Giáo án môn Ngữ văn khối 12 - Ôn tập phần văn học

Ngày soạn : 6/10/2010
Ngày dạy : 8/10/2010	ÔN TẬP PHẦN VĂN HỌC
 PPCT tiết 51
Mục tiêu bài học
 Giúp học sinh:
 Kiến thức: Nắm đựơc một cách có hệ thống và biết cách vận dụng linh hoạt, sáng tạo những những kiến thức cơ bản về văn học Việt Nam và văn học nứơc ngoài đã học trong chương trình Ngữ văn lớp 12, học kì I.
 Kĩ năng: rèn kĩ năng phân tích văn học theo từng cấp độ: sự kiện, tác giả, tác phẩm, hình tượng, ngôn ngữ văn học
Phương tiện dạy học.
SGK, SGV, dạy học theo chuẩn kiến thức kĩ năng Ngữ văn 12 tập 1 và một số tai liêu liên quan..
Cách thức tiến hành.
( GV nêu câu hỏi cho HS trả lời và thực hành làm bài tập trên lớp)
Tiến trình dạy học.
Ổn định lớp.
Kiểm tra bài cũ.
Bìa mới.
(GV thực hiện linh hoạt các khâu lên lớp)
Phương pháp
Nội dung
GV: Hướng dẫn học sinh chuẩn bị đề cương thuyết trình ngắn gọn tại lớp theo gợi ý sau:
+ Tóm tắt quá trình phát triển của văn học Việt Nam từ 1945 đến hết thế kỉ XX.
+ Những đặc điểm cơ bản của văn học Việt Nam từ 1945 – 1975.
(?) Chứng minh mối quan hệ nhất quán giữa quan điểm sáng tác với sự nghiệp văn học của Hồ Chí Minh?
GV: Gợi ý để học sinh trình bày.
(?) Vì sao nói Tố Hữu là nhà thơ trữ tình – chính trị? Phân tích khuynh hướng sử thi và cảm hứng lãng mạn trong thơ Tố Hữu? Những biểu hiện của tính dân tộc trong thơ Tố Hữu?
GV: Dẫn dắt cho học sinh trình bày. 
GV: Gợi ý cho học sinh thực hiện các bài tập để luyện tập cách đọc - hiểu các văn bản thuộc những thể loại khác nhau
Chỉ yêu cầu học sinh trình bày phương pháp thực hiện và những ý cơ bản để học sinh có thể tự làm bài tập ở nhà.
Chia lớp thành 4 nhóm, thực hiện 4 yêu cầu sau:
Nhóm 1: Phân tích vẻ đẹp của hình tượng người lính trong bài thơ “Tây Tiến” của Quang Dũng (so sánh với hình tượng người lính trong thơ ca chống Pháp)
Nhóm 2: Những khám phá riêng của mỗi nhà thơ về đất nước quê hương (Nguyễn Đình Thi và Nguyễn Khoa Điềm)
Nhóm 3: Phân tích hình tượng sóng trong bài thơ cùng tên của nhà thơ XQ.
Nhóm 4: So sánh “Chữ người tử tù” vói “Người lái đò sông Đà” của Nguyễn Tuân để thấy những điểm thống nhất và khác biệt của phong cách nghệ thuật Nguyễn Tuân trước và sau cách mạng tháng Tám năm 1945.
GV: Hướng dẫn HS lần lượt trả lời các câu hỏi trong SGK tr 214-215
I. Nội dung ôn tâp.
1/ Về bài “Khái quát văn học Việt Nam từ cách mạng tháng Tám năm 1945 đến hết thế kỉ XX:
- Hiểu được hoàn cảnh lịch sử đặc biệt của đất nước.
- Giải thích được các đặc điểm cơ bản của văn học.
- Tiêu chí đánh giá những thành tựu, hạn chế của văn học thời kì này.
- Hai giai đoạn văn học với những chuyển biến, đổi mới về thể loại sáng tác và lí luận, phê bình văn học.
2/ Hai bài có tính chất khái quát về tác giả văn học: Hồ Chí Minh và Tố Hữu:
- Cả hai bài đều gắn với những bài học về tác phẩm cụ thể của hai tác giả.
- Về tác giả Hồ Chí Minh: chú ý quan điểm sáng tác nhất quán; sự nghiệp văn học đa dạng, phong phú; phong cách nghệ thuật độc đáo.
- Về tác giả Tố Hữu, cần nắm vững: ông là nhà thơ trữ tình – chính trị lớn của thời đại mới, chủ đề xuyên suốt đời thơ ông là ca ngợi lí tưởng cộng sản, nét nổi bật của phong cách nghệ thuật là đậm đà bản sắc dân tộc truyền thống.
3/ Các tác phẩm thuộc nhiều thể loại khác nhau: thơ, văn chính luận, hồi kí, tuỳ bút, văn nhật dụng:
- Các tác phẩm văn học Việt Nam và văn học nước ngoài.
- Cần nắm vững đặc trưng thể loại văn học để vận dụng vào việc đọc tác phẩm.
- So sánh những tác phẩm cùng loại để nhận rõ hơn những nét riêng về phong cách của mỗi tác phẩm.
Gợi ý:
* Hình tượng người lính:
+ Bài thơ “Tây Tiến”: bằng bút pháp lãng mạn, Quang Dũng khắc hoạ hình tượng người lính vừa có vẻ đẹp lãng mạn, vừa đậm chất bi tráng, phảng phát nét truyền thống của người anh hùng.
+ Bài thơ “Đồng chí”: bút pháp hiện thực 
* Những điểm thống nhất và khác biệt của phong cách nghệ thuật Nguyễn Tuân trước và sau cách mạng tháng Tám năm 1945:
+ Điểm thống nhất:
Có cảm hứng mãnh liệt trước những cảnh tượng độc đáo, tác động mạnh vào giác quan nghệ sĩ.
Tiếp cận thế giới thiên về phương diện thẩm mĩ, tiếp cận con người thiên về phương diện tài hoa nghệ sĩ.
Ngòi bút tài hoa, uyên bác.
+ Điểm khác:
“Người lái đò sông Đà”: Cái đẹp trong cuộc sống hiện tại, trong đại chúng nhân dân.
II. Phương pháp ôn tập
Củng cố.
(GV khái quát lại toàn bài.)
Dặn dò
Về nhà các em nhớ học bài và tra lời các câu hỏi trong SGK.