Giáo án Ngữ văn 10 tiết 44: Đọc vănTại lầu hoàng hạc tiễn mạnh hạo nhiên đi quảng lăng - Lí Bạch

GIÁO ÁN GIẢNG DẠY
 Tiết 44
Soạn ngày : 25/11/10
 Lớp 10
Phân môn : Đọc văn
TẠI LẦU HOÀNG HẠC TIỄN MẠNH HẠO NHIÊN ĐI QUẢNG LĂNG
LÍ BẠCH
I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: 
1. Kiến thức
 - Hieåu ñöôïc tình caûm chaân thaønh, trong saùng cuûa Lí Baïch ñoái vôùi baïn.
 - Hieåu ñöôïc ñaêc ñieåm cuûa thô Ñöôøng: yù ôû ngoaøi lôøi .
2. Kĩ năng
 - Đọc - hiểu văn bản theo đặc trưng thể loại
 - Phân tích theo những đặc trưng cơ bản của thơ
3. Tư tưởng
 - Trân trọng tình bạn, quý trọng nhân cách của nhà thơ thời Đường
II.PHƯƠNG TIỆN THỰC HIỆN 
1 GV: SGK ,SGV& Thieát keá baøi giaûng.
2 HS:
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 
ổn ñònh lôùp:1p
Kiểm tra bài cũ : 3p
Ñoïc thuoäc loøng baøi thô “ Höùng trôû veà” cuûaNguyeãn trung Ngaïn . cho bieát noäi dung yeâu nöôùc theå hieän nhö theá naøo qua baøi thô naøy ?
Yêu cầu:
1-Ñoïc thuoäc loøng vaø neâu caûm nhaän chung cuûa em veà ba baøi thô chöõ Haùn vöøa töï hoïc.
2-Baøi keä Coù beänh baûo moïi ngöôøi coù phaûi chæ nhaèm tuyeân truyeàn hay giaûi thích giaùo lyù cuûa ñaïo Phaät? Hình aûnh moät nhaønh mai nôû luùc xuaân taøn hoa ruïng coù yù nghóa gì? 
3. Bài mới: 
 Thi tiên Lí Bạch . nhà thơ nổi tiếng phóng khoáng và đa tài có mặT trong chương trình đọc văn hôm nay. Chúng ta dược làm quen một phong thái ung dung , tự nhiên và hiểu rõ hơn về tình ban chân thanh sâu sắc của nhà thơ với bạn . Qua bài thơ tiễn bạn ta sẽ hiểu rõ hơn về bút pháp: ý tại ngôn ngoại của thơ TQ
4.Tổ chức dạy học :40p
HOAÏT ÑOÄNG GV& HS 
 YEÂU CAÀU CAÀN ÑAÏT 
HOAÏT ÑOÄNG 1: Tìm hiểu chung
Mục tiêu
Hiểu về tác giả
Phong cách sáng tác
Nội dung sáng tác
Hoàn cảnh viết bài thơ
Tổ chức thực hiện
Thao tác 1: Tìm hiểu tác giả :
GV Hoûi: Caên cöù vaøo phàân tieåu daãn , em haõy trình baøy ngaén goïn veà taùc giaû Lí Baïch ?
HS suy nghĩ và trả lời
* Kết luận :
GV định hướng
HS ghi nhận
Thao tác 2: Tìm hiểu bài thơ
GV hoûi: Baøi thô ñöôïc saùng taùc trong hoaøn caûnh naøo? Theå thô? AÁn töôïng chung cuûa em veà baøi thô ?
HS suy nghĩ và trả lời 
* kết quả
 - GV định hướng
 Thể thơ: Thất ngôn tứ tuyệt Đường luật.
- Bố cục: 
 + Hai câu đầu: Không gian và thời gian đưa tiễn.
 + Hai câu sau: Nỗi lòng của nhà thơ.
 - HS ghi nhận 
Thao tác 3: Phát biểu chủ đề?
HS phát biểu
* Kết luận
GV định hướng
 - HS ghi nhận
Hoạt động 2: tìm hiểu nội dung và nghệ thuật bài thơ
Bước 1: Đọc và so nguyên tác và dịch thơ
GV gọi HS đọc so sánh nguyên tác và dịch thơ
HS thực hiện
Kết quả :
GV định hướng
Nguyên tác : cố nhân 
Dịch : bạn -à mất đi nghĩa gốc : thân thiết
Cô phàm : cách buồm đơn lẻ
Dịch : bóng buồm à, mất đi nghĩa lẻ loi 
- ôû baøi thô naøy khoâng heà coù moät töø naøo noùi veà taâm traïng, tình caûm nhöng caû baøi thô laø moät doøng tình caûm.
Bước 2: Tìm hiểu bài thơ
Thao tác 1: Tìm hiểu hai câu đầu
 GV hoûi : Xaùc laâp moái quan heä giöõa khoâng gian, thôøi gian vaø con ngöoøi trong baøi thô. Moái quan heä aáy coù taùc duïng nhö theá naøo trong vieäc theå hieän khung caûnh vaø taâm tình ngöôøi ñöa tieãn?
HS suy nghĩ và trả lời
* Kết quả :
GV giảng và định hướng
Chuù yù trong baûn dòch chöa loät taû ñöôïc: 
töø “baïn” laøm maát ñi caùi tình caûm thaém thieát cuûa ñoâi baïn tri aâm. 
BaÛn dòch khoâng ñeà caäp ñeán thôøi gian (tam nguyeät) vaø höôùng maø Mạnh Hạo Nhiên sẽ ñeán ( Taây töø Hoàng hạc )
HS lắng nghe – ghi nhận
Thao tác 2: Tìm hiểu hai câu cuối
 GV hỏi : Hình aûnh coâ phaøm gôïi cho em ñieàu gì? Mieâu taû doøng soâng , taùc giaû muoán noùi leân ñieàu gì ?
HS suy nghĩ và trả lời
Kết quả :
- GV giảng + định hướng 
 Caùnh buoàm leû loi ,coâ ñoäc noùi leân söï coâ ñoäc nhoû nhoi cuûa ngöôøi ra ñi vaø cuõng noùi leân söï leû loi troáng vaéng cuûa ngöôøi ôû laïi.
 Coâ phaøm laø nhaõn töï cuûa baøi thô theå hieän taâm traïng tieác nuoái, baâng khuaâng cuûa ngöôøi ñöa tieãn khi doõi maét troâng theo caùnh buoàm chôû baïn ra ñi .
- HS tự ghi nhận
 Doøng soâng, baàu trôøi caøng roäng thì caùnh buoàm caøng nhoû (voâhaïn – höõu haïn)
Kết luận :
GV định hướng : 
Nhaø thô taû caûnh bieät ly nhöng khoâng coù gioït leä tieãn ñöa,cuõng khoâng thoà loä tình thöông nhôù baïn.Nhöng ta vaãn caûm nhaân ñöôïc tình caûm chaân thaønh saâu ñậâm aáy. (yù taïi ngoân ngoaïi)
Với ngôn ngữ thơ giản dị, hình ảnh thơ gợi cảm bài thơ thể hiện tình bạn chân thành sâu sắc của hai nhà thơ lớn thời Thịnh Đường . Và qua đó thể hiện được tình bạn chân thành trong sáng của tác giả
- HS lắng nghe và ghi nhận
Hoạt động 3: Tổng kết bài
Mục tiêu
HS tổng kết bài học 
● Qua bài thơ ta rút ra được điều gì ? 
Ngheä thuaät taû caûnh nguï tình, doøng soâng trôû neân bao la baùt ngaùt khi caùi höõu haïn cuûa doøng soâng ñoàng nhaát vôùi caùi voâ haïn cuûa baàu trôøi. Chieác thuyeàn buoàm ñôn ñoäc, leû loi nhö ñoái laäp vôùi söï bao la, roäng lôùn cuûa doøng soâng. Baøi thô khoâng coù gioït leä tieãn bieät maø vaãn thaám ñaày nöôùc maét 
Tổ chức thực hiện
Thao tác 1 : Tổng kết nội dung và nghệ thuật
GV hỏi: Em coù caûm nhaän gì veà taâm tình cuûa thi nhaân? Khaùi quaùt laïi giaù trò noäi dung vaø Ngheä thuaät cuûa baøi thô ?
- HS suy nghĩ và trả lời
* Kết quả : 
GV định hướng chung
- HS lắng nghe – ghi nhớ - SGK
* Thao tác 2: Kĩ năng sống
- Em nghĩ gì về tình bạn của Lí Bạch dành cho bạn của mình ? ở Lí Bạch có giúp cho em hiểu được điều gì mà con người ở mọi thời đại không thể thiếukhông ?
- HS suy nghĩ và trả lời
* Kết luận :
 - GV định hướng : Tình bạn không thể thiếu 
- HS ghi nhận
I.Giôùi thieäu chung:
 1.Taùc giaû :
 Lí Baïch: (701-762)
 Töï: Thaùi Baïch 
- Laø ngöôøi hoïc roäng, thích ngao du sôn thuyû.
Ñeå laïi treân 1000 baøi thô.
Noäi dung : 
 + Öôùc mô vöôn tôùi lí töôûng cao caû, khaùt voïng giaûi phoùng caù tính, baát bình vôùi hieän thöïc taàm thöôøng.
 + Theå hieän tình caûm phong phuù, maõnh lieät.
Phong caùch thô : phoùng khoaùng laõng maïn , töï nhieân , tinh teá, thoáng nhaát giöõa caùi cao caû vaø caùi ñeïp mệnh “ thi tieân”
è Nhaø thô laõng maïn vó ñaïi cuûa Trung Quốc.
2. Baøi thô
Hoaøn caûnh saùng taùc :
Taùc giaû tieãn baïn ñi Quảng Lăng taïi laàu Hoàng Hạc.
Theå thô :
Phieân aâm : Thaát ngoân töù tuyeät 
Baûn dòch : luïc baùt.
Chủ đề:
 Ca ngợi tình bạn chân thành, sâu sắc qua một cuộc tiễn đưa.
II. Ñoïc –hieåu vaên baûn
- Đọc bài thơ
Hai caâu ñaàu :
khoâng gian :
 + (nôi ñöa tieãn): Laàu Hoaøng Haïc : thaéng caûnh thaàn tieân.
 + ( nôi ñeán) : Döông Chaâu : choán phoàn hoa ñoâ hoäi. 
 -> Khoâng gian bao la 
Thôøi gian :Thaùng 3, muøa yeân hoa:g Caûnh saéc thieân nhieân
 m Nôi phoàn hoa ñoâ hoäi.
 -> Muøa xuaân trong saùng , ñeïp trôøi.
Con ngöôøi : Coá nhaân (baïn cuõ)
 -> Tình baïn tri aâm , thaém thieát.
è Laø moái quan heä vöøa coù söï ñoái laäp vöøa hoaø hôïp vôùi nhau taïo ra moät khung caûnh chia ly buoàn vaø ñeïp, noùi leân tình baïn trong saùng vaø saâu naëng cuûa nhaø thô trong buoåi ñöa tieãn.
 2. Hai caâu cuoái 
Coâ phaøm : caùnh buoàm leû loi.
-> taâm traïng baâng khuaâng ,tieác nuoái
 - Duy kieán ( chæ thaáy): Doøng Tröôøng Giang
 -Doøng soâng chöùng kieán caûnh bieät ly.
- Taâm traïng coâ ñôn cuûa Lí Bạch trong noãi buoàn li bieät
 è LB möôïn caûnh thieân nhieân ñeå noùi leân tình caûm chaân thaønh cuû nhaø thô.
 III. Toång keát:
1.ND: 
Ñaây laø 1 baøi thô hay veà ñeà taøi tieãn bieät,theå hieän taâm hoàn tình caûm cao ñeïp cuûa Lí Bạch ñoái vôùi Mạnh Hạo Nhiên.
2.NT: 
 -Ngoân ngöõ haøm suùc, coâ ñoïng 
 -> yù taïi ngoân ngoaïi.
 - Buùt phaùp taû caûnh nguï tình .
Cuûng coá:1p
Em ruùt ra döôïc baøi hoïc gì töø baøi thô ? suy ngaâm veà tình baïn hieän nay ?
Daën doø :1 P
 Chuaån bò baøi “ Thu höùng “ ( Ñoã Phuû )
- Hoïc thuoäc phaàn phieân aâm vaø baûn dòch thô, chuù yù nhöõng neùt ñaëc saéc ngheä thuaät, noäi dung cuûa baøi thô
- Soạn bài mới : Thöïc haønh pheùp tu töø aån duï vaø hoaùn duï.