Giáo án môn Ngữ văn 12 - Tiết 95: Tổng kết phần tiếng Việt: hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ

Tuần 34
Tiết 95	Ngày dạy: 26-04-2011
Tỉng kÕt phÇn tiÕng viƯt:
Ho¹t ®éng giao tiÕp b»ng ng«n ng÷
I.MỤC TIÊU :
1 Kiến thức: - Oân tập, hệ thống hóa và nâng cao những kiến thức cơ bản về hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ: Các nhân tố giao tiếp ( trong đó có nhân vật giao tiếp và ngữ cảnh), các quá trình giao tiếp, dạng ngôn ngữ nói và viết, nghĩa của câu trong giao tiếp và giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt trong giao tiếp.
 2. Kĩ năng: - Củng cố và nâng cao các kĩ năng về phân tích ngôn ngữ, lĩnh hội ngôn ngữ trong hoạt động giao tiếp, kĩ năng nói và viết thích hợp với ngữ cảnh giao tiếp , góp phần giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt.
 3. Thái độ: - Diễn đạt nghiêm túc , có hiệu quả, giữ gìn sự trong sáng của tiếng việt.
II. TRỌNG TÂM:
1. Kiến thức:
- Khái niệm về hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ.
- Các nhân tố trong hoạt động giao tiếp, trong đó có hai nhân tố quan trọng là nhân vật giao tiếp và ngữ cảnh.
- Các quá trình giao tiếp ( tạo lập và lĩnh hội văn bản); các dạng ngôn ngữ trong giao tiếp ( nói và viết)
- Các thành phần nghĩa của câu trong giao tiếp ( nghĩa sự việc và nghĩa tình thái).
- Vấn đề quan hệ giữa ngôn ngữ chung và lời nói cá nhân.
- Vấn đề giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt trong hoạt động giao tiếp băng ngôn ngữ
2. Kĩ năng:
- Kĩ năng phân tích và lĩnh hội văn bản trong hoạt động giao tiếp ( bao gồm các kĩ năng nghe, đọc , hiểu, tóm tắt, thuật lại)
- Kĩ năng sử dụng ngôn ngữ thích hợp với ngữ cảnh giao tiếp ( thích hợp với người nghe, với nội dung giao tiếp, với mục đích, với tình huống giao tiếp); Kĩ năng tạo câu có sự phối hợp giữa nghĩa sự việc và nghĩa tình thái.
- Kĩ năng sử dụng ngôn ngữ đảm bảo giữ gìn và phát huy được sự trong sáng của tiếng Việt, phát hiện và sửa chữa những lỗi nói hoặc viết không trong sáng. 
III. CHUẨN BỊ :
1. GV: Giáo án, SGK,SGV, hướng dẫn chuẩn kiến thức kĩ năng
2. HS: Đọc sgk và nắm nội dung cơ bản, định hướng tìm hiểu các câu hỏi theo các câu hỏi của giáo viên.
IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:
1. Ổn định lớp:kiểm tra sĩ số:12A2	12B4	 
2. Kiểm tra bài cũ : Không
3. Bài mới: Vào bài: Chúng ta đã học một số bài tiếng Việt trong chương trình. Hôm nay, chúng ta học bài Tổng kết phần tiếng Việt: Hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ để hệ thống hóa kiến thức
Ho¹t ®éng cđa thÇy vµ trß
Néi dung cÇn ®¹t
Hoạt động 1: GV hƯ thèng hãa kiÕn thøc b»ng c¸ch nªu mét sè c©u hái ®Ĩ HS tr¶ lêi:
1) Giao tiÕp lµ g×? ThÕ nµo lµ ho¹t ®éng giao tiÕp b»ng ng«n ng÷?
2) Ph©n biƯt sù kh¸c biƯt gi÷a ng«n ng÷ nãi vµ ng«n ng÷ viÕt?
3) ThÕ nµo lµ ng÷ c¶nh? Ng÷ c¶nh bao gåm nh÷ng nh©n tè nµo?
4) Nh©n vËt giao tiÕp cã vai trß vµ ®Ỉc ®iĨm g×?
