn hiên ngang kiên cường bất khuất.
• Nét đẹp của Tnú – con người tiêu biểu của làng Xôman dưới sự tàn bạo của kẻ thù.
• Những thành công về nghệ thuật của tác phẩm.
Giáo án tuần 21 Tiết PPCT 64, 65, 66– Văn học. RỪNG XÀ NU Nguyễn Trung Thành I- Mục đích – yêu cầu: Giúp Hs nắm được: Hiểu được chủ đề tư tưởng của truyện: Sự lựa chọn con đường đi của dân tộc VN trong cuộc đấu tranh chống lại kẻ thù những năm 60 thế kỉ XX Được thể hiện xuất sắc trong truyện ngắn mang cảm hứng lãng mạn và khuynh hướng sử thi bi tráng, đậm đà không khí và hương sắc Tây Nguyên với những hình tượng nhân vật đặc sắc và ngôn ngữ nghệ thuật trau chuốt. Hình tượng rừng Xà Nu – Con người tây nguyên anh hùng bất khuất hứng chịu bao đau thương dưới sự tàn phá khốc liệt của kẻ thù, nhưng vẫn hiên ngang kiên cường bất khuất. Nét đẹp của Tnú – con người tiêu biểu của làng Xôman dưới sự tàn bạo của kẻ thù. Những thành công về nghệ thuật của tác phẩm. II- Các Bước Lên Lớp: Ổn định lớp Kiểm tra bài cũ: Bài mới Phương Pháp Nội Dung Hs đọc ttiểu dẫn Sgk -Em hãy trình bày vài nét sơ lược về nhà văn NTT? -Vì so nói NTT viết thành công về đề tài Tây Nguyên? -Kể tên một vải tác phẩm của ông? -Hs tóm tắt tp gv nhận xét và ghi điểm? I- Giới thiệu: 1- Tác giả: Tên khai sinh là Nguyễn Văn Báu – Bút danh khác là Nguyên Ngọc. Sinh năm 1932, quê ở Quảng Nam. -Ông tham gia 2 cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ - Hoạt động chủ yếu và gắn bó mật thiết với chiến trường Tây Nguyên. -TP tiêu biểu: Trên quê hương những anh hùng điện ngọc, Đất quảng, Đất nước đứng lên, Rừng xà nu, 2- Tác phẩm: Viết vào mùa hè 1965 khi đế quốc Mỹ đổ quân ồ ạt vào MN tiến hành chiến tranh ụcc bộ. -Tác phẩm được đăng trên tạp trí văn nghệ quân giải phóng Miền Trung trung bộ, sau đưa vào tác phẩm “TQHĐN” *Tóm Tắt Tác Phẩm: Có thể tóm tắt tác phẩm theo 3 ý sau đây: 1. Đại bác tàn phá rừng Xà Nu cũng như những người dân Xôman. Rừng Xà nu vẫn kiên cường vươn tới. Nhân vạt Tnú về thăm nhà và nghỉ lại nhà cụ Mết, đêm đó cụ kể cho dân làng nghe về cuộc đời của Tnú. 2. Dưới sức ép của giặc Mỹ dân làng vẫn tìm cách nuôi giấu cán bộ, Tnú được cán bộ Quyết dìu dắt anh làm liên lạc,sau bị giặc bắt, bị giam. Thoát khỏi nhà tù anh trở về cùng dân làng chuẩn bị vũ khí chiến đấu. 3. Được tin này giặc kéo về làng. Trước cảnh vợ con bị đánh đập dã man, Tnú đã nhảy vào giữa bọn lính để cứu vợ con. Anh bị bắt, vỡ con anh bị giết, giặc đốt mười ngón tay anh, dân làng đã vùng lên cứu anh và giết bọn ác ôn à Tnú đi bộ đội để trả thù quê hương. Hs đọc đoạn đầu và đoạn cuối tác phẩm. Rừng Xà Nu được tg miêu tả ntn? -Nghệ thuật mà tg dùng để miêu tả rừng Xà Nu là gì?(nhân hoá thông qua bút pháp tả thực, tương trưng) -Tác giả đã miêu tả hình ảnh cụ thể của cây Xà Nu qua những chi tiết nào? -Giặc tàn phá như thế thì số phận của rừng Xa Nu sẽ ra sao? -Sức sống ấy được biểu hiện qua những chi tiết cụ thể nào? Với cách miêu tả như vậy thì ta thấy cây Xà Nu có sức sống ntn? -Em có suy nghĩ gì trong cách miêu tả cây Xà Nu của NTT? -Tg đã miêu tả hình ảnh cụ Mết bằng những chi tiết cụ thể như thế nào? II- Phân Tích: 1- Hình tượng rừng xà nu: -Được miêu tả như một nhân vật có linh hồn, có tính cách và được khắc hoạ trong sự tương ứng với những phẩm chất tốt đẹp của người dân làng Xôman -Cây xà nu: Là hình ảnh của những con người đang bị chiến tranh tàn phá.(197 – 198) Cả rừng Xa Nu hàng vạn cây -Rừng Xà Nu vẫn có sức sống mãnh liệt, vượt lên bom đạn, vượt lên cái chết.(198) “Trong rừng ít có lên bầu trời”, “cũng có ít loại cây những cây đã ngã ” à Với tg thì Xà Nu là một thứ cây ham ánh sáng mặt trời, nó có sức sống khoẻ khoắn đến kiên cường bất khuất. -NTT rrất thành công trong việc mô tả hình tượng trung tâm rừng Xà Nu, một loại cây có vẻ đẹp hiếm có. Loại cây tượng trưng cho sức sống mãnh liệt và vẻ đẹp phẩm chất của con người Tây Nguyên – Câu Xà Nu giống như người dân làng Xôman vậy. 2- Hình ảnh những con người Tây Nguyên: a) Cụ Mết: -Nhân vật hiện lên bằng những đường nét rất ấn tượng(201) “Một bàn tay nặng Xà Nu lớn” -Em có nhận xét gì về đoạn văn mà NTT miêu tả cụ Mết?- Giọng văn miêu tả giọng điệu của ông cụ khi kể chuyện về Tnú cho bọn trẻ nghe như giọng nói của cha ông, như âm vang của rừng núi nhắc nhở mọi người nhó lấy, ghi lấy những đau thương, nnhững kinh nghiệm chiến đấu với kẻ thù. -Qua miêu tả của tg, em có nhận xét gì về nhân vật cụ Mết? -Dít là ai? Tg giới thiệu về Dít như thế nào? -Quá trình trưởng thành của Dít ntn? -Em có nhận xét gì về Dít? -Em có thể nhận xét về bé Heng ntn? -Hoàn cảnh xuất thân của Tnú như thế nào? -Quá trình đến với CM của Tnú ntn? -Em có suy nghĩ gì về nhân vật Tnú? -Em thấy cách XD nhân vật Tnú có gì đáng chú ý? -Qua phân tích em hãy nêu chủ đề của bài thơ? -Em hãy nêu những đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của bài thơ? => Con người cụ Mết giàu tình cảm, bao dung. Cụ Mết là một già làng mẫu mực, là hiện thân của truyền thống, tiêu biểu cho ý chí của làng Xôman. b) Nhân vật Dit: -Bản tính gan dạ, lanh lợi ngay từ nhỏ. -Trưởng thành là một bí thư chi bộ kiêm chính trị viên xã đội đầy bản lĩnh được mọi người tin yêu.( Khi Dít làm liên lạc, bị bắt, bị kẻ thù uy hiếp, bị Tom-xon bắn “ Đạn sượt qua tai, sém tóc, cầy đất xung quanh hai bàn chân nhỏ của Dit Nó khóc thét, nhưng đến viên thứ 10, nó chùi nước mắt, từ đó nó im bặt đôi mắt nó vẫn nhìn bọn giặc bình thản. => Có thể nói Dit là một cây Xà Nu trưởng thành, là sự nối tiếp tự giác, quyết liệt tinh thần CM. c) Bé Heng: -Heng là hình ảnh của Tnú thủa trước có dáng vẻ của người chiến sỹ thực thụ, là thế hệ Xà Nu con. d) Nhân vật Tnú (Nhân vật trung tâm của tác phẩm): -Tnú là người Strá, cha mẹ mất sớm, được dân làng Xôman đùm bọc và nuôi dạy lớn khôn. -Tnú sớm tham gia CM: Từ nhỏ đã làm nhiện vụ liên lạc, nuôi giấu cán bộ. +Liên lạc: Tnú gan góc, dũng cảm, thông minh (mưu trí, lanh lợi) ( ko bao giời đi đường mòn lựa chỗ thác mạnh mà bơi ngang như một con cá kình -205-) -Biết vượt lên trên mọi đau đớn và bi kịch cá nhân “Hai con mắt anh bây giờ là là hai cục lửa lớn” (208) - Là người có nghị lực phi thường khi bị kẻ thù tra tấn. “Tnú nhắm mắt lại không!” (209-210) => Tnú, một người con ưu tú của núi rừng Tây Nguyên tiêu biểu cho tộc người Strá kiên trung, bất khuất, yêu tự do và có lẽ sống cao đẹp. Tnú như một cây Xà Nu trưởng thành được tôi luyện trong phong ba bão táp, là niềm tự hào của người dân làng Xôman. -Tnú trong tác phẩm là một nhân vật được XD mang t/chất sử thi và là một nhân vật sử thi. 3- Chủ đề: Từ trong đau thương người dân l;àng Xoman nói riêng và người dân Miền Nam nói chung đã đứng dậy cầm vũ khí chống giặc để tự cứu mình và góp phần giải phóng dân tộc. III- Tổng Kết: -Rừng Xà Nu là bản hùng ca về con người Tây Nguyên: Anh hùng bất khuất trong kháng chiến. -Tác phẩm mang đậm màu sắc sử thi với những hình ảnh chói lọi kỳ vỹ, giọng văn trang nghiêm hùng tráng nhưng vẫn đậm chất trữ tình. -Kết cấu truyện độc đáo, khắc hoạ tính cách nhân vật sinh động, tạo ấn tượng tốt trong lòng người đọc Củng cố - Dặn dò: Nội dung : Hs cảm nhận, phân tích được vẻ đẹp anh hùng bất khuất của con người cũng như rừng Xà Nu.
Tài liệu đính kèm: