Giáo án Ngữ văn 12 chi tiết: Hạnh phúc của một tang gia ( Trích Số đỏ ) Vũ Trọng Phụng

Hạnh phúc của một tang gia
( Trích Số đỏ )
 Vũ Trọng Phụng
A. Mục tiêu bài học:
- Thấy được bản chất vừa lố lăng, đồi bài vừa giả dối, vô nhân đạo của bọn tư sản thành thị đang chạy theo lối sống văn minh rởm trong xã hội thực dân nửa phong kiến đương thời.
- Thấy được bút pháp châm biếm mãnh liệt, đầy tài năng của Vũ Trọng Phụng: vừa xoay quanh mâu thuẫn trào phúng cơ bản, vừa sáng tạo ra những tình huống khác nhau, tạo nên một màn hài kịch phong phú, biến hóa ở chương XV của tiểu thuyết Số đỏ.
B. Nội dung bài học:
I. Tiểu dẫn:
1. Tác giả:
- Vũ Trọng Phụng ( 1912 - 1939 ) quê ở làng Hảo ( Bần Yên Nhân ), huyện Mĩ Hào, tỉnh Hưng Yên, nhưng cha ông sinh ra, lớn lên và mất tại Hà Nội.
- Mới 7 tuổi đã mồ côi cha, gia đình nghèo ( nghèo gia truyền - Ngô Tất Tố ), ông được người mẹ tần tảo nuôi cho ăn học.
- Sau khi tốt nghiệp tiểu học, Vũ Trọng Phụng đi làm kiếm sống nhưng chẳng được bao lâu thì mất việc. Từ đó, ông sống chật vật, bấp bênh bằng nghề viết báo, viết văn chuyên nghiệp.
- Khoảng năm 1937 - 1938, Vũ Trọng Phụng mắc bệnh lao nhưng không có điều kiện chạy chữa. Ông mất tại Hà Nội khi mới 27 tuổi ( 18 - 10 - 1939 ).
- Sinh thời, Vũ Trọng Phụng là người mực thước, chăm đọc và cần mẫn lao động sáng tạo.
2. Sự nghiệp sáng tác:
- Vũ Trọng Phụng là một nhà văn lớn, có vị trí đặc biệt trong nền văn xuôi hiện đại Việt Nam, là một trong vài cây bút hiện thực chủ nghĩa tiêu biểu của văn học nước ta trước Cách mạng tháng Tám.
- Ông viết văn sớm, có truyện đăng báo từ năm 1930.
- Ông viết nhiều thể loại nhưng thành công hơn cả là phóng sự và tiểu thuyết.
- Trong 10 năm cầm bút, ông để lại cho đời một khối lượng tác phẩm khá lớn: 9 tiểu thuyết, 8 phóng sự, 6 vở kịch, gần 30 truyện ngắn và nhiều bài báo. Quan trọng hơn, ông đã thành công xuất sắc trong lĩnh vực tiểu thuyết, đặc biệt là hai tác phẩm Giông tố và Số đỏ.
- Những tác phẩm chính: 
+ Phóng sự: Cạm bẫy người ( 1933 - viết về nạn cờ bạc bịp ở Hà Nội ), Kĩ nghệ lấy Tây ( 1934 - viết về cái nghề lấy Tây để nuôi thân ), Cơm thầy cơm cô ( 1936 - viết về cảnh đời những người đi ở )
+ Tiểu thuyết : Giông tố ( 1936 ), Số đỏ ( 1936 ), Vỡ đê ( 1936 ), Trúng số độc đắc ( 1938 ),...
- Toàn bộ sáng tác của Vũ Trọng Phụng toát lên niềm căm phẫn mãnh liệt xã hội thực dân phong kiến, tư sản tàn bạo và thối nát đương thời. Có thể nói, bằng phong cách nghệ thuật độc đáo, Vũ Trọng Phụng có những đóng góp đáng kể vào sự phát triển của nền văn xuôi Việt nam hiện đại.
3. Tác phẩm Số đỏ:
- Số đỏ là tác phẩm tiêu biểu nhất của Vũ Trọng Phụng và đựơc đánh giá vào loại xuất sắc nhất của văn xuôi Việt Nam kể từ khi có chữ quốc ngữ.
 Bằng ngòi bút trào phúng bậc thầy, nhà văn đã đả kích sâu cay cái xã hội tư sản thành thị đang chạy theo lối sống nhố nhăng đồi bại ( Nguyễn Hoành Khung ).
- Tác phẩm được đăng ở Hà Nội Báo từ số 40 ngày 7 - 10 - 1936 và in thành sách đầu tiên năm 1938.
- Tóm tắt tác phẩm:
 Nhân vật chính của Số đỏ tên là Xuân, thường gọi là Xuân Tóc Đỏ. Hắn là đứa trẻ lang thang đầu đường xó chợ sống lay lắt ở Hà Nội bằng nghề trèo me, trèo sấu,... Vì có hành động vô giáo dục, Xuân bị cảnh sát bắt giam. Nhưng bỗng nhiên, hắn được bà phó Đoan - một mụ me Tây dâm đãng - cứu thoát, giới thiệu đến phục vị trong cửa hàng may Âu hóa của vợ chồng Văn Minh chuyên phục vụ phái đẹp và luyện quần vợt cho bà phó Đoan và vợ Văn Minh. Thế rồi, nhờ thuộc lòng một số bài quảng cáo thuốc lậu, hắn được nhận các danh hiệu như sinh viên trường thuốc, đốc tờ Xuân. Hắn gia nhập xã hội thượng lưu, quan hệ với những nhân vật có thế lực, được cô Tuyết - em Văn Minh, con cụ cố Hồng rất giàu có - say mê. Càng ngày, hắn càng được nhiều người kính trọng, sợ hãi. Vì vô tình, hắn gây ra cái chết của cụ cố tổ. Cái chết này được mọi người trong gia đìng cụ mong đợi từ lâu, bởi vậy, Xuân được ghi ơn. Vì Tuyết đã mang tiếng hư hỏng, nên tuy biết rõ lai lịch của Xuân, vợ chồng Văn Minh vẫn phải tô son trát phấn cho Xuân, để khi cần thì gả em gái cho hắn. Rồi Xuân được Văn Minh dẫn đi đăng kí tranh giải quần vợt, nhân dịp vua Xiêm ( Thái Lan ) đến Bắc Kì. Bằng thủ đoạn xỏa trá đê tiện, hắn đã làm cho hai cầu thủ nổi tiếng bị bắt ngay trước hôm thi đấu. Không có cầu thủ chính, Xuân được dịp thi tài với quán quân Xiêm trước sự chứng kiến của hai vua, các quan và hàng nghìn công chúng. Để giữ mối hòa hảo với nước láng giềng, Xuân được lệnh phải thua. Sau khi kết thúc trận đấu, hắn hùng hồn diễn thuyết cho đám đông dân chúng hiểu sự hi sinh vì Tổ quốc của mình. Hắn được hoan hô như sấm. Hắn thành bậc vĩ nhân, thành anh hùng cứu quốc. Thế rồi, Xuân còn được thưởng Bắc Đẩu bội tinh, được mới vào Hội Khai trí Tiến Đức, được nhận làm con rể cụ cố Hồng. 
 Cuối chương XIV, vì vô tình, Xuân Tóc Đỏ làm cụ cố tổ uất lên sắp chết. Thấy thế, hắn sợ hãi, bỏ chạy như một thằng ăn cướp. Nhưng mọi người lại cứ tưởng rằng Xuân là một thầy thuốc chính hiệu vì giận nên đã quên mất lương tâm nhà nghề ! 
- Giá trị tác phẩm:
+ Giá trị nội dung:
• Dùng tiếng cười làm vũ khí, Số đỏ vạch trần thực chất thối nát của các phong trào Âu hoá, Thể Thao, Vui vẻ trẻ trung,... được bọn thống trị khuyến khích và lợi dụng, từng lên cơn sốt vào những năm 30 của thế kỉ trước.
• Qua một chuỗi vận đỏ của nhân vật Xuân Tóc Đỏ, Vũ Trọng Phụng đã thể hiện một cách chân thực cái quy luật tưởng chừng như vô lí nhưng lại rất thực: đặt vào xã hội nhố nhăng đương thời, một kẻ bất tài, bịp bợm cũng có thể trở thành một đại trí thức, một anh hùng cứu quốc, một mụ me Tây dâm đãng cũng có thể được tặng bằng Tiết hạnh khả phong.
• Thành công nổi trội nhất của Vũ Trọng Phụng là đã xây dựng được một loạt chân dung biếm hoạ xuất sắc.
• Tác phẩm đã bao quát hầu như toàn bộ xã hội thành thị thời trước vào trong ống kính quan sát của mình. Đấy là một xã hội nhốn nháo, nhố nhăng, trong đó mỗi nhân vật là một vai hề không hơn không kém: bà Phó Đoan to béo thủ tiết hai với hai đời chồng, được tặng bằng Tiết hạnh khả phong; ông chủ tiệm may Âu hóa Văn Minh gầy còm, luôn hô hào thể dục thể thao mà không hề tập thể dục bao giờ; nhà thiết kế mẫu thời trang Typn từng chế ra những y phục phụ nữ rất táo bạo với những tên gọi như Dậy thì, Ngừng tay, ỡm ờ,... nhưng lại mắng vợ là đồ đĩ vì thích ăn mặc tân thời; cụ cố Hồng không hiểu biết gì, nhưng động mở miệng là: Biết rồi ! Khổ lắm, nói mãi !; những thầy cảnh sát Min Đơ, Min Toa thì lấy làm đau khổ vì không có ai phóng uế bừa bãi để được biên phạt; là sư ông Tăng Phú từng khoe thắng một vụ kiện khiến đối thủ phải hộc máu mồm, là ông Phán thuê tiền để người khác tố giác mình là ông chồng bị cắm sừng,...
+ Giá trị nghệ thuật:
• Số đỏ đã thể hiện một trình độ tiểu thuyết già dặn, bút pháp châm biếm đặc biệt sắc sảo.
• Nhà văn đã sử dụng vũ khí tiếng cười truyền thống trong văn học dân tộc và làm cho nó sắc bén thêm bằng nghệ thuật cường điệu độc đáo của mình.
• Nhà văn còn xây dựng được nhiều tình tiết chi tiết đối lập nhau gay gắt nhưng lại cùng tồn tại trong một đối tượng và sử dụng rộng rãi kiểu nói ngược của dân gian, vạch trần bản chất xấu xa của nhân vật tạo nên tiếng cười sảng khoái.
• Tiểu thuyết Số đỏ có bút pháp hết sức biến hoá, linh hoạt. Tác giả dẫn người đọc đi hết bất ngờ này đến bất ngờ khác, mỗi pha lại chứa đựng một yếu tố hài hước, trào lộng.
• Trong Số đỏ, Vũ Trọng Phụng đã xây dựng được một số nhân vật điển hình phản diện mang tính chất kí hoạ vào loại sớm nhất trong văn học việt Nam.
- Hạnh phúc của một tang gia là toàn bộ chương XV của tác phẩm Số đỏ. Tiêu đề đầy đủ của Chương là Hạnh phúc của một tang gia hay niềm vui của những đứa con bất hiếu.
II. Chủ đề và nhan đề đoạn trích:
1. Chủ đề:
 Khi viết chương sách độc đáo này, Vũ Trọng Phụng muốn vạch rõ chân tướng nhố nhăng giả dối lố bịch của những hạng người mang danh là thượng lưu quý phái, văn minh tân tiến nhưng thực chất là những cặn bã, những quái thai của xã hội thực dân tư sản ở nước ta trước cách mạng tháng Tám.
2. Nhan đề:
- ở chương truyện này mâu thuẫn trào phúng thể hiện ngay ở đầu đề của nó. Tang gia mà lại hạnh phúc ! Có người chết mà lại vui vẻ, sung sướng ! Đúng là hạnh phúc của một gia đình vô phúc, niềm vui của một lũ con cháu đại bất hiếu. Người ta thường nói tang gia bối rối, tác giả đã dựng lên đũng cái cảnh bối rối của gia đình cụ cố Hồng khi cụ tổ nằm xuống. Chẳng những bối rối mà còn lo lắng nữa và dĩ nhiên là hết sức bận rộn. Nhưng lo lắng, bận rộn để tổ chức chu đáo, cho thật linh đình một ngày vui, một đám hội chứ không phải một đám ma.
- Nhan đề chương truyện Hạnh phúc của một tang gia rất lạ, rất giật gân. Vì vậy, trước hết nhan đề này khiến người đọc phải chú ý. Nhưng điều đáng nói hơn là nó đã phản ánh rất đúng một sự thật mỉa mai, hài hước: con cháu của đại gia đình này thật sự sung sướng, hạnh phúc khi cụ cố tổ chết. Đây cũng là tình huống trào phúng chính yếu của toàn bộ chương truyện.
à Như vậy tiêu đề Hạnh phúc của một tang gia vừa gây chú ý cho người đọc vừa phản ánh rất đúng một sự thật mỉa mai, hài hước và tàn nhẫn.
III. Đọc hiểu văn bản:
1. Những niềm vui khác nhau:
a. Niềm vui của đám con cháu bất hiếu:
- Cụ cố Hồng tuy mới 50 tuổi nhưng lâu nay chỉ mơ ước được gọi là cụ cố. Dịp may đã tới, cụ nhắm nghiền mắt lại để nghĩ đến lúc được mặc áo xô gai, lụ khụ chống gậy, vừa ho khạc vừa khóc mếu máo diễn trò già nua ốm yếu giữa phố đông người để cho thiên hạ phải trầm trồ úi kìa, con giai nhớn đã già đến thế kia kìa ! Nhân vật này điển hình cho loại người ngu dốt, háo danh ( Chú ý: Nếu người chết có nhiều con cháu và con cháu càng khôn lớn bao nhiêu thì càng được coi là gia đình có hạnh phúc bấy nhiêu. Do đó để được những người đi đưa đám mà khen, cụ Hồng cố tình tỏ ra già yếu ).
- Văn Minh chồng và ông Tupn - nhà cải cách y phục Âu hoá thì được dịp lăng xê những mốt y phục táo bạo nhất. Có thể ban cho những ai có tang đương đau đớn vì kẻ chết cũng được hưởng chút ít hạnh phúc ở đời. Đây là một cơ hội để ông quảng cáo hàng, để kiếm tiền. Ngoài ra, ông còn thích thú vì cái chúc thư kia đã vào thời kì thực hành chứ không còn là lí thuyết viển vông nữa.
- Bà Văn Minh thì vui mừng vì sẽ được mặc đồ xô gai tân thời, cái mũ mấn trắng, viền đen - dernières créatinons !
- Cô Tuyết thì được dịp mặc bộ y phục ngây thơ - cái áo dài voan mỏng trong có coóc-sê, tỏng như hở cả nách và nửa vú - nhưng mà viền đen và đội một cái mũ mấn xinh xinh, đồng thời lại có cơ hội để gò lấy trên mặt lại hơi có vẻ buồn lãng mạn rất đúng mốt một nhà có đám. Khi trông thấy Tuyết, những ông bạn thân của cụ cố Hồng trong đó có nhiều vị tai to mặt lớn đều cảm động hơn những khi nghe tiếng Xuân nữ ai oán, não nùng ! Cái chết của cụ cố tổ đúng là một cơ hội để Tuyết trưng diện phô bày sự hấp dẫn của cơ thể.
- Cậu Tú Tân ( gọi là tú nhưng cậu chưa bao giờ đỗ tú tài ) thì sướng điên người vì được dùng đến cái máy ảnh mới mua ( Khi chưa phát phục cậu sốt ruột điên người lên vì cậu đã chuẩn bị cái máy ảnh mà không được dùng ). Đây là cơ hội hiếm có để cậu Tú giải trí
- Ông Phán Mọc Sừng cũng thật sung sướng vì không ngờ rằng cái sừng hươu vô hình trên đầu mình lại có giá trị đến thế và ông tin chắc rằng mình sẽ được trả công xứng đáng. Bởi lẽ, cụ tổ sở dĩ lăn đùng ra và cấm khẩu vì biết tin con rể mọc sừng.
- Xuân Tóc Đỏ thì danh giá và uy tín càng cao thêm vì chính nhờ hắn mà cụ cố tổ chết ( Xuân có công tố cáo việc ông Phán Mọc Sừng trước mặt cụ cố tổ ).
à Tóm lại, trên cái nền không khí của một gia đình có tang, niềm hạnh phúc sung sướng không kìm nén được của các thành viên cứ dâng mãi và tràn đầy. Mỗi người trong đám con cháu đều háo hức một niềm vui riêng, một hạnh phúc kì lạ và quái gở. Tất cả đều xuất phát từ lợi lộc và hư danh. Niềm vui lớn nhất chung cho cả đại gia đình bất hiếu này là tờ di chúc của cụ cố tổ thế là đã tới lúc được thực hiện. Nghĩa là khi cụ quy tiên thì cái gia tài kếch xù của cụ mới được chia cho con và cháu, trai và gái, dâu và rể,... chứ không còn là lý thuyết viển vông nữa 
b. Niềm vui của những người ngoài gia đình:
- Cảnh sát Min Đơ và Min Toa đang lúc thất nghiệp, được thuê giữ trật tự cho đám tang ( và có như vậy mới có tiền ): Sáng hôm sau, đúng 7 giờ thì cất đám. Hai viên cảnh sát thuộc bộ thứ 18 là Min Đơ và Min Toa đã được thuê giữ trật tự cho đám ma. Giữa lúc không có ai đáng phạt mà phạt, đương buồn rầu như những nhà buôn sắp vỡ nợ, mấy ông cảnh binh này được có đám thuê thì sung sướng cực điểm, đã trông nom rất hết lòng.
- Có những nhân vật không tên, những ông bạn thân của cụ cố Hồng , ngực đầy huân chương, trên ria mép và cằm đầy đủ râu ria, hoặc dài hoặc ngắn, hoặc đen hoặc hung hung hoặc lún phún hay rầm rậm, loăn quăn. Phương phi oai vệ là thế, lẽ ra các vị này sẽ nghiêm chỉnh thành kính đi theo linh cữu người quá cố, nhưng khi trông thấy làn da trắng thập thò trong làn áo voan trên cánh tay và ngực Tuyết, ai nấy cũng đều cảm động hơn những khi nghe tiếng kèn Xuân nữ ai oán, não nùng. Tính cách dâm của họ đã bị lột trần.
- Sư cụ Tăng Phú thì sung sướng vì cụ chắc rằng trong số thiên hạ đứng xem ở các phố, thế nào cũng có người nhận ra rằng sư cụ đã đánh đổ được Hội Phật giáo.
- Tác giả tóm bắt được một chi tiết mâu thuẫn: mấy trăm giai thanh gái lịch bạn của cô Tuyết, bà Văn Minh, cô Hoàng Hôn, bà Phó Đoan đã đi trong đám tang bằng những vẻ mặt buồn rầu của những người đi đưa ma. Hình thức như thế, nhưng thực ra họ chim nhau, cười tình với nhau, bình phẩm nhau, chê bai nhau, ghen tuông nhau, hẹn hò nhau.
- Và hàng phố thì được xem một đám ma to tát chưa từng có đưa đi đến đâu làm huyên náo đến đấy.
à Tóm lại, bằng cách kể chuyện tài tình của và cái nhìn sắc sảo, Vũ Trọng Phụng đã khái quát lại bức tranh về xã hội thị thành đương thời, giống như một sân khấu. Và ở đó, mỗi nhân vật là một tên hề không hơn không kém. Đồng thời qua những câu đối thoại có vẻ lộn xộn, vụn vặt, tác giả cũng phê phán tính cách vô văn hóa của những người mang danh là tân thời, thanh lịch.
2. Cảnh đám ma:
- Đám ma mà như đám rước vậy và được tổ chức theo lối trộn hổ lớn ! Đủ cả kèn ta, kèn Tây, kèn Tàu. Lại có hàng trăm câu đối, vòng hoa, bức trướng. Người đi đưa tang đông đúc, sang trọng, nam nữ chen nhau, cười tình với nhau, bình phẩm nhau, chê bai nhau, ghen tuông nhau, hẹn hò nhau bằng những vẻ buồn rầu của những người đi đưa ma,... ; Thật là một đám ma to tát có thể làm cho người chết nằm trong quan tài cũng phải cười sung sướng, nếu không gật gù cái đầu,...!
- Sử dụng điệp khúc: Đám cứ đi...
 Dùng điệp khúc như vậy nhằm diễn tả một cách chân thực, khách quan của sự việc: nhìn bề ngoài thì vẫn là một sự chuyển động không ngừng nhưng đó chỉ là giả tạo. Nhưng bên trong còn chứa đựng tất cả sự nhố nhăng, sự xấu xa và đồi bại. Đó là câu chuyện của những người đi đưa ma. Và sự xấu xa, đồi bại này đã và đang tiếp diễn.
- Hình ảnh cậu Tú Tân: hăng hái chỉ huy quân các nhà tài tử chụp ảnh như ở hội chợ ( Đến huyệt, lúc hạ quan tài, cậu Tú Tân luộm thuộm trong chiếc áo thụng trắng đã bắt bẻ từng người một, hoặc chống gậy, hoặc gục đầu, hoặc cong lưng, hoặc lau mắt như thế này, như thế nọ,... để cậu chụp ảnh kỉ niệm lúc hạ huyệt. Bạn hữu của cậu rầm rộ nhảy lên những ngôi mả khác mà chụp để cho ảnh khỏi giống nhau ).
- Thái độ và cách cư xử của người cháu rể quý hóa - ông Phán Mọc Sừng ( Ông Phán cứ oặt người đi, khóc mãi không thôi. Tiếng khóc đặc biệt của ông: Hứt ! Hứt ! Hứt !... ). Thế nhưng chi tiết ông Phán dúi tay nó ( Xuân Tóc Đỏ ) một cái giấy bạc năm đồng gấp tư khiến người đọc rất có thể cười phá lên: ông không có hiếu như những người đi đưa đám tưởng, mà ông đang tỉnh táo thanh toán món nợ với Xuân Tóc Đỏ, để giữ chữ tín làm đầu và để chuẩn bị hợp tác với hắn một công cuộc doanh thương mới mà ông đã dự trù. 
à Tóm lại, đám tang diễn ra như một tấm đại hài kịch, nói lên sự lố lăng, vô đạo đức của cái xã hội thượng lưu ngày trước.
3. Nghệ thuật đặc sắc của tác phẩm:
 Trong Hạnh phúc của một tang gia trích tiểu thuyết Số đỏ, từ cách đặt nhan đề chương truyện, đặt tên nhân vật, đồ vật, cách so sánh, cách dùng hình ảnh, đến cách đặt câu, cách tạo giọng điệu,... đúng là thể hiện đậm nét chất trào phúng, châm biếm:
- Cách đặt nhan đề chương truyện: Hạnh phúc của một tang gia hay niềm vui của những đứa con bất hiếu.
- Cách đặt tên nhân vật: Xuân Tóc Đỏ, ông Phán Mọc Sừng, Typn, ông lang băm Tây, ông lang băm Đông, cụ lang Tì, cụ lang Phế, sư Tăng Phú, sư chùa Bà Đanh, cảnh sát Min Đơ, Min Toa,...
- Cách đặt tên đồ vật: báo Gõ mõ, bộ y phục Ngây thơ,...
- Cách so sánh: Hai cụ từ chối chạy chữa cũng như những vị danh y biết tự trọng; buồn như nhà buôn vỡ nợ,...
- Cách dùng hình ảnh: Tuyết mời các quan khách rất nhanh nhẹn, trên mặt lại hơi có một vẻ buồn lãng mạn rất đúng mốt một nhà có đám, những ông bạn thân của cụ cố Hồng trên mép và cằm đều đủ râu ria, hoặc dài hoặc ngắn, hoặc đen hoặc hung hung, hoặc lún phún hay rầm rậm, loăn quăn,...
- Cách tạo giọng điệu hài hước, lời văn đậm chất trào phúng: Thật là một đám ma to tát có thể làm cho người chết nằm trong quan tài cũng phải mỉm cười sung sướng, nếu không gật gù cái đầu... !; Những việc trắc trở như thế đã làm cho ông già hơn tám mươi tuổi phải chết một cách bình tĩnh,...
à Tóm lại, Vũ Trọng Phụng đã vận dụng nhiều thủ pháp nghệ thuật phong phú để tạo nên chất trào lộng, châm biếm sắc sảo của đoạn trích. Điều này cũng được thể hiện trong toàn bộ tiểu thuyết Số đỏ.
IV. Ghi nhớ: 
- Nội dung:
 Qua chương Hạnh phúc của một tang gia, Vũ Trọng Phụng đã phê phán phán mạnh mẽ bản chất bất nhân, giả dối và sự lối lăng, đồi bại của xã hội thượng lưu ở thành thị trước Cách mạng tháng Tám.
- Nghệ thuật:
+ Qua chương này, Vũ Trọng Phụng đã thể hiện nghệ thuật trào phúng bậc thầy của mình: từ một tình huống trào phúng cơ bản ( hạnh phúc của một gia đình có tang ), nhà văn triển khai mâu thuẫn theo nhiều tình huống khác nhau tạo nên một màn đại hài kịch phong phú và rất biếm hoạ.
+ Một trong những thủ pháp quen thuộc được Vũ Trọng Phụng sử dụng là phát hiện những chi tiết đối lập nhau gay gắt nhưng cùng tồn tại trong cùng một sự vật, một con người, để từ đó làm nổi bật lên tiếng cười.
+ Các thủ pháp cường điệu, nói ngược, nói mỉa,... đều được sử dụng một cách đan xen linh hoạt,... và tất cả đều đã mang lại hiệu quả nghệ thuật đáng kể.
----------Hết----------