Giáo án môn Ngữ văn 12 tiết 50: Đọc thêm: Những ngày đầu của nước Việt Nam mới (trích Những năm tháng không thể nào quên) Võ Nguyên Giáp

GIÁO ÁN GIẢNG DẠY
 	 Tuần: 17 .
 Lớp: 12. Môn: Ngữ văn. 	 Tiết: Đọc thêm	
 ĐỌC THÊM:
NHỮNG NGÀY ĐẦU CỦA NƯỚC VIỆT NAM MỚI
(Trích Những năm tháng không thể nào quên)
 Võ Nguyên Giáp
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC: 
1. kiến thức
Giúp học sinh: 
 - Qua hồi ức của một vị tướng tài ba mà khiêm nhường, cảm nhận được những nỗ lực to lớn của Đảng, Chính phủ, Bác Hồ và nhân dân ta trong những ngày đầu sau Cách mạng tháng Tám để giữ vững nền độc lập, đêm lại hạnh phúc cho nhân dân, khẳng định vị thế của nước Việt Nam mới. 
- Thấy được tác giả của hồi kí đã có những dòng viết vừa khách quan, vừa dạt dào cảm xúc, tái hiện chân thực những người thực việc thực, những sự kiện lịch sử quan trọng ở vào một thời điểm trọng đại, một giai đoạn đầy khó khăn và vinh quang của đất nước. 
- Biết cách đọc - hiểu thể loại hồi kí. 
- Biết trân trọng và không quên những năm tháng đầy khó khăn và vinh quang của đất nước.
2. kĩ năng : 
- Đọc hồi kí đúng nội dung
II. Chuẩn bị của GV và HS:
1. GV :
- Sách giáo khoa, sách giáo viên Ngữ văn 12 tập I. 
- Bài soạn lên lớp
 * CÁCH THỨC TIẾN HÀNH:
GV hướng dẫn đọc - hiểu, gợi ý, thảo luận, trả lời câu hỏi.
2. HS : SGK , STK ,tư liệu về Võ Nguyên Giáp
III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC :
 1.ổn định :1p
2. Bài mới: 1p
 Cho HS xem 2 đoạn phim để giới thiệu hình ảnh của đất nước Việt Nam trong những ngày đầu mới độc lập.
3. Tổ chức dạy học : 42p
HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS
NỘI DUNG CẦN ĐẠT
* Hoạt động 1: Hướng dẫn HS tìm hiểu chung về tác giả và tác phẩm.
Mục tiêu 
Hiểu về tác giả
Hiểu về tác phẩm
Hiểu được nội dung đoạn trích
Tổ chức thực hiện
- Thao tác 1: Hướng dẫn HS tìm hiểu chung về tác giả 
+ GV: Dựa vào phần “Tiểu dẫn” trong SGK, giới thiệu những nét chính về tác giả? 
+ HS: Dựa vào SGK và trả lời.
* Kết quả :
- GV định hướng chung
- HS ghi nhận
- Thao tác 2: Hướng dẫn HS tìm hiểu chung về tác phẩm. 
+ GV: Hãy cho biết tác phẩm ra đời trong hoàn cảnh nào? 
+ GV: Nội dung cơ bản của tác phẩm? 
+ GV: Tác phẩm được viết bằng hình thức nghệ thuật gì? 
+ HS suy nghĩ và trả lời
* Kết quả :
- GV định hướng chung
- HS ghi nhận
- Thao tác 3: Hướng dẫn HS tìm hiểu chung về đoạn trích. 
+ GV: Đoạn trích có vị trí như thế nào trong tác phẩm? 
+ GV: Đoạn trích chia làm mấy phần? Nội dung của từng phần? 
+ HS suy nghĩ và trả lời
Kết luận :
- GV định hướng 
- HS ghi nhận
Hoạt động II: Hướng dẫn học sinh đọc thêm 
* Mục tiêu
- hiểu được giá trị bài kí
Hiểu hoàn cảnh ĐN trong thời kì đầu
Hiểu về khó khăn và gian khổ vượt qua khó khăn
- Hiểu đường lối của Đảng và sự lãnh đạo của Đảng
* Tổ chức thực hiện
GV chia lớp thành 4 nhóm - thảo luận trong 8 phút:
 Nhóm 1: Để hồi tưởng về những ngày đầu của nước Việt Nam mới, tác giả đã xuất phát từ điểm nhìn hiện tại nào? Những cảm nghĩ cụ thể của tác giả? 
- Nhóm 2: Phần trích đã nêu rõ những khó khăn, nguy nan của nước Việt Nam mới ra sao? 
- Nhóm 3: Đảng và chính phủ được sự ủng hộ của toàn dân đã có những quyết sách đúng đắn, sáng suốt như thế nào để đưa đất nước vượt qua gian khó? 
Nhóm 4: Trong cả phần trích đâu là hình tượng tiêu biểu gây ấn tượng sâu sắc nhất? Vì sao?
+ Các nhóm làm việc và trả lời và nhận xét bổ sung 
* Kết luận
- GV lần lượt nhận xét và định hướng chung
- HS ghi nhận
* Hoạt động 3: Hướng dẫn học sinh tổng kết
Mục tiêu
Nắm vững nội dung và nghệ thuật văn bản
 - Hiểu được vấn đề trọng đại của đất nước
Tổ chức dạy học 
Thao tác 1: HS nêu chủ đề
- GV: Em có suy nghĩ gì sau khi học song đoạn trích “Những ngày đầu của nước Việt Nam mới”?
- HS phát biểu
* kết quả :
 Gv định hướng
- HS ghi nhận
Thao tác 2: Nêu nghệ thuật cảu bài kí?
- GV: Nghệ thuật thể hiện hồi kí trong phần trích này có gì đặc biệt?
- HS nêu
* kết quả :
GV chốt ý 
HS ghi nhận
+ HS suy nghĩ và trả lời
* Kết luận
- GV định hướng chung về bài kí
- HS ghi nhận
I. Tìm hiểu chung:
1. Tác giả: 
- Võ Nguyên Giáp sinh năm 1911, tại Lộc Thuỷ - Lệ Thuỷ - Quảng Bình.
- Là vị tướng tài ba của quân đội nhân dân Việt Nam, một trong những nhà lãnh đạo kiệt xuất của Cách mạng Việt Nam. 
- Là uỷ viên Bộ chính trị Đảng cộng sản Việt Nam, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng (1956 – 1980), Phó Thủ tướng nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam (1978 – 1992) 
2. Tác phẩm: 
- Hoàn cảnh ra đời: Năm 1970 - những năm tháng gay go của cuộc kháng chiến chống Mĩ. 
- Nội dung: Tác giả hồi tưởng lại và ghi chép lại những sự kiện lịch sử trọng yếu có tính chất bước ngoặt của Cách mạng Việt Nam từ những ngày đầu trước Cách mạng tháng Tám năm 1945 đến những ngày đầu năm 1970.
- Nghệ thuật: Tác phẩm viết theo thể hồi kí mang tính chân thực, biểu cảm tác động mạnh đến tư tưởng tình cảm của người đọc. 
3. Đoạn trích: 
- Xuất xứ : 
 Đoạn trích “Những ngày đầu của nước Việt Nam mới” là chương XII của tập hồi kí (do nhà văn Hữu Mai thể hiện) 
- Bố cục: Chia làm 4 phần: 
 + Đoạn 1 (Từ đầu đến “ập vào miền Bắc”): Giới thiệu.
 + Đoạn 2 (“nước Việt Nam dân chủ cộng hoà .... thêm trầm trọng” ): Những khó khăn mọi mặt của đất nước. 
 + Đoạn 3 (“trong hoàn cảnh như vậy ... ki – lô – gam vàng”): Những biện pháp và nỗ lực của Dảng, Chính phủ, Hồ Chủ Tịch, nhân dân.
 + Đoạn 4 (phần còn lại): Hình ảnh lãnh tụ Hồ Chí Minh. 
II. Đọc - hiểu văn bản:
1. Giới thiệu: 
- Từ hiện tại tác giả hồi tưởng về quá khứ. Tác giả xuất phát từ điểm nhìn của hiện tại và dùng thủ pháp nghệ thuật: đối lập, tương phản. 
 + Hiện tại (1970)
 - Thời kì làm mưa làm gió của chủ nghĩa đế quốc đã qua.
- Nước VN đã có tên trên bản đồ thế giới 
- Mọi hành động xâm lược đều bị trừng trị. Lực lượng cách mạng, chính quyền đã vững mạnh. 
- Bọn Tưởng Giới Thạch chỉ còn là những bóng ma.
+ Quá khứ 
(những ngày đầu của nước VN mới)
- Thời kì chủ nghĩa đế quốc đang làm mưa làm gió.
- Nước ta chưa có tên trên bản đồ thế giới.
- Gặp mọi khó khăn, lực lượng chính quyền cách mạng còn non trẻ.
- Mấy chục vạn quân Tưởng ập vào miền Bắc để chống phá chính quyền còn non trẻ.
=> Mục đích của tác giả: 
Nhấn mạnh những khó khăn trong những ngày đầu của nước Việt Nam mới, nhấn mạnh và khẳng định dân tộc ta đã có thế dứng vững mạnh, hiên ngang. 
2. Những khó khăn về mọi mặt: 
- Về chính trị: 
 + “Nước Việt Nam mới sinh nằm giữa bốn bề hùm sói”. 
 + Đảng của giai cấp công nhân mới 15 tuổi. 
 + Chính quyền cách mạng “chưa được nước nào công nhận”.
- Về kinh tế: 
 + Ruộng đất bị bỏ hoang, vẫn ở trong tay địa chủ, lũ lụt, hạn hán liên miên. 
 + Hàng hoá khan hiếm vì các nhà máy hầu như không dùng được. 
- Về tài chính: 
 + chỉ còn 1 triệu bạc rách, lại “đang xuống giá”, 
 + bọn Pháp và Tưởng tung tiền làm rối loạn thị trường.
- Về xã hội: 
 + đời sống nhân dân xuống thấp, 
 + thất nghiệp tăng, 
 + có người chết đói, 
 + dịch tả phát sinh, 
 + quân Tưởng vào đem theo dịch chấy rận, 
à Pháp nổ súng xâm lưược Nam Bộ làm cho khó khăn càng thêm chồng chất.
3. Những biện pháp và nỗ lực của Đảng, Chính phủ, Hồ chủ tịch và nhân dân: 
- Chính trị: 
 + Củng cố và giữ vững chính quyền cách mạng: mở cuộc tổng tuyển cử đầu tiên trong cả nước để bầu ra Quốc dân đại hội.
 + Ra sắc lệnh tổ chức Hội đồng nhân dân và Uỷ ban hành chính các cấp. 
 + Giải tán chính quyền cũ – chính quyền thực dân phong kiến.
 + Mở rộng khối đoàn kết toàn dân, thực hiện công nông chuyên chính.
 + Công bố dự án hiến pháp cho toàn dân góp ý.
- Kinh tế: 
 + địa chủ giảm tô 25%, xoá nợ cho nông dân, 
 + công nhân làm 8 giờ, quyền lợi rõ ràng,
 + toàn dân học chữ quốc ngữ, học tập và thi cử đều miễn phí
 + bãi bỏ thuế thân và nhiều thứ thuế vô lí khác
- Nâng cao năng lực tài chính:
 + động viên thành lập Quỹ độc lập,
 + Kêu gọi hưởng ứng Tuần lễ vàngaodeiehoua.
 + chỉ trong thời gian ngắn góp được 20 triệu và 70kg vàng.
=> Sự chỉ đạo sáng suốt của Đảng và Chính phủ làm cho nội lực của đất nứơc tăng lên nhanh chóng.
 4. Hình ảnh lãnh tụ Hồ Chí Minh: 
- Nét đẹp trong nhân cách của Bác: toàn tâm, toàn ý phục vụ nhân dân đất nước 
(“Ở Ngưười ... tình cảm”)
- Bác thấy rõ nhiệm vụ lớn nhất của toàn Đảng, toàn dân: Xác định mối quan hệ giữa những người làm việc trong bộ máy chính quyền mới với nhân dân.
- Đề ra ba mục tiêu quan trọng: “Diệt giặc đói, giặc dốt và giặc ngoại xâm” và phải dựa vào dân.
- Tấm lòng của Bác: 
 + làm mọi việc để đem lại hanh phúc cho dân
 + thẳng thắn chỉ ra và phê bình những khuyết điểm của cán bộ “Những khuyết điểm kể trên là lỗi tại chúng tôi”.
Bác Hồ - hình ảnh tượng trưng cao đẹp nhất của dân, của nước, của cách mạng, của chính quyền mới, chế độ mới. 
III. TỔNG KẾT:
Chủ đề: 
 Nước Việt Nam mới trong những ngày đầu độc lập phải vượt lên bao gian khó để tồn tại đứng vững và khẳng định vị trí của mình. 
Nghệ thuật:
 Đoạn hồi kí giống như những trang biên niên sử ghi lại những năm tháng không thể nào quên của đất nước
 3. Củng cố:1P
 Hướng dẫn học bài: Giá trị nội dung và nghệ thuật của đoạn trích.
 4. Dặn dò:1P
 Hướng dẫn chuẩn bị bài: 
 Soạn “Thực hành chữa lỗi lập luận trong văn nghị luận”