5) T¹i sao nãi ng«n ng÷ lµ tµi s¶n chung cđa x· héi vµ lêi nãi lµ s¶n phÈm cđa c¸ nh©n?
6) ThÕ nµo lµ nghÜa cđa c©u? C©u cã mÊy thµnh phÇn nghÜa? Lµ nh÷ng thµnh phÇn nµo? §Ỉc ®iĨm cđa mçi thµnh phÇn?
7) Lµm thÕ nµo ®Ĩ gi÷ g×n sù trong s¸ng cđa tiÕng ViƯt? 
- HS «n tËp l¹i nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n vỊ ho¹t ®éng giao tiÕp b»ng ng«n ng÷ trªn c¬ së c©u hái vµ nh÷ng gỵi ý cđa GV.
I. HƯ thèng hãa kiÕn thøc
1. Ho¹t ®éng giao tiÕp b»ng ng«n ng÷ 
+ Giao tiÕp lµ ho¹t ®éng trao ®ỉi th«ng tin cđa con ng­êi, ®­ỵc tiÕn hµnh chđ yÕu b»ng ph­¬ng tiƯn ng«n ng÷, nh»m thùc hiƯn nh÷ng mơc ®Ých vỊ nhËn thøc, t×nh c¶m, hµnh ®éng.
+ Ho¹t ®éng giao tiÕp b»ng ng«n ng÷ lµ ho¹t ®éng bao gåm hai qu¸ tr×nh: qu¸ tr×nh t¹o lËp v¨n b¶n do ng­êi nãi hay ng­êi viÕt thùc hiƯn; qu¸ tr×nh lÜnh héi v¨n b¶n do ng­êi nghe hay ng­êi ®äc thùc hiƯn. Hai qu¸ tr×nh nµy cã thĨ diƠn ra ®ång thêi t¹i cïng mét ®Þa ®iĨm (héi tho¹i), cịng cã thĨ ë c¸c thêi ®iĨm vµ kho¶ng kh«ng gian c¸ch biƯt (qua v¨n b¶n viÕt).
2. Nãi vµ viÕt
 Hai d¹ng nãi vµ viÕt cã sù kh¸c biƯt:
+ VỊ ®iỊu kiƯn ®Ĩ t¹o lËp vµ lÜnh héi v¨n b¶n.
+ VỊ ®­êng kªnh giao tiÕp.
+ VỊ lo¹i tÝn hiƯu (©m thanh hay ch÷ viÕt).
+ VỊ c¸c ph­¬ng tiƯn phơ trỵ (ng÷ ®iƯu, nÐt mỈt, cư chØ ®iƯu bé ®èi víi ng«n ng÷ nãi vµ dÊu c©u, c¸c kÝ hiƯu v¨n tù, m« h×nh b¶ng biĨu ®èi víi ng«n ng÷ viÕt).
+ VỊ dïng tõ, ®Ỉt c©u vµ tỉ chøc v¨n b¶n,
3. Ng÷ c¶nh
+ Ng÷ c¶nh lµ bèi c¶nh ng«n ng÷ lµm c¬ së cho viƯc sư dơng ng«n ng÷ vµ t¹o lËp v¨n b¶n ®ång thêi lµm c¨n cø ®Ĩ lÜnh héi thÊu ®¸o v¨n b¶n. 
+ Ng÷ c¶nh bao gåm c¸c nh©n tè: nh©n vËt giao tiÕp, bèi c¶nh réng (bèi c¶nh v¨n hãa), bèi c¶nh hĐp (bèi c¶nh t×nh huèng), hiƯn thùc ®­ỵc ®Ị cËp ®Õn vµ v¨n c¶nh.
4. Nh©n vËt giao tiÕp
Nh©n vËt giao tiÕp lµ nh©n tè quan träng nhÊt trong ng÷ c¶nh. C¸c nh©n vËt giao tiÕp ®Ịu ph¶i cã c¶ n¨ng lùc t¹o lËp vµ n¨ng lùc lÜnh héi v¨n b¶n. Trong giao tiÕp ë d¹ng nãi, hä th­êng ®ỉi vai cho nhau hay lu©n phiªn l­ỵt lêi.
C¸c nh©n vËt giao tiÕp cã nh÷ng ®Ỉc ®iĨm vỊ c¸c ph­¬ng diƯn: vÞ thÕ x· héi, quan hƯ th©n s¬, løa tuỉi, giíi tÝnh, nghỊ nghiƯp, tÇng líp x· héi, vèn sèng, v¨n hãa, Nh÷ng ®Ỉc ®iĨm ®ã lu«n chi phèi néi dung vµ c¸ch thøc giao tiÕp b»ng ng«n ng÷.
5. Ng«n ng÷ lµ tµi s¶n chung cđa x· héi vµ lêi nãi lµ s¶n phÈm cđa c¸ nh©n
 Khi giao tiÕp, c¸c nh©n vËt giao tiÕp sư dơng ng«n ng÷ chung cđa x· héi ®Ĩ t¹o ra lêi nãi- nh÷ng s¶n phÈm cơ thĨ cđa c¸ nh©n. Trong ho¹t ®éng ®ã, c¸c nh©n vËt giao tiÕp võa sư dơng nh÷ng yÕu tè cđa hƯ thèng ng«n ng÷ chung vµ tu©n thđ nh÷ng quy t¾c, chuÈn mùc chung, ®ång thêi biĨu lé nh÷ng nÐt riªng trong n¨ng lùc ng«n ng÷ cđa c¸ nh©n. C¸ nh©n sư dơng tµi s¶n chung ®ång thêi cịng lµm giµu thªm cho tµi s¶n Êy.
6. NghÜa cđa c©u
 Trong ho¹t ®éng giao tiÕp, mçi c©u ®Ịu cã nghÜa.
+ NghÜa cđa c©u lµ néi dung mµ c©u biĨu ®¹t.
+ Mçi c©u th­êng cã hai thµnh phÇn nghÜa: nghÜa sù viƯc vµ nghÜa t×nh th¸i. NghÜa sù viƯc øng víi sù viƯc mµ c©u ®Ị cËp ®Õn. NghÜa t×nh th¸i thĨ hiƯn th¸i ®é, t×nh c¶m, sù nh×n nh¹n, ®¸nh gi¸ cđa ng­êi nãi ®èi víi sù viƯc hoỈc ®èi víi ng­êi nghe.
7. Gi÷ g×n sù trong s¸ng cđa tiÕng ViƯt
 Trong ho¹t ®éng giao tiÕp b»ng ng«n ng÷, c¸c nh©n vËt giao tiÕp cÇn cã ý thøc, thãi quen vµ kÜ n¨ng gi÷ g×n sù trong s¸ng cđa tiÕng ViƯt:
+ Mçi c¸ nh©n cÇn n¾m v÷ng c¸c chuÈn mùc ng«n ng÷, sư dơng ng«n ng÷ ®ĩng chuÈn mùc.
+ VËn dơng linh ho¹t, s¸ng t¹o ng«n ng÷ theo c¸c ph­¬ng thøc chung.
+ Khi cÇn thiÕt cã thĨ tiÕp nhËn nh÷ng yÕu tè tÝch cùc cđa c¸c ng«n ng÷ kh¸c, tuy cÇn chèng l¹m dơng tiÕng n­íc ngoµi.
4. Củng cố, luyện tập: 
- Hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ? + Giao tiÕp lµ ho¹t ®éng trao ®ỉi th«ng tin cđa con ng­êi, ®­ỵc tiÕn hµnh chđ yÕu b»ng ph­¬ng tiƯn ng«n ng÷, nh»m thùc hiƯn nh÷ng mơc ®Ých vỊ nhËn thøc, t×nh c¶m, hµnh ®éng.
