BÀI: KHÁI QUÁT VĂN HỌC VIỆT NAM TỪ
CMT8- NĂM 1945 ĐẾN HẾT THẾ KỈ XX
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC: Giúp Học sinh nắm được
1. Kiến thức:
Nắm được một số nét tổng quát về các chặng đường phát triển, những thành tựu chủ yếu và những đặc điểm cơ bản của văn học VIỆT NAM (VHVN) từ CMT8 năm 1945 đến năm 1975 và những đổi mới bước đầu của VHVN giai đoạn từ năm 1975, nhất là từ năm 1986 đến hết thế kỉ XX.
2. Kĩ năng:
Rèn luyện năng lực tổng hợp, khái quát, hệ thống hoá các kiến thức đã học về VHVN từ CMT8 năm 1945 đến hết thế kỉ XX
3. Thái độ, tư tưởng:
Có quan điểm lịch sử, quan điểm toàn diện khi đánh giá văn học thời kì này; không khẳng định một chiều mà cũng không phủ nhận một cách cực đoan
II. CHUẨN BỊ:
1. Chuẩn bị của giáo viên:
- Đọc SGK, SGV, TLTK, soạn giáo án .
- Phương án tổ chức lớp học, nhóm học: phát vấn, đàm thoại với cá nhân, tập thể, thảo luận nhóm
Ngày soạn: 12/08/2008 Tiết PPCT: 1+2 BÀI: KHÁI QUÁT VĂN HỌC VIỆT NAM TỪ CMT8- NĂM 1945 ĐẾN HẾT THẾ KỈ XX I. MỤC TIÊU BÀI HỌC: Giúp Học sinh nắm được 1. Kiến thức: Nắm được một số nét tổng quát về các chặng đường phát triển, những thành tựu chủ yếu và những đặc điểm cơ bản của văn học VIỆT NAM (VHVN) từ CMT8 năm 1945 đến năm 1975 và những đổi mới bước đầu của VHVN giai đoạn từ năm 1975, nhất là từ năm 1986 đến hết thế kỉ XX. 2. Kĩ năng: Rèn luyện năng lực tổng hợp, khái quát, hệ thống hoá các kiến thức đã học về VHVN từ CMT8 năm 1945 đến hết thế kỉ XX 3. Thái độ, tư tưởng: Có quan điểm lịch sử, quan điểm toàn diện khi đánh giá văn học thời kì này; không khẳng định một chiều mà cũng không phủ nhận một cách cực đoan II. CHUẨN BỊ: 1. Chuẩn bị của giáo viên: - Đọc SGK, SGV, TLTK, soạn giáo án . - Phương án tổ chức lớp học, nhóm học: phát vấn, đàm thoại với cá nhân, tập thể, thảo luận nhóm 2. Chuẩn bị của học sinh: Đọc SGK, TLTK để củng cố kiến thức cũ và chuẩn bị cho bài mới theo HDHB. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tình hình lớp: 1 phút - Ổn định trật tự, điểm danh học sinh trong lớp 2. Kiểm tra bài cũ: không 3. Giảng bài mới: 82 phút - Tạo tâm thế tiếp thu bài mới. - Giới thiệu bài: TIẾN TRÌNH TIẾT DẠY Thời lượng HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH NỘI DUNG 44ph HĐ1: - Hãy tóm tắt những nét chính về tình hình lịch sử, xã hội, văn hoá có ảnh hưởng đến sự hình thành và phát triển của VHVN giai đoạn 1945-1975? - Văn học VIỆT NAM 1945-1975 phát triển qua mấy chặng? - Những tác phẩm đáng chú ý trong năm độc lập đầu tiên? Cảm hứng chung ? - Sự kiện lịch sử nào đánh dấu sự chuyển biến lớn của VH ở cuối năm 1946? - Trong văn xuôi những thể loại nào đóng vai trò tiên phong của văn học kháng chiến hống Pháp? - Thử lí giải vì sao từ 1950 trở đi, văn xuôi tạo được bước phát triển mới? - Nêu tên những bài/tập thơ hay ra đời trong KCCP? - Nêu một số nét chính về hoàn cảnh lịch sử, xã hội chặng 1955-1964? - Nêu tên một số TP tiêu biểu cho các loại hình văn học chặng đường 1955-1964? - Nêu một số nét chính về hoàn cảnh lịch sử, xã hội chặng 1965-1975? - Nêu tên một số TP tiêu biểu cho các loại hình văn học chặng đường 1955-1964? - Cho HS đọc SGK và tóm tắt những đóng góp của xu hướng văn học tiến bộ, yêu nước và CM MN - Nhìn một cách bao quát văn học VN 1945- hết TK XX mang những đặc điểm nào? - Yc HS đọc thầm SGK và phát biểu về những phương diện thể hiện của khuynh hướng sử thi và cảm hứng lãng mạn. Lấy một số TP các em đã học để minh hoạ. - Thử phân biệt cảm hứng lãng mạn trong văn học thời kì này với văn học lãng mạn trước 1945? HĐ1: - Đọc thầm SGK, thảo luận - Tóm tắt ý và phát biểu Đọc thầm SGK, phát biểu : - 3 chặng: 1945-1954; 1955-1964; 1965-1975 - Các tác phẩm Dân khí miền Trung, Huế tháng Tám, Vui Bất tuyệt, Ngọn quốc kì, Hội nghị non sông,..phản ánh được không khí hồ hởi, vui sướng đặc biệt của nhân dân ta khi đất nước giành được độc lập. - Cuộc toàn quốc kháng chiến 19/12/1946 - Truyện ngắn và kí - Cuộc KC đã tạo được thế và lực mới; nhà văn tích luỹ vốn sống và nghệ thuật .. -Cảnh khuya, Cảnh rừng Việt Bắc, Rằm tháng giêng,..( Hồ Chí Minh), Bên khia sông Đuống ( Hoàng Cầm), Tây Tiến (Quang Dũng),..Đặc biệt là tập thơ Việt Bắc của Tố Hữu. - MB bước vào giai đoạn xây dựng hoà bình và CNXH. MN tiến hành cuộc kháng chiến chống đế quốc Mĩ và bè lũ tay sai ( HS đọc thầm SGK và nêu) - MB vừa xây dựng CNXH vừa chống chiến tranh phá hoại của Mĩ. MN tiếp tục cuộc chiến tranh giải phóng. ( HS đọc thầm SGK và nêu) - Đọc thầm SGK và tóm tắt những đóng góp của xu hướng văn học tiến bộ, yêu nước và CM MN - Đọc thầm SGK và nêu 3 đặc điểm - Đọc thầm SGK và nêu - Làm việc theo nhóm I- KHÁI QUÁT VHVN TỪ CMT8 NĂM 1945 ĐẾN NĂM 1975: 1-Vài nét về hoàn cảnh lịch sử, xã hội, văn hoá: - Đường lối văn nghệ của Đảng góp phần tạo nên một nền văn học thống nhất về khuynh hướng tư tưởng, về tổ chức và quan niệm nhà văn kiểu mới. - Hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mĩ kéo dài suốt 30 năm. - Nền kinh tế nước ta còn nghèo nàn và chậm phát triển. Giao lưu văn hoá chủ yếu giới hạn trong các nước XHCN. 2- Quá trình phát triển và những thành tựu chủ yếu: a) Chặng đường từ 1945 đến 1954: - Một số tác phẩm trong hai năm 1945-1946 phản ánh được không khí hồ hởi, vui sướng đặc biệt của nhân dân ta khi đất nước giành được độc lập. - Từ cuối 1946 đến 1954 văn học tập trung phản ánh cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp. + Truyện ngắn và kí sớm đạt được thành tựu: Một lần tới Thủ đô, Trận phố Ràng (Trần Đăng), Đôi mắt, Ở rừng (Nam Cao); Làng (Kim Lân); Thư nhà (Hồ Phương), Từ năm 1950, xuất hiện những tập truyện, kí khá dày dặn: Vùng mỏ (Võ Huy Tâm); Xung kích (Nguyễn Đình Thi); Đất nước đứng lên (Nguyên Ngọc), + Thơ ca đạt nhiều thành tựu xuất sắc: Cảnh khuya, Cảnh rừng Việt Bắc, Rằm tháng giêng,..( Hồ Chí Minh), Bên khia sông Đuống ( Hoàng Cầm), Tây Tiến (Quang Dũng),..Đặc biệt là tập thơ Việt Bắc của Tố Hữu. + Một số vở kịch ra đời phản ánh kịp thời hiện thực CM và KC. b) Chặng đường từ 1955 đến 1964: - Văn xuôi mở rộng đề tài, bao quát khá nhiều vấn đề, nhiều phạm vi của hiện thực đời sống: + Cuộc kháng chiến chống Pháp + Hiện thực đời sống trước CM + Công cuộc xây dựng CNXH. - Thơ ca phát triển mạnh mẽ, nhiều tập thơ xuất sắc ra đời. - Kịch nói có bước phát triển mới c) Chặng đường từ 1965 đến 1975: Chủ đề bao trùm của VH là đề cao tinh thần yêu nước, ngợi ca chủ nghĩa anh hùng CM - Văn xuôi tập trung phản ánh cuộc sống chiến đấu và lao động, khắc hoạ khá thành công hình ảnh con người VIỆT NAM anh dũng, kiên cường và bất khuất. + Truyện kí CMMN đạt nhiều thành tựu nổi bật. + Truyện kí ở miền Bắc cũng phát triển mạnh - Thơ đạt được bước tiến mới trong mở rộng, đào sâu chất liệu hiện thực đồng thời tăng cường sức khái quát, chất suy tưởng và chính luận. Đặc biệt là sự xuất hiện đông đảo và những đóng góp đặc sắc của thế hệ các nhà thơ trẻ. - Kịch nói có những thành tựu mới, gây được tiếng vang d) Văn học vùng địch tạm chiếm (1946-1975): Xu hướng văn học tiến bộ, yêu nước và cách mạng có những đóng góp đáng ghi nhận trên cả hai bình diện chính trị-xã hội và văn học. 3) Những đặc điểm cơ bản: a) Nền văn học chủ yếu vận động theo hướng CM hoá, gắn bó sâu sắc với vận mệnh chung của đất nước. Văn học VIỆT NAM 1945-1975 như một tấm gương phản chiếu những vấn đề lớn lao, trọng đại nhất của đất nước và cách mạng: đấu tranh thống nhất đất nước và xây dựng CNXH. b) Nền văn học hướng về đại chúng. Hướng về đại chúng, TP văn học thường ngắn gọn, nội dung dễ hiểu, chủ đề rõ ràng, sử dụng những hình thức nghệ thuật quen thuộc với nhân dân, ngôn ngữ bình dị, trong sáng, dễ hiểu. c) Nền văn học chủ yếu mang khuynh hướng sử thi và cảm hứng lãng mạn. + Khuynh hướng sử thi thể hiện: * Đề tài là những vấn đề có ý nghĩa lịch sử và tính chất toàn dân tộc * Nhân vật chính là những con người đại diện cho tinh hoa và khí phách, phẩm chất và ý chí của dân tộc; gắn bó số phận cá nhân với số phận đất nước; luôn đặt bổn phận, trách nhiệm, nghĩa vụ công dân, ý thức chính trị, tình cảm lớn, lẽ sống lớn lên hàng đầu * Lời văn thường mang giọng điệu ngợi ca, trang trọng và lấp lánh vẻ đẹp tráng lệ, hào hùng. + Cảm hứng lãng mạn là cảm hứng khẳng định cái tôi đầy tình cảm, cảm xúc và hướng tới lí tưởng ( ở thời kì này là ngợi ca cuộc sống mới, con người mới, ca ngợi chủ nghĩa anh hùng CM và tin tưởng vào tương lai tươi sáng của đất nước. + Khuynh hướng sử thi kết hợp với cảm hứng lãng mạn làm cho văn học thấm nhuần tinh thần lạc quan, đồng thòi đáp ứng được yêu cầu phản ánh hiện thực đời sống trong quá trình vận động và phát triển cách mạng. 25ph HĐ2: - Hãy tóm tắt những nét chính về tình hình lịch sử, xã hội, văn hoá đã thúc đẩy đổi mới văn học giai đoạn 1986 đến hết TK XX? - Văn học phát triển qua mấy chặng? Nêu một số thành tựu cơ bản của các thể loại ? ( GV so sánh từng thể loại ở các thời kì, giai đoạn để HS thấy được một cách cụ thể hơn) - Hãy thử nêu các phương diện đổi mới của văn học từ 1986 trở đi ? - Quá trình đổi mới cũng bộc lộ những khuynh hướng lệch lạc nào? HĐ2: - Đọc SGK và nêu những nét chính về hoàn cảnh xã hội sau 1975. - Đọc SGK và thảo luận. Chú ý nhấn mạnh những thành tựu cơ bản của từng thể loại và nêu ví dụ minh họa. - Đọc SGK và nêu - Đọc SGK và nêu II- VÀI NÉT KHÁI QUÁT VHVN TỪ NĂM 1975 ĐẾN HẾT TK XX 1) Hoàn cảnh lịch sử, xã hội, văn hoá: - Với chiến thắng 30.04.1975, lịch sử dân tôc ta mở ra một thời kì mới-thời kì độc lập, tự do và thống nhất đất nước. Tuy nhiên từ 1975 đến 1985 đất nước ta lại gặp phải những khó khăn và thử thách mới. - Từ năm 1986, Đảng ta đề xướng và lãnh đạo công cuộc đổi mới toàn diện. Tiếp xúc và giao lưu văn hoá được mở rộng. Sự nghiệp đổi mới thúc đẩy nền văn học cũng phải đổi mới để phù hợp với nguyện vọng của nhà văn và người đọc cũng như quy luật phát triển khách quan của văn học. 2) Những chuyển biến một số thành tựu ban đầu: - Từ sau 1975, thơ không tạo được sự lôi cuốn, hấp dẫn như các giai đoạn trước nhưng vẫn có những tác phẩm được bạn đọc chú ý. - Từ sau 1975, văn xuôi có nhiều khởi sắc, bộc lộ ý thức đổi mới cách viết về chiến tranh, cách tiếp cận hiện thực đời sống. Từ năm 1986, văn học chính thức bước vào chặng đường đổi mới, gắn bó, cập nhật hơn đối với những vấn đề của đời sống hằng ngày. Nhiều tác phẩm tạo được tiếng vang lớn - Từ sau năm 1975, kịch nói phát triển mạnh mẽ. Các vở Hồn Trương Ba da hàng thịt (Lưu Quang Vũ) và Mùa hè ở biển (Xuân Trình),tạo được sự chú ý 3- Một số phương diện đổi mới trong văn học: - Văn học đổi mới vận động theo khuynh hướng dân chủ hoá, mang tính nhân bản, nhân văn sâu sắc. -Văn học phát triển đa dạng hơn về đề tài, chủ đề; phong phú và mới mẻ hơn về thủ pháp nghệ thuật - Đề cao cá tính sáng tạo của nhà văn, đổi mới cách nhìn nhận, cách tiếp cân con người và hiện thực đời sống, đã khám phá con người trong những mối quan hệ đa dạng và phức tạp, thể hiện con người ở nhiều phương diện của đời sống, kẻ cả đời sống tâm linh. Nhìn tổng thể cái mới của văn học giai đoạn này là tính chất hướng nội, quan tâm nhiều hơn tới số phận cá nhân trong những hoàn cảnh phức tạp, đời thường. Bên cạnh những thành tựu, quá trình đổi mới văn học cũng xuất hiện những khuynh hướng tiêu cực, những biểu hiện quá đà, thiếu lành mạnh 10ph HĐ3: - Nêu những thành tựu nổi trội và một số biểu hiện hạn chế của văn học VN 1945-1975? HĐ3: - Đọc SGK và nêu III- KẾT LUẬN: - Văn học VIỆT NAM từ 1945 đến 1975 đã kế thừa và phát huy mạnh mẽ những truyền thống tư tưởng lớn của văn học dân tộc, và đạt được nhiều thành tựu nghệ thuật ở nhiều thể loại, tiêu biểu nhất là thơ và truyện ngắn. Tuy nhiên do hoàn cảnh chiến tranh, văn học giai đoạn này cũng có nhiều hạn chế. - Từ năm 1986, văn học đổi mới mạnh mẽ phù hợp với nguyện vọng của nhà văn và người đọc, phù hợp với quy luật khách quan của văn học và gặt hái được những thành tựu bước đầu. 8 ph - Cho HS đọc Ghi nhớ - Hãy vạch một số ý chính cho đề bài luyện tập - 1 HS đọc, lớp lắng nghe. - Làm việc nhóm * CỦNG CỐ – LUYỆN TẬP: - Như Ghi nhớ - Gợi ý giải bài tập: + ... eät,hieåm trôû : Saøi Khao söông laáp,ñoaøn quaân moûi. Möôøng laùc hoa veà trong ñeân hôi. Doác leân khuùc khuyûu,doác thaêm thaúm. Heo huùt coàn maây,suùng ngöûi trôøi. Ngaøn thöôùc leân cao,ngaøn thöôùc xuoáng. Nhaø ai Pha Luoâng,möa khôi xa Chieàu chieàu oai linh thaùc gaàm theùt, Ñeâm ñeâm Möôøng Hòch,coïp treâu ngöôøi Nhöõng thieáu thoán vaø söï khaéc nghieät cuûa thieân nhieân khieán ngöôùi lính meät moûi nhöng vaãn oai phong,caùi oai phong cuûa loaøi hoå (döõ doäi vaø hoang daõ ): Anh baïn daõi daàu khoâng böôùc nöõa, Guïc leân suùng muû,boû queân ñôøi Taây Tieán ñoaøn quaân khoâng moïc toùc, Quaân xanh maøu laù döõ oai huøm, Maét tröøng göûi moâng qua bieân giôùi Soâng Maõ gaàm leân khuùc ñoäc haønh * Böôùc chaân cuûa ñoaøn quaân Taây Tieán ñaõ traûi qua nhieàu ñòa hình hieåm trôû,hoang daõ,treân moät ñòa baøn roäng lôùn. Con ñöôøng haønh quaân gian khoå aáy ñöôïc mieâu taû baèng nhöõng caâu thô nhieàu thanh traéc,khoù ñoïc,gôïi leân caùi traéc trôû,traäp truøng cuûa ñòa hình. Vöøa phaûi ñoái maët vôùi thieân nhieân hieåm trôû,ñoaøn quaân Taây Tieán coøn phaûi ñoái maët vôùi nhöõng thieáu thoán veà ñieàu kieän soáng. Ngöôùi lính meät moûi,ñoùi khaùt,beänh taätTheá nhöng hoï vaãn giöû ñöôïc veû oai phong vaø phôi phôùi tinh thaàn. Chính söï ñoái laäp aáy ñaõ taïo neân neùt hieân ngang,khí phaùch haøo huøng cuûa ngöôøi chieán só. Hoï coù meät moûi,gaày oám xanh xao nhöng ôû hoï vaãn toaùt leân veû oai phong laõng maïn,caùi oai phong cuûa loaøi hoå giöûa choán röøng thieâng nöôùc ñoäc. Beân caïnh nhöõng caâu thô nhieàu thanh traéc khoù ñoïc gôïi noåi nhoïc nhaèn,traéc trôû laø nhöõng caâu thô nhieàu thanh baèng taïo aâm ñieäu khaùc laï gôïi caûm giaùc moâng lung,chôi vôi,kích thích höùng thuù phieâu löu maïo hieåm. 2 – Nhöõng kyû nieäm khoù queân treân böôùc ñöôøng haønh quaân : Doanh traïi böøng leân hoäi ñuoác hoa, Kìa em xieâm aùo töï bao giôø Coù nhôù daùng ngöôøi treân ñoäc moäc, Troâi doøng nöôùc luõ hoa ñong ñöa Maéttröøng göûi moäng qua bieân giôùi Ñeâm mô Haø Noäi daùng kieàu thôm(ñoái vôùi tình yeâu cuõng khaùc laï,döõ doäi) Möôøng Laùc hoa veà trong ñeâm hôi (caûm giaùc laâng laâng,nuùi röøng huøng vó nhöng cuõng cho nhöõng saûn vaät thôm ngon : côm neáp xoâigian khoå trôû thaønh yeáu toá kich thích söï phieâu löu maïo hieåm,kich thích höùng thuù khaùm phaù cuûa ngöôøi lính treû) * Trong cuoäc haønh quan gian khoå nhöng loøng ngöôøi lính treû luoân traøn ñaày caûm giaùc laâng laâng aám aùp tröôùc nuùi röøng thieân nhieân huøng vó. Thieân nhieân khaéc nghieät ñaõ cho ngöôøi lính caùi thuù phieâu löu maïo hieåm,cho ngöôøi lính caùi aám aùp cuûa côm leân khoùi,caùi höông vò ngoït ngaøo cuûa neáp xoâi.Treân ñöôøng haønh quaân coøn coù nhöõng ñeâm hoäi ñuoác hoa töng böøng sôi ñoäng khoù queân bôûi veõ ñeïp cuûa nhöõng thieáu nöõ mieàn sôn cöôùc xinh xinh nhö nuï hoa cuûa nuùi röøng taây baéc. Nhöõng hình aûnh laõng maïn,laï luøng cuûa “daùng ngöôøi treân ñoäc moäc,troâi doøng nöôùc luû hoa ñung ñöa”. Cuõng coù luùc ngöôøi chieán só thaû hoàn veà nôi phoá thò “mô daùng kieàu thôm”. Quaû laø moät taâm hoàn laõng maïn,gian khoå khoâng heà ngaên noåi taâm hoàn mô moäng cuûa caùc chaøng trai treû. Quang Duõng ñaõ giuùp ta nhìn thaáy veû ñeïp cuûa ngöôøi lính ôû moät goùc ñoä môùi meõ ñoäc ñaùo trong hoaøn caûnh khaù ñaëc bieät. 3 – Taây Tieán- Moät khuùc ca bi traùng. _ Bi: Maát maùc,gian khoå,hy sinhraát khoác lieät.(ñoaøn quaân khoâng moïc toùc,quaân xanh maøu laù,raûi raùc bieân cöông moà vieãn xöù,aùo baøo thay chieáu anh veà ñaát,soâng Maõ gaàm leân khuùc ñoäc haønh _ Traùng : Tinh thaàn hieân ngang,phôi phôùi trong taâm hoàn moät ñi khoâng trôû laïi,vöõng tin ôû haønh ñoäng xaû thaân vì nöôùc (chieán truôøng ñi chaúng tieác ñôøi xanh,Taây Tieán ngöôøi ñi khoâng heïn öôùc,ñöôøng leân thaêm thaúm moät chia phoâi).Daùng veõ oai huøng,döõ doäi töông xöùng vôùi hình aûnh cuûa thieân nhieân (ngay khi ngaõ xuoáng cuõng vôùi tieáng gaàm döû doäi cuûa thieân nhieân). Vaãn luoân trong tö theá böôùc tôùi (guïc leân suùng muû,boû queân ñôøi) * Coù theå noùi,Taây Tieán laø caùi nhìn thaúng vaøo söï thaät khaéc nghieät cuûa cuoäc chieán,tuy coù bi maø khoâng luî. Chieán tröôøng ñaày gian khoå,maát maùt ,hy sinh,raát khoác lieät nhöng caùc chaøng trai Taây Tieán vaãn luoân haøo höùng,laõng maïn,vaãn quyeát chí ra ñi. Hình aûnh ngöôùi lính Taây Tieán mang daùng daáp cuûa ngöôøi chieán binh ngaøy xöa. Quyeát chí ra ñi laø chaáp nhaän taát caû. Ra ñi laø daãu coù cheát (da ngöïa boïc thaây) cuõng khoâng maøn. Ngöôøi chieán só chaáp nhaän “aùo baøo thay chieáu anh veà ñaát”laø chaáp nhaân caùi cheát haøo huøng vì nôï nöôùc,ra ñi trong tieáng nhaïc ñöa tieån traàm huøng cuûa thieân nhieân (soâng Maõ gaàm leân khuùc ñoäc haønh ). Nhöõng töø ngöõ Haùn Vieät ñöôïc söû duïng trong baøi thô cuõng goùp phaàn taïo cho hình töôïng ngöôøi chieân só Taây Tieán daùng daáp cuûa ngöôøi chieán binh trong thô coå. III – TOÅNG KEÁT : Coù theå noùi Taây Tieán laø tuôïng ñaøi baát töû veà ngöôøi chieán só voâ danh ñaõ hy sinh vì nöôùc. Phaûn aùnh cuoäc chieán ñaáu bi huøng cuûa ngöôøi lính nhöõng naêm ñaàu khaùng chieán choáng Phaùp,theå hieän taâm tình cuûa nhöõng thanh nieân trí thöùc yeâu nöôùc vöøa xeáp buùt nghieân ñi theo tieâng goïi cuûa non soâng. Anh huøng vaø laõng maïn,ñoù laø neùt ñeïp raát rieâng cuûa hoï. * Daën doø : - Hoïc thuoäc baøi thô.Choïn bình ñoaïn maø em thích nhaát. - Chuaån bò baøi tieáp theo : Beân kia soâng Ñuoáng cuûa Hoaøng Caàm. Ñoïc vaên: Nghị luận về một bài thơ,đoạn thơ A.Muïc tieâu baøi hoïc: 1.Kieán thöùc : Caùch laøm baøi vaên nghò luaän veà moät baøi thô,ñoaïn thô 2.Kó naêng : Coù kó naêng vaän duïng caùc thao taùc phaân tích,bình luaän,chöùng minh,so saùnh ..ñeå laøm baøi vaên nghò luaän vaên hoïc. 3.Thaùi ñoä : YÙ thöùc vaän duïng vaøo vieát baøi soá 3 vaø Ñoïc-hieåu caùc taùc phaåm thô trong Ngöõ vaên 12 B.Troïng taâm vaø Phöông phaùp: I.Troïng taâm: -Reøn kó naêng Tìm hieåu ñeà,xaùc laäp yeâu caâu,Laäp daøn yù II.Phöông phaùp: Qui naïp(Töø baøi taäp hình thaønh kó naêng cho hoïc sinh) C.Chuaån bò: 1.Coâng vieäc chính: @.Giaùo vieân: SGK,SGV,GA,Taøi lieäu,Coâng cuï:Sô ñoà baøi giaûng @.Hoïc sinh: Hoïc baøi cuõ,Chuaån bò baøi môùi 2.Noäi dung tích hôïp: Maáy yù nghó veà thô(Nguyeãn Ñình Thi),Taây Tieán(Quang Duõng) D.Tieán trình: 1.Oån ñònh ,sæ soá: 2.Baøi cuõ: 3.Baøi môùi: Vì sao caùc em vieát baøi vaên nghò luaän veà moät baøi thô chöa coù ñieåm cao(Ví duï:Ñaây thoân Vó Daï)!? Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân vaø hoïc sinh Noäi dung caàn ñaït #GV;ghi ñeà leân baûng @HS ghi ñeà,ñoïc ñeà! @Caùc nhoùm tham khaûo höôùng daãn cuûa SGK vaø thaûo luaän tìm hieåu ñeà 1?? Höôùng daãn cho HS trao ñoåi thaûo luaän . Döïa vaøo naêm saùng taùc 1947 ñeå tìm hieåu HCRÑ! -Xaùc ñònh ND&NT baøi thô!! @Caùc nhoùm trình baøy #GV:Nhaän xeùt choát:kó naêng tìm hieåu ñeà! @HS tham khaûo höôùng daãn cuûa SGK vaø laäp daøn yù ñeà 1 Höôùng daãn cho HS tìm yù thaân baøi .(y1,yù 2:ND,yù 3:NT,yù 4:ñaùnh giaùND,NT) @Caùc sinh noäp daøn yù #GV:Nhaän xeùt choát:kó naêng laäp daøn yù nghò luaän veà baøi thô! @Caùc nhoùm tham khaûo höôùng daãn cuûa SGK vaø thaûo luaän tìm hieåu ñeà 2?? Höôùng daãn cho HS trao ñoåi thaûo luaän . -Xaùc ñònh ND&NT ñoaïn thô!! @Caùc nhoùm trình baøy #GV:Nhaän xeùt choát:kó naêng tìm hieåu ñeà! @HS tham khaûo höôùng daãn cuûa SGK vaø laäp daøn yù ñeà 2 Höôùng daãn cho HS tìm yù thaân baøi . @Caùc sinh noäp daøn yù #GV:Nhaän xeùt choát:kó naêng laäp daøn y nghò luaän ñoaïn thôù! @Tìm ñieå khaùc nhau veà nghò luaän baøi thô vaø nghò luaän ñoaïn thô? @HS ñoïc ghi nhôù! HS vaän dung kó naêng baøi hoïc veà nhaø thöïc hieän baøi taäp beân!!! I. Ñeà baøi Ñeà 1: Phaân tích baøi thô Caûnh khuya cuûa Hoà Chí Minh: Tieáng suoái trong nhö tieáng haùt xa, Traêng loàng coå thuï boùng loàng hoa. Caûnh khuya nhö veõ,ngöôøi chöa nguû, Chöa nguû vì lo noãi nöôùc nhaø. (1947) Ñeà 2: Phaân tích ñoaïn thô sau trong baøi thô Vieät Baéc cuûa Toá Höõu: Nhöõng ñöôøng Vieät Baéc cuûa ta () Vui leân Vieät Baéc,ñeøo De,nuùi Hoàng II.Tìm hieåu ñeà,Laäp daøn yù 1. Ñeà 1 a.Tìm hieåu ñeà -Hoaøn caûnh ra ñôøi baøi thô:Thôøigian nhöõng naêm ñaàu cuûa cuoäc khaùng chieán choáng Phaùp.Ñòa ñieåm laø vuøng chieán khu Vieät Baéc.Luùc naøy chuû tòch Hoà Chí Minh ñang tröïc tieáp laõnh ñaïo cuoäc khaùng chieán choáng Phaùp ñaày gian khoå nhöng voâ cuøng oanh lieät cuûa nhaân daân ta -Noäi dung tö töôûng vaø ngheä thuaät cuûa baøi thô(Luaän ñeà): +Noäi dung:Veû ñeïp nuùi röøng ñeâm traêng chieán khu Vieät Baéc.Hình aûnh ngöôøi thi só chieán só caùch maïng Hoà Chí Minh (yeâu thieân nhieân+naëng loøng lo noãi nöôùc nhaø)ø +Ngheä thuaät: Veû ñeïp haøi hoøa giöõa chaát coå ñieån vaø hieän ñaïi b.Laäp daøn yù *Môû baøi -Neâu hoaøn caûnh ra ñôøi baøi thô -Neâu luaän ñeà vaø trích daãn ra baøi thô *Thaân baøi -Luaän ñieåm 1:Caûnh ñeïp ñeâm traêng ôû chieán khu Vieät Baéc +Luaän cöù: hai caâu thô ñaàu .Hình ảnh đẹp,thi vị:trăng,hoa,cổ thụ,tiếng suối +Luận điểm 2: Hình töôïng nhaân vaät tröõ tình:thi só-chieán só Luaän cöù:2 caâu cuoái .Taâm traïng:chöa nguû .Tình caûm:yeâu thieân nhieân,lo nöôùc +Luaän ñieåm 3: Veû ñeïp haøi hoøa giöõa chaát coå ñieån vaø hieän ñaïi Luaän cöù: .Coå ñieån:theå thô töù tuyeät,buùt phaùp mieâu taû,hình aûnh thieân nhieân .Hieän ñaïi: nhaân vaät tröõ tình khoâng phaûi laø aån só laùnh ñôøi maø laø chieán só(caûm höùng chuû ñaïo laø tình caûm ñaát nöôùc) +Luaän ñieåm 4:Ñaùnh giaù Noäi dung tö töôûng vaø ngheä thuaät cuûa baøi thô *Keát baøi -Khaúng ñònh baøi thô -Caûm nghó cuûa baûn thaân veà Baùc 2.Ñeà 2 a.Tìm hieåu ñeà -Xuaát xöù ñoaïn trích -Luaän ñeà: ND+NT b.Daøn yù *Môû baøi:-Xuaát xöù ñoaïn thô -Luaän ñeà,trích ñoaïn thô *Thaân baøi -Luaän ñieåm 1:(8 caâu ñaàu):Khí theá duõng maõnh cuûa cuoäc khaùng chieán choáng Phaùp ôû Vieät Baéc -Luaän ñieåm 2(4 caâu sau):Khí theá chieán thaéng ôû caùc chieán tröôøng khaùc -Luaän ñieåm 3:Ngheä thuaät ñieâu luyeän trong vieäc söû duïng theå thô luïc baùt(töø ngöõ,hình aûnh,bieän phaùp truøng ñieäp,so saùnh,cöôøng ñieäu;gioïng thô haøo huøng ,tính söû thi *Keát baøi -Khaúng ñònh giaù trò ND-NT cuûa khoå thô,baøi thô -Caûm nhaän phong caùch thô TH(hoaëc veà cuoäc khaùng chieán) II.Ghi nhôù -SGK III.Luyeän taäp Ñeà: Nghò luaän ñoaïn thô sau trong baøi Traøng giang (Huy Caän) Lôùp lôùp maây cao ñuøn nuùi baïc Chim nghieâng caùnh nhoû:boùng chieàu sa Loøng queâ dôïn dôïn vôøi con nöôùc Khoâng khoùi hoaøng hoân cuõng nhôù nhaø 4. Cuûng coá : - Caùc noäi dung chính trong baøi vaên nghò luaän veà baøi thô,ñoaïn thô . - Caùc yù chính trong Daøn yù baøi vieát. 5. Daën doø : - Hoaøn taát phaàn luyeän taäp . - Vaän duïng vaøo ñoïc hieåu baøi thô Taây Tieán(tieát sau hoïc). @.Caâu hoûi kieåm tra: @Neâu Caùc yù chính trong Daøn yù baøi vieát vaên nghò luaän veà baøi thô,ñoaïn thô? @YÙ naøo khoâng ñuùng khi noùi veà caùch nghò luaän veà baøi thô ? a.Phaân tích hình aûnh b.Phaân tích tình huoáng * c.Phaân tích nhaân vaät tröõ tình d.Phaân tích bieän phaùp tu töø D.Ruùt kinh nghieäm:
Tài liệu đính kèm: