Giáo án Ngữ văn 12 nâng cao tiết 99 Đọc thêm: Bắt sấu rừng u minh hạ (trích Hương rừng Cà Mau) Sơn Nam

Tiết: 99
Ngày dạy: 4/3
Đọc thêm: BẮT SẤU RỪNG U MINH HẠ
(TRÍCH HƯƠNG RỪNG CÀ MAU) 
 SƠN NAM
A/.MỤC TIÊU:
Giúp H:
 – Thấy được tài trí và tinh thần dũng cảm tuyệt vời của người dân miền cực Nam đất nước đã đổ bao mồ hôi, cả máu nữa trong cuộc vật lộn với thiên nhiên để mở mang bờ cõi cho Tổ quốc.
– Hiểu được những đặc sắc về nghệ thuật của tác phẩm : nghệ thuật trần thuật, khắc hoạ nhân vật, tạo không khí, sử dụng ngôn ngữ, thể hiện đậm nét màu sắc địa phương Nam Bộ. 
B/.CHUẨN BỊ:
* GV:SGK, SGV, thiết kế bi học.
* HS:SGK; đọc hiểu bài “Bắt sấu rừng U Minh Hạ”, tiểu dẫn, phần chú thích.
C/.PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC:
GV tổ chức giờ dạy theo cách kết hợp các phương pháp đọc sáng tạo, gợi tìm; kết hợp với các hình thức trao đổi thảo luận, trả lời các câu hỏi.
D/.TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:
1/ Ổn định tổ chức: kiểm diện HS.
2/ Kiểm tra bài cũ: “Mùa lá rụng trong vườn”
 - Phân tích nhân vật chị Hoài? (II.2a)
 - Phân tích nhân vật chị Bằng? (II.2b)
3/ Giảng bài mới:
* Giới thiệu:
HOẠT ĐỘNG CỦA G VÀ H
NỘI DUNG BÀI HỌC
HS đọc phần Tiểu dẫn trong SGK, nêu những nét chính về nhà văn Sơn Nam và tập truyện Hương rừng Cà Mau
 GV nhận xét, lướt qua những nét chính.
- Thiên nhiên và con người U Minh Hạ có những đặc điểm nổi bật gì?
+ Thiên nhiên?
+ Con người?
-Tính cách của ông Năm Hên?
- Nghệ thuật kể chuyện, sử dụng ngôn ngữ của nhà văn Sơn Nam có gì đáng chú ý?
I/. GIỚI THIỆU:
1/ Tác giả:
* Nhà văn Sơn Nam (1926-2008)- Tên Phạm Minh Tài, quê An Giang.
- Tên bút danh : Sơn Nam, Phạm Anh Tài.
- Tham gia CM từ 1945 và hoạt động văn nghệ trong thời k/c chống Thực dân Pháp.
- Quá trình sáng tác: Từ 1954à1975; làm báo, viết văn ở Sài Gòn. Sau 1975, là hội viên Hội Nhà văn VN, Ủy viên BCH Hội Liên hiệp Văn học – Nghệ thuật Thành phố HCM.
- Các tác phẩm tiêu biểu: SGK/110.
- Đặc điểm sáng tác: TP viết về miền cực Nam Tổ quốc. Ông am hiểu sâu sắc thiên nhiên Nam Bộ, tâm lí, tính cách người Nam Bộ, ngôn ngữ góc cạnh và đầy chất sống của Nam Bộ.
2. Tập truyện Hương rừng Cà Mau (gồm 18 truyện)
- Nội dung: viết về thiên nhiên và con người vùng rừng U Minh- những người lao động nghĩa khí và tài ba can trường.
- Nghệ thuật: Dựng truyện li kì, chi tiết gợi cảm, nhân vật và ngôn ngữ đậm màu sắc Nam Bộ. 
II/ Đọc - hiểu văn bản:
1. Thiên nhiên và con người U Minh Hạ có những đặc điểm nổi bật sau :
a) Thiên nhiên
Thiên nhiên vùng U Minh Hạ là một thế giới bao la, lì thú:
+ "U Minh đỏ ngòm”, Rừng tràm xanh biếc"
+ "Sấu lội từng đàn", "những ao sấu", "Miền Rạch Giá, Cà Mau có những con lạch ngã ba mang tên Đầu Sấu, Lưng Sấu, Bàu Sấu". Đó là những nơi ghê gớm.
=> Thiên nhiên hoang dại, đặc trưng với loại cá sấu, rất nhiều điển hình là ở ao giữa rừng : nhiều như trái mù u chín rụng.
b) Con người
+ Con người vùng U Minh Hạ là những người lao động có sức sống mãnh liệt, đậm sâu ân nghĩa và cũng đầy tài ba trí dũng, gan góc can trường. 
+ Tất cả những điều đó tập trung ở hình ảnh ông Năm Hên, một con người sống phóng khoáng giữa thiên nhiên bao la kì thú. Tài năng đặc biệt của ông là bắt sấu. Sự xuất hiện của ông Năm cùng một con xuồng, lọn nhang trần và một hũ rượu, vừa bơi xuồng mà hát: "Hồn ở đâu đây. Hồn ơi! Hồn hỡi!" vừa huyền bí vừa mang đậm dấu ấn con người đất rừng phương Nam.
2. Tính cách của ông Năm Hên : 
Tính cách, tài nghệ của ông Năm Hên tiêu biểu cho tính cách con người vùng U Minh Hạ:
+ Một con người tài ba, cởi mở nhưng cũng đầy bí ẩn.
+ Ông là thợ bắt sấu, "bắt sấu bằng hai tay không".
+ Ông có tài nghệ phi phàm, mưu kế kì diệu, bắt sống 45 con sấu, "con này buộc nối đuôi con kia đen ngòm như một khúc cây khô dài".
+ Bài hát của ông Năm Hên:
Hồn ở đâu đây
Hồn ơi! Hồn hỡi! 
Ta thương ta tiếc
Lập đàn giải oan
"Tiếng như khóc lóc, nài nỉ. Tiếng như phẫn nộ, bi ai".
Tiếng hát ấy cùng hình ảnh: "ông đi ra khỏi mé rừng, áo rách vai, tóc rối mù, mắt đỏ ngầu, bó nhang cháy đỏ quơ đi quơ lại trên tay" gợi những đau thương mà con người phải trả giá để sinh tồn trên mảnh đất hoang dại kì thú. Đồng thời hình ảnh ấy cũng thể hiện vẻ đẹp bi tráng của những con người gan góc vượt lên khắc nghiệt của thiên nhiên để chế ngự và làm chủ nó.
3. NT kể chuyện:
+ Nghệ thuật kể chuyện: Dựng chuyện li kì, nhiều chi tiết gợi cảm.
+ Nhân vật giàu chất sống.
+ Ngôn ngữ đậm màu sắc địa phương Nam Bộ.
4/. Củng cố và luyện tập:
 Hãy tóm lược truyện?
5/ Hướng dẫn H tự học ở nhà:
 Học bài. Xem phần gợi ý của bài kiểm tra văn học, xem lại các bài đọc văn học kì II chuẩn bị kiểm tra.
 Chuẩn bị bài: Mở bài
 + Đọc VB; Tìm hiểu các mục trong bài; Thử làm phần luyện tập.
E/.RÚT KINH NGHIỆM;