+ Ho¹t ®éng giao tiÕp b»ng ng«n ng÷ lµ ho¹t ®éng bao gåm hai qu¸ tr×nh: qu¸ tr×nh t¹o lËp v¨n b¶n do ng­êi nãi hay ng­êi viÕt thùc hiƯn; qu¸ tr×nh lÜnh héi v¨n b¶n do ng­êi nghe hay ng­êi ®äc thùc hiƯn. Hai qu¸ tr×nh nµy cã thĨ diƠn ra ®ång thêi t¹i cïng mét ®Þa ®iĨm (héi tho¹i), cịng cã thĨ ë c¸c thêi ®iĨm vµ kho¶ng kh«ng gian c¸ch biƯt (qua v¨n b¶n viÕt).
5. Hướng dẫn tự học:- Đối với bài học ở tiết này: - Hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ?
- Đối với bài học ở tiết học tiếp theo: 
Chuẩn bị bài: Tổng kết phần tiếng việt: Hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ(tt)	Trả lời câu hỏi sách giáo khoa.
Oân kiến thức: Tác gia Hồ Chí Minh
V. Rút kinh nghiệm:
Tuần 34
Tiết 96	Ngày dạy: 26-04-2011
Tỉng kÕt phÇn tiÕng viƯt:
Ho¹t ®éng giao tiÕp b»ng ng«n ng÷ (tt)
I.MỤC TIÊU :
1 Kiến thức: - Oân tập, hệ thống hóa và nâng cao những kiến thức cơ bản về hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ: Các nhân tố giao tiếp ( trong đó có nhân vật giao tiếp và ngữ cảnh), các quá trình giao tiếp, dạng ngôn ngữ nói và viết, nghĩa của câu trong giao tiếp và giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt trong giao tiếp.
 2. Kĩ năng: - Củng cố và nâng cao các kĩ năng về phân tích ngôn ngữ, lĩnh hội ngôn ngữ trong hoạt động giao tiếp, kĩ năng nói và viết thích hợp với ngữ cảnh giao tiếp , góp phần giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt.
 3. Thái độ: - Diễn đạt nghiêm túc , có hiệu quả, giữ gìn sự trong sáng của tiếng việt.
II. TRỌNG TÂM:
1. Kiến thức:
- Khái niệm về hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ.
- Các nhân tố trong hoạt động giao tiếp, trong đó có hai nhân tố quan trọng là nhân vật giao tiếp và ngữ cảnh.
- Các quá trình giao tiếp ( tạo lập và lĩnh hội văn bản); các dạng ngôn ngữ trong giao tiếp ( nói và viết)
- Các thành phần nghĩa của câu trong giao tiếp ( nghĩa sự việc và nghĩa tình thái).
- Vấn đề quan hệ giữa ngôn ngữ chung và lời nói cá nhân.
- Vấn đề giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt trong hoạt động giao tiếp băng ngôn ngữ
2. Kĩ năng:
- Kĩ năng phân tích và lĩnh hội văn bản trong hoạt động giao tiếp ( bao gồm các kĩ năng nghe, đọc , hiểu, tóm tắt, thuật lại)
- Kĩ năng sử dụng ngôn ngữ thích hợp với ngữ cảnh giao tiếp ( thích hợp với người nghe, với nội dung giao tiếp, với mục đích, với tình huống giao tiếp); Kĩ năng tạo câu có sự phối hợp giữa nghĩa sự việc và nghĩa tình thái.
- Kĩ năng sử dụng ngôn ngữ đảm bảo giữ gìn và phát huy được sự trong sáng của tiếng Việt, phát hiện và sửa chữa những lỗi nói hoặc viết không trong sáng. 
III. CHUẨN BỊ :
1. GV: Giáo án, SGK,SGV, hướng dẫn chuẩn kiến thức kĩ năng
2. HS: Đọc sgk và nắm nội dung cơ bản, định hướng tìm hiểu các câu hỏi theo các câu hỏi của giáo viên.
IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:
1. Ổn định lớp:kiểm tra sĩ số:12A2	12B4	 
2. Kiểm tra bài cũ : Ho¹t ®éng giao tiÕp b»ng ng«n ng÷ ?
3. Bài mới: Vào bài: Chúng ta đã học một số bài tiếng Việt trong chương trình. Hôm nay, chúng ta học bài Tổng kết phần tiếng Việt: Hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ tiếp theo.
Ho¹t ®éng cđa thÇy vµ trß
Néi dung cÇn ®¹t
-Hoạt động 1: Hướng dẫn HS luyện tập
- Gv yªu cÇu Hs ®äc ®o¹n trÝch (SGK) vµ ph©n tÝch theo c¸c yªu cÇu:
1) Ph©n tÝch sù ®ỉi vai vµ lu©n phiªn l­ỵt lêi trong ho¹t ®éng giao tiÕp trªn. Nh÷ng ®Ỉc ®iĨm cđa ho¹t ®éng giao tiÕp ë d¹ng ng«n ng÷ nãi thĨ hiƯn qua nh÷ng chi tiÕt nµo? (lêi nh©n vËt vµ lêi t¸c gi¶).
2) C¸c nh©n vËt giao tiÕp cã vÞ thÕ x· héi, quan hƯ th©n s¬ vµ nh÷ng ®Ỉc ®iĨm g× riªng biƯt? Ph©n tÝch sù chi phèi cđa nh÷ng ®iỊu ®ã ®Õn néi dung vµ c¸ch thøc nãi trong l­ỵt lêi nãi ®Çu tiªn cđa l·o H¹c.
3) Ph©n tÝch nghÜa sù viƯc vµ nghÜa t×nh th¸i trong c©u: "BÊy giê cu c¹u míi biÕt lµ cu cËu chÕt!".
4) Trong ®o¹n trÝch cã ho¹t ®éng giao tiÕp ë d¹ng nãi gi÷a hai nh©n vËt, ®ång thêi khi ng­êi ®äc ®äc ®o¹n trÝch l¹i cã mét ho¹t ®éng giao tiÕp n÷a gi÷a hä vµ nhµ v¨n Nam Cao. H·y chØ ra sù kh¸c biƯt gi÷a hai ho¹t ®éng giao tiÕp ®ã.
- HS ®äc kÜ ®o¹n trÝch vỊ c¸c yªu cÇu ®Ỉt ra, ph¸t biĨu ý kiÕn vµ tranh luËn tr­íc líp.
- Sau mçi c©u hái, GV nhËn xÐt vµ nªu c©u hái tiÕp theo.
II. LuyƯn tËp
1. Sù ®ỉi vai vµ lu©n phiªn l­ỵt lêi trong ho¹t ®éng giao tiÕp gi÷a l·o H¹c vµ «ng gi¸o:
L·o H¹c (nãi)
¤ng gi¸o (nãi)
- CËu vµng ®i ®êi råi, «ng gi¸o ¹!
- Cơ b¸n råi?
- B¸n råi! Hä võa b¾t xong.
- ThÕ nã cho b¾t a?
- Khèn n¹n nã kh«ng ngê t«i nì t©m lõa nã!
- Cơ cø t­ëng thÕ ®Ĩ cho nã lµm kiÕp kh¸c.
- ¤ng gi¸o nãi ph¶i!... nh­ kiÕp t«i ch¼ng h¹n!
- KiÕp ai cịng thÕ th«i h¬n ch¨ng?
- ThÕ th× kiÕp g× cho thËt sung s­íng?
Nh÷ng ®Ỉc ®iĨm cđa ho¹t ®éng giao tiÕp ë d¹ng ng«n ng÷ nãi thĨ hiƯn qua nh÷ng chi tiÕt:
+ Hai nh©n vËt: l·o H¹c vµ «ng gi¸o lu©n phiªn ®ỉi vai l­ỵt lêi. L·o H¹c lµ ng­êi nãi tr­íc vµ kÕt thĩc sau nªn sè l­ỵt nãi cđa l·o lµ 5 cßn sè l­ỵt nãi cđa «ng gi¸o lµ 4. V× tøc thêi nªn cã lĩc «ng gi¸o ch­a biÕt nãi g×, chØ "hái cho cã chuyƯn" (ThÕ nã cho b¾t µ?)
+ §o¹n trÝch rÊt ®a d¹ng vỊ ng÷ ®iƯu: ban ®Çu l·o H¹c nãi víi giäng th«ng b¸o (CËu vµng ®i ®êi råi, «ng gi¸o ¹!), tiÕp ®Õn lµ giäng than thë, ®au khỉ, cã lĩc nghĐn lêi (), cuèi cïng th× giäng ®Çy chua ch¸t (). Lĩc ®Çu, «ng gi¸o hái víi giäng ng¹c nhiªn (- Cơ b¸n råi?), tiÕp theo lµ giäng vç vỊ an đi vµ cuèi cïng lµ giäng bïi ngïi.
+ Trong ho¹t ®éng giao tiÕp b»ng ng«n ng÷ nãi ë ®o¹n trÝch trªn, nh©n vËt giao tiÕp cßn sư dơng c¸c ph­¬ng tiƯn hç trỵ, nhÊt lµ nh©n vËt l·o H¹c: l·o "c­êi nh­ mÕu", "mỈt l·o ®ét nhiªn co dĩm l¹i. Nh÷ng nÕp nh¨n x« l¹i víi nhau, Ðp cho n­íc m¾t ch¶y ra ).
+ Tõ ng÷ dïng trong ®o¹n trÝch kh¸ ®a d¹ng nhÊt lµ nh÷ng tõ mang tÝnh khÈu ng÷, nh÷ng tõ ®­a ®Èy, chªm xen (®i ®êi råi, råi, µ, ­, khèn n¹n, ch¶ hiĨu g× ®©u, th× ra,).
+ VỊ c©u, mét mỈt ®o¹n trÝch dïng nh÷ng c©u tØnh l­ỵc (B¸n råi! Khèn n¹n¤ng gi¸o ¬i!), mỈt kh¸c nhiỊu c©u l¹i cã yÕu tè d­ thõa, trïng lỈp (Nµy! ¤ng gi¸o ¹! C¸i gièng nã cịng kh«n! Th× ra t«i b»ng nµy tuỉi ®Çu råi cßn ®¸nh lõa mét con chã., ).
2. C¸c nh©n vËt giao tiÕp cã vÞ thÕ x· héi, quan hƯ th©n s¬ vµ nh÷ng ®Ỉc ®iĨm riªng biƯt chi phèi ®Õn néi dung vµ c¸ch thøc giao tiÕp:
+ L·o H¹c lµ mét l·o n«ng nghÌo khỉ, c« ®¬n. Vỵ chÕt. Anh con trai bá ®i lµm ¨n xa. L·o H¹c chØ cã "cËu vµng" lµ "ng­êi th©n" duy nhÊt. 
¤ng gi¸o lµ mét trÝ thøc nghÌo sèng ë n«ng th«n. Hoµn c¶nh cđa «ng gi¸o cịng hÕt søc bi ®¸t.
Quan hƯ gi÷a «ng gi¸o vµ l·o H¹c lµ quan hƯ hµng xãm l¸ng giỊng. L·o H¹c cã viƯc g× cịng t©m sù, hái ý kiÕn «ng gi¸o.
+ Nh÷ng ®iỊu nãi trªn chi phèi ®Õn néi dung vµ c¸ch thøc nãi cđa c¸c nh©n vËt. Trong ®o¹n trÝch, ë lêi tho¹i thø nhÊt cđa l·o H¹c ta thÊy rÊt râ:
- Néi dung cđa lêi tho¹i: L·o H¹c th«ng b¸o víi «ng gi¸o vỊ viƯc b¸n "cËu vµng".
- C¸ch thøc nãi cđa l·o H¹c: "nãi ngay", nãi ng¾n gän, th«ng b¸o tr­íc råi míi h« gäi («ng gi¸o ¹!) sau.
- S¾c th¸i lêi nãi: §èi víi sù viƯc (b¸n con chã), l·o H¹c võa buån võa ®au (gäi con chã lµ "cËu vµng", coi viƯc b¸n nã lµ giÕt nã: "®i ®êi råi"). §èi víi «ng gi¸o, l·o H¹c tá ra rÊt kÝnh träng v× mỈc dï «ng gi¸o Ýt tuỉi h¬n nh­ng cã vÞ thÕ h¬n, hiĨu biÕt h¬n (gäi lµ "«ng" vµ ®Ưm tõ "¹" ë cuèi).
3. NghÜa sù viƯc vµ nghÜa t×nh th¸i trong c©u: "BÊy giê cu c¹u míi biÕt lµ cu cËu chÕt!":
- NghÜa sù viƯc: th«ng b¸o viƯc con chã biÕt nã chÕt (c8u cËu biÕt lµ cu cËu chÕt).
- NghÜa t×nh th¸i:
+ Ng­êi nãi rÊt yªu quý con chã (gäi nã lµ "cu cËu".
+ ViƯc con chã biÕt nã chÕt lµ mét bÊt ngê (bÊy giê míi biÕt lµ).
4. Trong ®o¹n trÝch cã ho¹t ®éng giao tiÕp ë d¹ng nãi gi÷a hai nh©n vËt, ®ång thêi khi ng­êi ®äc ®äc ®o¹n trÝch l¹i cã mét ho¹t ®éng giao tiÕp n÷a gi÷a hä nhµ v¨n Nam Cao:
+ Ho¹t ®éng giao tiÕp ë d¹ng nãi gi÷a hai nh©n vËt lµ ho¹t ®éng giao tiÕp trùc tiÕp cã sù lu©n phiªn ®ỉi vai l­ỵt lêi, cã sù hç trỵ bëi ng÷ ®iƯu, cư chØ, ¸nh m¾t, Cã g× ch­a hiĨu, hai nh©n vËt cã thĨ trao ®ỉi qua l¹i.
+ Ho¹t ®éng giao tiÕp gi÷a nhµ v¨n Nam Cao vµ b¹n ®äc lµ ho¹t ®éng giao tiÕp gi¸n tiÕp (d¹ng viÕt). Nhµ v¨n t¹o lËp v¨n b¶n ë thêi ®iĨm vµ kh«ng gian c¸ch biƯt víi ng­êi ®äc. V× vËy, cã nh÷ng ®iỊu nhµ v¨n muèn th«ng b¸o, gưi g¾m kh«ng ®­ỵc ng­êi ®äc lÜnh héi hÕt. Ng­ỵc l¹i, cã nh÷ng ®iỊu ng­êi ®äc lÜnh héi n»m ngoµi ý ®Þnh t¹o lËp cđa nhµ v¨n.
4. Củng cố, luyện tập: 
- Hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ? + Giao tiÕp lµ ho¹t ®éng trao ®ỉi th«ng tin cđa con ng­êi, ®­ỵc tiÕn hµnh chđ yÕu b»ng ph­¬ng tiƯn ng«n ng÷, nh»m thùc hiƯn nh÷ng mơc ®Ých vỊ nhËn thøc, t×nh c¶m, hµnh ®éng.
+ Ho¹t ®éng giao tiÕp b»ng ng«n ng÷ lµ ho¹t ®éng bao gåm hai qu¸ tr×nh: qu¸ tr×nh t¹o lËp v¨n b¶n do ng­êi nãi hay ng­êi viÕt thùc hiƯn; qu¸ tr×nh lÜnh héi v¨n b¶n do ng­êi nghe hay ng­êi ®äc thùc hiƯn. Hai qu¸ tr×nh nµy cã thĨ diƠn ra ®ång thêi t¹i cïng mét ®Þa ®iĨm (héi tho¹i), cịng cã thĨ ë c¸c thêi ®iĨm vµ kho¶ng kh«ng gian c¸ch biƯt (qua v¨n b¶n viÕt).
5. Hướng dẫn tự học:
- Đối với bài học ở tiết này: - Hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ?
- Đối với bài học ở tiết học tiếp theo: 
Chuẩn bị bài:Oân tập phần làm văn
	Trả lời câu hỏi sách giáo khoa.
Oân kiến thức: Tác gia Hồ Chí Minh
V. Rút kinh nghiệm: