Giáo án Môn Hình học lớp 12 - Chương 1: Khối đa diện

Chương I: Khèi ®a diÖn
MỤC TIÊU:
Giúp học sinh nhận biết được thế nào là một hình đa diện, một khối đa diện, khối đa diện lồi, khối đa diện đều.
Giúp học sinh hiểu, nhớ và vận dụng công thức tính thể tích của một số khối đa diện quen thuộc như khối hộp, khối lăng trụ, khối chóp.
NỘI DUNG: Chương I có hai phần chính:
Trình bày khái niệm về khối đa diện. Trong phần này trước hết cho học sinh làm quen với các khối đa diện cụ thể: khối hộp chữ nhật, khối lăng trụ, khối chóp. Sau đó trình bày khái niệm về khối đa diện tổng quát, phân chia và lắp ghép các khối đa diện, khối đa diện lồi và khối đa diện đều.
Trình bày khái niệm về thể tích khối đa diện. Phần này ta chỉ chứng minh công thức tính thể tích của HHCN có ba kích thước là các số nguyên dương, sau đó công nhận rằng công thức trên đúng với hình hộp chữ nhật có ba kích thước là những số dương. Tiếp đó, ta công nhận công thức tính thể tích khối lăng trụ và khối chóp bất kỳ.
YÊU CẦU:
Nhận biết được thế nào là một khối đa diện, khối đa diện lồi, khối đa diện đều, biết thực hiện việc phân chia và lắp ghép các khối đa diện.
Hiểu được khái niệm về thể tích khối đa diện.
Hiểu, nhớ các côgn thức tính thể tích của khối hộp chữ nhật, khối lăng trụ, khối chóp và vận dụng được chúng vào các bài toán tính thể tích.
PHÂN PHỐI SỐ TIẾT:
§1.Khái niệm về khối đa diện 
I.Khối lăng trụ và khối chóp. 
II.Khái niệm hình đa diện và khối đa diện.
1
III.Hai đa diện bằng nhau
2
IV.Phân chia và lắp ghép khối đa diện + Bài tập
3
§2. Khối đa diện lồi và khối đa diện đều
4
Bài tập
5
§3. Khái niệm về thể tích của khối đa diện
6
Bài tập
7, 8
Ôn tập chương I
9,10
Kiểm tra chương I
11
Ngày soạn : ..../..../200...
Kh¸i niÖm vÒ khèi ®a diÖn
Tiết: 1
A-Môc tiªu:
1. VÒ kiÕn thøc: Gióp häc sinh:
 +HiÓu ®­îc kh¸i niÖm h×nh ®a diÖn, khèi ®a diÖn vµ c¸c yÕu tè.
 +NhËn biÕt ®­îc h×nh ®a diÖn vµ khèi ®a diÖn.
 +VÏ ®­îc mét sè h×nh ®a diÖn th­êng gÆp.
2. KÜ n¨ng: 
 +VÏ ®­îc mét sè ®a diÖn th­êng gÆp.
 +RÌn kÜ n¨ng ph©n tÝch, tæng hîp, kh¸i qu¸t, kÜ n¨ng tù ®äc, kÜ n¨ng ho¹t ®éng t­¬ng tù ho¸.
3. T­ duy vµ th¸i ®é:
 +Ph¸t triÓn ãc t­îng t­îng kh«ng gian.
 +Liªn hÖ ®­îc víi nhiÒu vÊn ®Ò cã trong thùc tÕ víi bµi häc.
 +TÝch cùc chiÕm lÜnh tri thøc, høng thó trong häc tËp, cã nhiÒu s¸ng t¹o trong h×nh häc
B - ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß
 -Gi¸o viªn : Dông cô d¹y häc, m« h×nh, b¶ng phô vÏ mét sè h×nh ®a diÖn vµ mét sè 
 h×nh kh«ng ph¶i lµ ®a diÖn.
 -Häc sinh : Dông cô häc tËp, «n tËp kiÕn thøc cò vÒ h×nh chãp, l¨ng trô.
C -Ph­¬ng ph¸p d¹y häc
- Nªu vµ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò, thuyÕt tr×nh, trùc quan, ph©n tÝch, tæng hîp, kh¸i qu¸t.
D- TiÕn tr×nh bµi d¹y 
 I- æn ®Þnh líp
 II-Néi dung bµi hoc:
 1) KiÓm tra bµi cò:+Nh¾c l¹i ®Þnh nghÜa h×nh chãp, l¨ng trô vµ c¸c yÕu tè?
 +Kh¸i niÖm miÒn ®a gi¸c? 
 2) Bµi míi: 
I-Khèi l¨ng trô vµ khèi chãp:
*Ho¹t ®«ng 1: Kh¸i niÖm khèi l¨ng trô vµ khèi chãp.
Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn
Ho¹t ®éng cña häc sinh
-Tæ chøc cho häc sinh ®äc phÇn khèi l¨ng trô vµ khèi h×nh chãp.
-Gäi häc sinh nªu hiÓu biÕt cña m×nh vÒ khèi l¨ng trô vµ khèi chãp ( kh¸i niÖm, c¸c yÕu tè, ®iÓm ngoµi, ®iÓm trong).
-§äc phÇn khèi l¨ng trô vµ khèi chãp.
-Nªu hiÓu biÕt cña m×nh vÒ khèi l¨ng trô vµ khèi chãp (kh¸i niªm, c¸c yÕu tè, ®iÓm ngoµi, ®iÓm trong).
II - Kh¸i niÖm vÒ h×nh ®a diÖn vµ khèi ®a diÖn.
 1/ Ho¹t ®éng 2: kh¸i niÖm vÒ h×nh ®a diÖn.
Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn
Ho¹t ®éng cña häc sinh
*H§TP1: TiÕp cËn kh¸i niÖm h×nh ®a diÖn.
-§­a ra h×nh vÏ, m« h×nh h×nh ®a diÖn cho häc sinh quan s¸t.
-Quan s¸t c¸c h×nh trªn em thÊy c¸c mÆt cña chóng lµ h×nh g×? cã bao nhiªu mÆt?
-Hai mÆt ph©n biÖt cã bao nhiªu ®Ønh chung? C¹nh chung?
-Mçi c¹nh cña c¸c ®a gi¸c ®ã lµ c¹nh chung cña mÊy ®a gi¸c?
*H§TP2: H×nh thµnh kh¸i niÖm.
-GV tæng hîp 2 tÝnh chÊt nªu kn h×nh ®a diªn.
-Gäi häc sinh chØ ra c¸c c¹nh, mÆt, ®Ønh cña c¸c h×nh ®a diÖn ë trªn.
-Cho HS quan s¸t h×nh vÏ chØ ra h×nh nµo lµ h×nh ®a diÖn, h×nh nµo kh«ng ph¶i h×nh ®a diÖn.
-Cho häc sinh vÏ h×nh ®a diÖn.
-Quan s¸t m« h×nh, h×nh vÏ. 
-Tr¶ lêi c©u hái cña gi¸o viªn.
-ChØ ra c¸c c¹nh, mÆt, ®Ønh cña c¸c h×nh ®a diÖn ë trªn.
- quan s¸t h×nh vÏ chØ ra h×nh nµo lµ h×nh ®a diÖn, h×nh nµo kh«ng ph¶i h×nh ®a diÖn
-VÏ h×nh ®a diÖn.
 2/ Ho¹t ®éng 3: Kh¸i niÖm vÒ khèi ®a diÖn.
Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn
Ho¹t ®éng cña häc sinh
-Tæ chøc cho häc sinh ®äc phÇn kh¸i niÖm khèi ®a diÖn-sgk.
-Gäi häc sinh nªu hiÓu biÕt cña m×nh vÒ khèi ®a diÖn ( kh¸i niÖm, c¸c yÕu tè, ®iÓm ngoµi, ®iÓm trong, miÒn trong, miÒn ngoµi).
-Cho HS quan s¸t mét sè khèi ®a diÖn vµ khèi kh«ng ph¶i ®a diÖn ®Ó HS nhËn biÕt.
-§äc phÇn kh¸i niÖm khèi ®a diÖn-sgk.
-Nªu hiÓu biÕt cña m×nh vÒ khèi ®a diÖn ( kh¸i niÖm, c¸c yÕu tè, ®iÓm ngoµi, ®iÓm trong, miÒn trong, miÒn ngoµi).
-NhËn biÕt khèi ®a diÖn.
III-Cñng cè.
Ho¹t ®éng 4: Cñng cè.
-Em hiÓu thÕ nµo lµ h×nh ®a diÖn, khèi ®a diÖn?
Bµi tËp1-sgk-T7: Chøng minh r»ng nÕu khèi ®a diÖn cã c¸c mÆt lµ tam gi¸c th× sè mÆt ph¶i lµ sè ch½n. Cho vÝ dô.
Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn
Ho¹t ®éng cña häc sinh
-§­a ra néi dung VD1.
- H­íng dÉn häc sinh gi¶i bµi to¸n. 
-Ph¸t vÊn, gîi më, vÊn ®¸p häc sinh
- GV ghi lêi gi¶i lªn b¶ng.
-Gäi HS nªu vÝ dô vÒ khèi ®a diÖn cã c¸c mÆt lµ tam gi¸c, chØ ra sè c¹nh cña nã.
-H·y chØ ra mét h×nh ®a diÖn nh­ bµi tËp1-sgk-T7 víi sè mÆt b»ng 6, 8? T×m sè c¹nh?
-Gäi HS vÏ khèi ®a diÖn ®ã.
-Suy nghÜ tr¶ lêi c©u hái cña gi¸o viªn ®Ó x©y dùng lêi gi¶i.
Gi¶i: Gi¶ sö ®a diÖn cã m mÆt. V× mçi mÆt cã 3 c¹nh nªn m mÆt cã 3m c¹nh. V× mçi c¹nh cña (H) lµ c¹nh chung cña ®óng 2 mÆt nªn sè c¹nh cña (H) lµ: c=. Do c lµ sè nguyªn d­¬ng nªn m ph¶i lµ sè ch½n.
-VÝ dô: Khèi tø diÖn cã mçi mÆt lµ mét tam gi¸c vµ tæng sè c¸c c¹nh cña nã lµ 6.
IV-HDVN: BT2-sgk-T7.
V-Rót kinh nghiÖm:
Ngày soạn : ...../..../200..
Kh¸i niÖm vÒ khèi ®a diÖn (tiÕp)
Tiết: 2
A-Môc tiªu:
1. VÒ kiÕn thøc: Gióp häc sinh:
 +HiÓu ®­îc kh¸i niÖm h×nh ®a diÖn, khèi ®a diÖn vµ c¸c yÕu tè.
 +VÏ ®­îc mét sè h×nh ®a diÖn th­êng gÆp.
 +BiÕt ®­îc mét sè phÐp biÕn h×nh trong kh«ng gian, thÕ nµo lµ hai ®a diÖn b»ng nhau.
 +BiÕt c¸ch ph©n chia vµ l¾p ghÐp c¸c khèi ®a diÖn ®¬n gi¶n.
2. KÜ n¨ng: 
 +VÏ ®­îc mét sè ®a diÖn th­êng gÆp.
 +BiÕt dïng phÐp biÕn h×nh ®Ó chøng minh hai ®a diÖn b»ng nhau.
 + BiÕt c¸ch ph©n chia vµ l¾p ghÐp c¸c khèi ®a diÖn ®¬n gi¶n.
 +RÌn kÜ n¨ng ph©n tÝch, tæng hîp, kh¸i qu¸t, kÜ n¨ng tù ®äc, kÜ n¨ng ho¹t ®éng t­¬ng tù ho¸.
3. T­ duy vµ th¸i ®é:
 +Ph¸t triÓn ãc t­îng t­îng kh«ng gian.
 +Liªn hÖ ®­îc víi nhiÒu vÊn ®Ò cã trong thùc tÕ víi bµi häc.
 +TÝch cùc chiÕm lÜnh tri thøc, høng thó trong häc tËp, cã nhiÒu s¸ng t¹o trong h×nh. Häc, quy l¹ vÒ quen.
B - ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß
 -Gi¸o viªn: Dông cô d¹y häc, m« h×nh, b¶ng phô vÏ ¶nh cña mét sè h×nh kg qua phÐp dêi h×nh vµ h×nh vÏ vÒ ph©n chia khèi ®a diÖn.
 -Häc sinh: Dông cô häc tËp, «n tËp kiÕn thøc vÒ phÐp biÕn h×nh trong mp, h×nh ®a diÖn 
C -Ph­¬ng ph¸p d¹y häc
- Nªu vµ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò, thuyÕt tr×nh, trùc quan, ph©n tÝch, tæng hîp, kh¸i qu¸t.
D- TiÕn tr×nh bµi d¹y 
I-æn ®Þnh líp
II-Néi dung bµi hoc:
 1) KiÓm tra bµi cò:+Nh¾c l¹i kh¸i niÖm h×nh ®a diÖn, khèi ®a diÖn vµ c¸c yÕu tè?
 +§N phÐp biÕn h×nh vµ mét sè phÐp dêi h×nh trong mp? 
 2) Bµi míi: 
III-Hai ®a diÖn b»ng nhau.
 *Ho¹t ®éng 1: ChiÕm lÜnh kiÕn thøc vÒ phÐp dêi h×nh trong kg, hai h×nh b»ng nhau. 
Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn
Ho¹t ®éng cña häc sinh
Tr×nh chiÕu-Ghi b¶ng
*H§TP1: PhÐp dêi h×nh trong kg
-GV: T­¬ng tù ®Þnh nghÜa phÐp biÕn h×nh trong mp ta cã ®n phÐp trong kg. 
-Gäi HS ph¸t biÓu ®n phÐp biÕn h×nh trong kg.
-T­¬ng tù ®n phÐp dêi h×nh trong mp em h·y ®n phÐp dêi h×nh trong kg?
- Em h·y kÓ tªn mét sè phÐp dêi h×nh ®· häc trong mp? Tõ ®ã ®n t­¬ng tù víi phÐp tÞnh tiÕn, phÐp ®èi xøng t©m, phÐp ®èi xøng trôc trong kg? minh ho¹ b»ng h×nh vÏ. t©m ®èi xøng, trôc ®x cña mét h×nh kg? KÓ tªn mét sè h×nh kg cã t©m ®x vµ trôc ®x?
-Ngoµi ra trong kg cßn cã phÐp ®èi xøng qua mp, GV ®­a ra h×nh vÏ 1.10b)-sgk cho hs nhËn xÐt vµ ®i ®Õn ®n phÐp ®èi xøng qua mp?
 -§­a ra nhËn xÐt –sgk-T9.
*H§TP2: Hai h×nh b»ng nhau.
-Gäi hs nh¾c l¹i ®n hai h×nh b»ng nhau trong mp vµ PB t­¬ng tù trong kg.
-Cho hs lµm H§4-sgk-T10.
-Ph¸t biÓu ®Þnh nghÜa phÐp biÕn h×nh, phÐp dêi h×nh trong kg.
- KÓ tªn mét sè phÐp dêi h×nh ®· häc trong mp. Tõ ®ã ®n t­¬ng tù trong kg víi:
 + phÐp tÞnh tiÕn. 
 + phÐp ®èi xøng t©m, t©m ®x cña mét h×nh kg.
 +phÐp ®èi xøng qua ®­êng th¼ng, trôc ®èi xøng cña mét h×nh kg.
- KÓ tªn mét sè h×nh kg cã t©m ®x vµ trôc ®x.
-§N phÐp ®èi xøng qua mp? MÆt ph¼ng ®èi xøng cña mét h×nh kg.
-§äc nhËn xÐt sgk-T9.
-Ph¸t biÓu ®Þnh nghÜa hai h×nh b»ng nhau.
-Lµm H§4-sgk-T10.
1/ PhÐp dêi h×nh trong kg.
-§N phÐp biÕn h×nh (sgk)
-§N phÐp dêi h×nh (sgk)
a/ PhÐp tÞnh tiÕn.
-§N (sgk).
b/ PhÐp ®èi xøng qua mp.
-§N(sgk).
-KN mp ®èi xøng cña mét h×nh kg.
c/ PhÐp ®èi xøng t©m.
-§N (sgk)
-T©m ®èi xøng cña mét h×nh
d/ PhÐp ®èi xøng qua ®­êng th¼ng.
-§N (sgk).
-Trôc ®èi xøng cña mét h×nh.
-NhËn xÐt: ( sgk ).
2/ Hai h×nh b»ng nhau.
-§N 2 h×nh b»ng nhau(sgk)
-§N hai ®a diÖn b»ng nhau.
-Ho¹t ®éng4-sgk-T10. 
IV- Ph©n chia vµ l¾p ghÐp c¸c khãi ®a diÖn.
 *Ho¹t ®éng2: 
 -Gi¸o viªn:+Dïng m« h×nh khèi ®a diÖn ®Ó häc sinh ph©n chia vµ l¾p ghÐp. 
 +Tæ chøc cho hs ®äc, nghiªn cøu phÇn ph©n chia vµ l¾p ghÐp khèi ®a diÖn.
 -Häc sinh: +Thùc hµnh ph©n chia vµ l¾p ghÐp khèi ®a diÖn.
 +§äc, nghiªn cøu phÇn ph©n chia vµ l¾p ghÐp khèi ®a diÖn.
 +Ph¸t biÓu ý kiÕn chñ quan cña c¸ nh©n.
 *Bµi tËp4-sgk-T12: H·y chia khèi lËp ph­¬ng thµnh 6 khèi tø diÖn b»ng nhau.
 -GV: +H­íng dÉn häc sinh ph©n chia khèilËp ph­¬ng ABCD.A’B’C’D’
 +HD häc sinh chøng minh c¸c khèi tø diÖn b»ng nhau.
 +Cñng cè kn b»ng nhau cña hai h×nh trong kg.
 -Häc sinh: Ph©n chia khèi ®a diÖn theo sù h­íng dÉn cña
 Gi¸o viªn.
- Tr­íc hÕt chia khèi lËp ph­¬ng ABCDA’B’C’D’ b»ng mÆt
 ph¼ng (BDD’B’) thµnh hai khèi l¨ng trô b»ng nhau. Sau ®ã 
chia mçi khèi l¨ng trô nµy thµnh 3 khèi tø diÖn b»ng nhau 
ch¼ng h¹n chia khèi l»n trô ABDA’B’D’ thµnh 3 khèi tø 
diÖn DABB’, DAA’B’, D.D’A’B’.
- DÔ thÊy hai tø diÖn DABB’ vµ D.AA’B’ b»ng nhau do chóng ®èi xøng qua mÆt ph¼ng (DAB’), hai tø diÖn D.AA’B’ vµ D.D’A’B’ b»ng nhau do chóng ®èi xøng qua (B’A’D).
III-Cñng cè toµn bµi:
 -Kh¸i niÖm h×nh ®a diÖn, khèi ®a diÖn?
 -PhÐp dêi h×nh trong kh«ng gian vµ hai h×nh b»ng nhau trong kh«ng gian, so s¸nh víi
 PhÐp dêi h×nh trong mp?
 -Ph©n chia vµ l¾p nghÐp khèi ®a diÖn.
IV-HDVN: BT 2, 3-sgk-T12.
V-Rót kinh nghiÖm.
Ngày soạn : ...../..../200..
khèi ®a diÖn låi vµ ®a diÖn ®Òu
Tiết: 3
A-Môc tiªu:
1. VÒ kiÕn thøc: Gióp häc sinh:
 +HiÓu ®­îc thÕ nµo lµ mét khèi ®a diÖn låi, khèi ®a diÖn ®Òu.
 +NhËn biÕt ®­îc ®a diÖn låi vµ ®a diÖn ®Òu.
 +VÏ ®­îc mét sè h×nh ®a diÖn låi vµ ®a diÖn ®Òu th­êng gÆp.
2. KÜ n¨ng: 
 +VÏ ®­îc mét sè ®a diÖn låi vµ ®a diÖn ®Òu th­êng gÆp.
 +Gi¶i ®­îc mét sè bµi to¸n ®¬n gi¶n vÒ ®a diÖn låi vµ ®a diÖn ®Òu.
 +RÌn kÜ n¨ng ph©n tÝch, tæng hîp, kh¸i qu¸t, kÜ n¨ng tù ®äc, kÜ n¨ng ho¹t ®éng t­¬ng tù ho¸.
3. T­ duy vµ th¸i ®é:
 +Ph¸t triÓn ãc t­îng t­îng kh«ng gian.
 +Liªn hÖ ®­îc víi nhiÒu vÊn ®Ò cã trong thùc tÕ víi bµi häc.
 +TÝch cùc chiÕm lÜnh tri thøc, høng thó ... - Hướng dẫn hs giải bt 5b theo hệ thống câu hỏi gợi ý sau:
1? Tìm tọa độ điểm M và vtcp của đt d?
2?Tìm vtpt của mp
3? Tính tích vô hướng của 2 véc tơ ?
4?Kiểm tra điểm M có thuộc đt không?Kết luận về số gđ của 2 đường thẳng đó 
-Đứng tại chỗ nêu phương pháp giải
-Lên bảng trình bày, số còn lại theo dõi bài của bạn để nhận xét và bổ sung
- Đứng tại lớp nhận xét
-Lắng nghe kết luận của giáo viên
-Trả lời câu hỏi của GV
-Lên bảng trình bày,số còn lại theo dõi để nhận xét
- Đúng tại chỗ nhận xét theo chỉ định của GV
Đúng tại chỗ nêu các pp giảI bài 5
-Ghi tóm tắc pp 2 vào vở và trả lời câu hỏi của GV theo gợi ý sau:
. M(1,2,1) và vtcp(1,-1,2)
.VTPT (1,3,1)
. = 1 – 3 + 2 = 0
. M không thuộc mp suy ra đt và mp không có điểm chung
Bài 4: Tìm a để 2đt sau cắt nhau và
ĐS: a = 0
Bài 9:
D,d/
C/m d và d/ chéo nhau
Bài 5b:
Tìm số giao điểm của đt d:và mp (: x +3y + z +1= 0
Phương pháp:
. 1/ Dùng nhận xét ở SGK
.2/ -tìm tọa độ điểm M và vtcp của đt .Tìm vtpt của mp
-Nếu thì đt & mp có 1 gđ
-Nếu thì đt & mp không có giao điểm
HĐ2:
- Chia lớp thành 6 nhóm ,3nhóm giải bài 6, 3nhóm giải bt 7
- Gọi đại diện của 2 nhóm lên bảng trình bày lời giải 
-Gọi hs ở các nhóm còn lại nhận xét và bổ sung bài giải của bạn
- Giáo viên nhắc lại cách giải từng bài cho cả lớp và bổ sung cho hoàn chỉnh
* Cho học sinh nhắc lại cách dựng hình chiếu của một điểm trên mp
-Cho học sinh nêu phương pháp giải câu a và hướng dẫn học sinh thực hiện qua hệ thống câu hỏi sau:
1? Đt d điqua M và vuông góc với mp có vtcp là vectơ nào ? Viết PTTS của đt d?
2? Hãy tìm tọa độ giao điểm Hcủa đt d và mp 
- Gọi hs nhắc lại cách dựng điểm đối xứng với M qua mp .Từ đó đề xuất pp tìm tọa độ của nó.
- Gọi hs khác nhắc lại công thức tính k/c từ 1 điểm đến mp
- Chia bảng thành 2 phần và gọi 2 hs lên trình bày bài giải 2 câu b và c
-Gọi 2 hs khác nhận xét và bổ sung cho hoàn chỉnh
*Treo hình vẽ sẵn ở bảng phụ lên bảng và hướng dẫn hs chọn hệ tọa độ cho thích hợp
-Cho học sinh xác định tọa độ các đỉnh của hình lập phương đối với hệ tọa độ đã chọn
-Cho học sinh viết PTTQ của mp(A/BD) từ đó suy ra k/c cần tìm
-Làm việc theo nhóm sau đó cử đại diện lên trình bày lời giải trên bảng
- Nhận xét và bổ sung bài giải của bạn
-Lắng nghe, ghi nhớ và ghi chép vào vở
- Đứng tại chổ trình bày cách dựng điểm H
- Trình bày pp giải câu a 
- Trả lời câu hỏi của GV theo gơi ý sau:
.vtcp của d là (1,1,1)
.PTTS của d:
.H( 2,0,-1)
- Trả lời theo yêu cầu của GV
-Lên bảng trình bày theo chỉ đinh của GV
-Nhận xét ,bổ sung
-lắng nghe và trả lời câu hỏi theo yêu cầu của GV
Thực hiện độc lập và đọc kết quả theo chỉ định của GV
Bài 6 trang 90 sgk
Bài 7 trang 91 sgk
Bài 8a
Dặn dò:
Hệ thống lại toàn bbộ lý thuyết và các dang bài tập thường gặp về ptts của đt
Giải các bài tập tương tự còn lại ở sgk và giải bai tập ở sách bài tập
Ôn lại lý thuýêt của cả chương và giải bài tập 1,2,3,4 SGK trang 91,92
V. Rút kinh nghiệm
Ngµy so¹n: 27/2/2009 TiÕt 39
 Tr¶ bµi kiÓm tra ch­¬ng III.
A-Môc tiªu: Rót kinh nghiÖm bµi lµm cña häc sinh, gióp häc sinh cñng cè kiÕn thøc vµ
 kÜ n¨ng lµm bµi, ph¸t triÓn t­ duy l«gÝc, kh¶ n¨ng ®éc lËp trong gi¶i to¸n.
B-ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh.
 -§Ò kiÓm +®¸p ¸n biÓu ®iÓm, b¶ng tæng hîp kÕt qu¶ KT vµ ghi chÐp nh÷ng sai lÇm HS
 th­êng m¾c ph¶i trong bµi vµ nh÷ng c¸ch gi¶i hay.
 -Häc sinh: Lµm l¹i bµi KT vµ so s¸nh tù rót kinh nghiÖm bµi lµm cña m×nh.
C-Ph­¬ng ph¸p d¹y häc:
 -§µm tho¹i, gi¶i quyÕt vÊn ®Ò, ph©n tÝch, tæng hîp kiÕn thøc vµ ph­¬ng ph¸p.
D-TiÕn tr×nh bµi häc:
 -Tr¶ bµi kiÓm tra cho häc sinh.
. Đề:
Phần I: TRẮC NGHIỆM KHÁCH QUAN:
1/ Trong KG Oxyz cho 2 điểm A(1;2, -3) và B(6;5; -1) . Nếu OABC là hình bình hành thì toạ độ điểm C là:
A. (5;3;2)	B. (-5;-3;2)	C. (3;5;-2)	D.(-3;-5;-2)
2/Trong KG Oxyz cho . Toạ độ là:
A. (0;-4;3)	B. (0;3;-4)	C. (-4;3;0)	D.(3;-4;0)
3/ Trong KG Oxyz cho . Vectơ có toạ độ là :
A. (3;7;23)	B. (7;3;23)	C. (23;7;3)	D.(7;23;3)
4/ Trong KG Oxyz cho A(2;4; 1),B(-2;2;-3).Phương trình mặt cầu đường kính AB là:
A. x2 + (y-3)2 + (z-1)2 = 9	B. x2+(y+3)2+(z-1)2 = 9 
C.. x2+(y-3)2+((z+1)2 = 9	D. x2+(y-3)2+(z+1)2 = 3 
5/ Trong KG Oxyz cho 3 điểm A(1;-2;1) , B(-1;3;3) và C(2;-4;2). Phương trình mp (P) đi qua điểm A và vuông góc với đường thẳng BC là 
A. 3x+7y+z+12=0	 B. 3x-7y+z+18=0 C. 3x-7y-z+16=0	 D. 3x-7y-z-16=0
6/ Trong KG Oxyz cho 2 điểm A(4;-1;3),B(-2;3;1) . Phương trình mp trung trực của đoạn AB là:
A. 3x-2y+z+3=0	 B. -6x+4y-2z-6=0 C. 3x-2y+z - 3=0	 D. 3x-2y-z+1=0	
7/ Cho hai mp (P) và (Q) có phương trình lần lượt là: mx - n2 y + 2z+ 3n = 0
 2x - 2my + 4z +n+5=0.
 Để (P) //(Q) thì m và n thoả:
A. m=1; n=1	B.m=1; n=-1	 	C. m= -1; n=1	 D. m= -1; n= -1
8/ (TH) Khoảng cách từ điểm đến mặt phẳng là
	A. 	B. 	C. 	D. 
 	Phần 2: TỰ LUẬN
Trong không gian Oxyz cho tam giác ABC có A(1, 1, 2), B(-1, 3, 4) và trọng tâm của tam giác là: G(2, 0, 4).
1/ Xác định toạ độ đỉnh C của tam giác
2/ Viết phương trình mp (ABC).
3/ Viết phương trình mặt phẳng chứa OA và song song với BC.
4/ Tính thể tích khối chóp OABG.
----------------------------------------------
ĐÁP ÁN VÀ BIỂU ĐIỂM
Phần 1: TNKQ
Câu 1
Câu 2
Câu 3
Câu 4
Câu 5
Câu 6
Câu 7
Câu 8
A(0.5đ)
C(0.5đ)
A(0.5đ)
C(0.5đ)
D(0.5đ)
C(0.5đ)
B(0.5đ)
A(0.5đ)
Phần 2: TỰ LUẬN:
Câu
Đáp án
Biểu điểm
G là trọng tâm tam giác ABC nên có: 
Suy ra: 
Tìm được C(6;-4;6)
0.5đ
0.5đ
mp(ABC) mp(ABG).
Mp(ABG) A(1;1;2) và chứa giá của 2 vectơ:
 nên nhận vectơ 
 làm vec tơ pháp tuyến 
 Viết được phương trình mp(ABG) là: x+y-2=0
1.0đ
1.0đ
 là hai vectơ có giá song song và nằm trên mặt phẳng ta cần xác định. Nên mặt phẳng này có vectơ pháp tuyến là 
vậy mặt phẳng cần xác định có phương trình là:
 8x + 6y – 7z = 0
0.5đ
0.75đ
0.75đ
Thể tích khối chóp OABG được tính bởi công thức :
 với S là diện tích tam giác ABG, h = d(O;(ABG))
Ta có: nên tam giác ABG vuông tại A nên 
Nên 
0.25đ
0.25đ
0.25đ
0.25đ
III-Rót kinh nghiÖm bµi lµm cña häc sinh
Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn
Ho¹t ®éng cña häc sinh
-Cho häc sinh lªn b¶ng tr×nh bµy l¹i lêi gi¶i, c¸c häc sinh kh¸c nhËn xÐt, bæ sung.
-Gi¸o viªn tæng hîp ph­¬ng ph¸p, biÓu d­¬ng nh÷ng häc sinh cã pp hay, ®ång thêi rót kinh nghiÖm bµi lµm cña häc sinh vÒ kiÕn thøc còng nh­ c¸ch tr×nh bµy, Nh÷ng sai lÇm häc sinh th­êng m¾c ph¶i vµ t¹i sao m¾c nh÷ng sai lÇm ®ã.
-Nªu ph­¬ng ph¸p gi¶i.
 -Tæng hîp ph­¬ng ph¸p d­íi sù h­íng dÉn cña gi¸o viªn.
-Rót kinh nghiÖm bµi lµm cña m×nh. 
IV- Tæng hîp kÕt qu¶ kiÓm tra:
sè TT
Líp
SÜ sè
Giái
Kh¸
TB
YÕu
KÐm
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
1
12A1
0
0
2
12A4
0
0
3
12B
0
0
 Tæng
0
0
 III-Rót kinh nghiÖm chung:
Ngµy so¹n: 2/3/2009 TiÕt 42
ÔN TẬP CHƯƠNG III 
A/ MỤC TIÊU: 
1)Về kiến thức: 
+ Học sinh nắm vững hệ tọa độ trong không gian, tọa độ của véc tơ , của điểm, phép toán về véc tơ.
+ Viết được phương trình mặt cầu, phương trình đường thẳng và vị trí tương đối của chúng.
+ Tính được các khoảng cách: giữa hai điểm, từ một điểm đến mặt phẳng.
2) Về kiến thức:
 + Rèn luyện kỹ năng làm toán trên véc tơ.
 + Luyện viết phương trình mặt cầu, phương trình mặt phẳng, phương trình đường thẳng.
 + Phối hợp các kiến thức cơ bản, các kỹ năng cơ bản để giải các bài toán mang tính tổng hợp bằng phương pháp tọa độ.
3) Về tư duy và thái độ:
 + Rèn luyện tính chính xác, tư duy lôgíc.
 + Rèn khả năng quan sát sự liên hệ giữa song song và vuông góc.
B/ CHUẨN BỊ:
- Giáo viên: Giáo án, phiếu học tập, bảng phụ.
- Học sinh: giải bài tập ôn chương, các kiến thức cơ bản trong chương.
C/ PHƯƠNG PHÁP: Hỏi đáp , hoạt động nhóm.
D/ TIẾN TRÌNH BÀI HỌC:
1/ Ổn định tổ chức:
2/ Kiểm tra bài cũ:
3/ Bài mới:
Hoạt động 1:
TG
Hoạt động của học sinh
Hoạt động của giáo viên
Nội dung ghi bảng
-Treo bảng phụ 1
-Gọi 2 học sinh lên bảng giải bài tập 1a; 1b
-Nhẩm, nhận xét , đánh giá
-Hỏi để học sinh phát hiện ra cách 2: không
 đồng phẳng
-Hỏi: Khoảng cách từ A đến(BCD) được tính như thế nào?
-Phát phiếu HT1
-Làm bài tập1
-Hai học sinh được lên bảng.
-Lớp theo dõi; nhận xét, nêu ý kiến khác.
-Trả lời câu hỏi và áp dụng vào bài tập 1c.
-Nhận phiếu HT1 và trả lời
BT1:
a/P/trình mp(BCD):
x-2y-2z+2 = 0 (1) 
Tọa độ điểm A không thỏa mãn phương trình mp(1) nên A không thuộc mặt phẳng (BCD)
b/ Cos(AB,CD)=
Vậy (AB,CD)= 450
c/ d(A, (BCD)) = 1
Hoạt động 2:
TG
Hoạt động của học sinh
Hoạt động của giáo viên
Nội dung ghi bảng
10’
BT4:
- Hướng dẫn gợi ý học sinh làm .
Câu hỏi: Tìm véctơ chỉ phương của đường thẳng AB? ∆?
BT 6:
a/Gợi ý, hướng dẫn để học sinh tự tìm ra cách giải 
bài 6a
b/ Hỏi quan hệ giữa và ?
BT2: Nêu phương trình mặt cầu?
-Tìm tâm và bán kính r của (S) ở bài tập 2a
-Gợi mở để h/s phát hiện ra hướng giải bài 2c
- Hai học sinh lên bảng giải bài tập 4a; 4b
- Theo dõi, nhận xét
- Từ hướng dẫn của giáo viên rút ra cách tìm giao điểm của đường và mặt.
Suy nghĩ, trả lời, suy ra hướng giải quyết bài tập 6b.
Trả lời câu hỏi của giáo viên, trình bày bài giải lên bảng. 
Suy ra hướng giải bài 2c
BT4:
a/ = (2;-1;3); phương trình đường thẳng AB:
b/(∆) có vécctơ chỉ phương 
và đi qua M nên p/trình tham số của ():
BT6: a/Toạ độ giao điểm của đường thẳng d và mplà nghiệm của hệ phương trình:
ĐS: M(0; 0; -2)
b/ Ta có vtpt của mplà:
.P/t mp:
4(x- 0)+ 3(y- 0)+ (z+ 2)= 0
 4x + 3y + z +2 = 0.
BT2:a/ Tâm I(1, 1, 1)
 Bán kính .
b/(S):(x-1)2+(y-1)2+(z-1)2=62
c/ Mptiếp xúcvới mặt cầu(S) tại A, Suy ra có vtpt là . vậy phương trình của mp là:
5(x-6) + 1(y-2) – 6(z+5)=0
Hay 5x + y – 6z – 62 = 0.
Hoạt động 3:
Bài toán vận dụng kiến thức tổng hợp
10’
10’
BT7: Gọi 2 h/sinh lên bảng giải bài tập 7a, 7b.
-Theo dõi, nhận xét, đánh giá 
Vẽ hình, gợi mở để h/sinh phát hiện ra đ/thẳng 
BT9 Vẽ hình, hướng dẫn học sinh nhận ra hình chiếu H của M trên mpvà cách xác định H 
Hai h/sinh lên bảng giải.
Lớp theo dõi, nhận xét.
Quan sát, theo dõi đễ phát hiện 
Theo dõi, suy nghĩ nhìn ra H và cách tìm H
BT7:
a/ Pt mpcó dạng:
6(x+1) – 2(y-2) – 3(z+3) = 0
Hay 6x -2y - 3z +1 = 0
b/ ĐS M(1; -1; 3).
c/ Đường thẳng thoả mãn các yêu cầu của đề bài chính là đường thẳng đi qua A và M. Ta có . 
Vậy p/trình đường thẳng :
BT9 Gọi d là đường thẳng qua M và vuông góc với mp, pt đt (d) là:
d cắt tại H. Toạ độ của H là nghiệm của hệ: 
Suy ra H(-3; 1; -2).
Hoạt động 4:(Hướng Dẫn)
Hướng dẫn những bài tập 10, 11,12.
10’
10’
5’
BT 11:
-Treo bảng phụ 2
- Hướng dẫn, gợi ý học sinh phát hiện ra hướng giải bài tập 11
BT12 
-Vẽ hình
-Gợi mở, hướng dẫn học sinh tìm ra cách giải bt này.
Phát phiếu HT2
- Nhìn bảng phụ
- Theo dõi, suy nghĩ và tìm ra cách giải 
bài tập 11.
Nhìn hình ,suy nghĩ và tìm ra cách giải.
-Nhận phiếu và trả lời
BT 11
 cắt d g/điểm M(t; -4+t; 3-t)
 cắt d’ g/điểm 
N(1-2t’;-3+t’;4-5t’)
Suy ra p/trình 
BT12 
- Tìm hình chiếu H của A trên
-A’ là điểm đối xứng của A qua
Khi H là trung điểm AA/.
Từ đó suy toạ độ A/.
	4/ Củng cố toàn bài:
	- Các yếu tố cần thiết để lập phương trình: đường thẳng, mặt phẳng, mặt cầu.
	- Cách xác định điểm đối xứng của M qua mp, qua đường thẳng 
	5/ Bài tập về nhà : Hoàn thành bài tập 8; 11; 12. 
V. Rút kinh nghiệm