Đề cương ôn tập môn Hóa học Lớp 12 - Crom và hợp chất của crom

CROM VÀ HỢP CHẤT CỦA CROM
CROM
I. VỊ TRÍ VÀ CẤU TẠO
Crom là kim loại chuyển tiếp, thuộc nhóm VIB, chu kì 4, số hiệu nguyên tử là 24.
Sự phân bố electron vào các mức năng lượng: 1s22s22p63s23p64s13d5
Cấu hình electron nguyên tử: 1s22s22p63s23p63d54s1 hay [Ar] 3d54s1
Biểu diễn cấu hình electron qua ô lượng tử:
Crom có số oxi hóa +1 đến +6. Phổ biến hơn cả là các số oxi hóa +2, +3 và +6.
Độ âm điện: 1,61
Bán kính nguyên tử Cr 0,13 nm (1 nm = 1×10−9 m = 1×10−3 μm)
Bán kính ion Cr2+ là 0,084 nm và Cr3+ là 0,069 nm.
II. TÍNH CHẤT VẬT LÍ
Crom có màu trắng ánh bạc, rất cứng (cứng nhất trong số các kim loại), khó nóng chảy (18900C).
Crom là kim loại nặng, có khối lượng riêng 7,2 g/cm3.
III. TÍNH CHẤT HÓA HỌC
1. Tác dụng với phi kim
Ở nhiệt độ cao, crom tác dụng được với nhiều phi kim
2. Tác dụng với nước.
Crom có thế điện cực chuẩn nhỏ ( ) âm hơn so với thế điện cực hidro ở pH = 7 (). Tuy nhiên, trong thực tế crom không phản ứng với nước. 
3. Tác dụng với axit
Khi tác dụng với dung dịch HCl, H2SO4 loãng tạo ra muối Cr(II).
Cr không phản ứng với HNO3 và H2SO4 đặc nguội.
IV. ỨNG DỤNG
Thép chứa 2,8-3,8% crom có độ cứng cao, bền, có khả năng chống gỉ.
Thép chứa 18% crom là thép không gỉ (thép inox).
Thép chứa 25-30% crom siêu cứng dù ở nhiệt độ cao.
Crom dùng để mạ thép. Thép mạ crom bảo vệ kim loại khỏi bị ăn mòn và tạo vẻ đẹp cho đồ vật.
V. SẢN XUẤT
Phương pháp nhiệt nhôm: Cr2O3 được tách ra từ quặng cromit FeO.Cr2O3.
4 FeCr2O4 + 8 Na2CO3 + 7 O2 → 8 Na2CrO4 + 2 Fe2O3 + 8 CO2
2 Na2CrO4 + H2SO4 → Na2Cr2O7 + Na2SO4 + H2O
Na2Cr2O7 + 2 C → Cr2O3 + Na2CO3 + CO
MỘT SỐ HỢP CHẤT CỦA CROM
I. HỢP CHẤT CROM (II)
1. CrO
CrO là một oxit bazơ.
CrO có tính khử, trong không khí CrO dễ bị oxi hóa thành Cr2O3.
2. Cr(OH)2
Cr(OH)2 là chất rắn, màu vàng.
Cr(OH)2 có tính khử, trong không khí oxi hóa thành Cr(OH)3
Cr(OH)2 là một bazơ.
3. Muối crom (II)
Muối crom (II) có tính khử mạnh.
III. HỢP CHẤT CROM (III)
1. Cr2O3
Cr2O3 là oxit lưỡng tính, tan trong axit và kiềm đặc.
Cr2O3 được dùng tạo màu lục cho đồ sứ, đồ thủy tinh.
2. Cr(OH)3
Cr(OH)3 là hiroxit lưỡng tính, tan được trong dung dịch axit và dung dịch kiềm.
3. Muối crom (III)
Muối crom (III) có tính khử và tính oxi hóa.
Trong môi trường axit, muối crom (III) có tính oxi hóa bị Zn khử thành muối crom (II)
Trong môi trường kiềm, muối crom (III) có tính khử và bị chất oxi hóa mạnh oxi hóa thành muối crom (VI).
	Phương trình ion:
Phèn crom-kali K2SO4.Cr2(SO4)3.24H2O có màu xanh tính, được dùng để thuộc da, làm chất cầm màu trong ngành nhuộm vải.
III. HỢP CHẤT CROM (VI)
1. CrO3
CrO3 là chất oxi hóa rất mạnh. Một số chất vô cơ và hữu cơ như S, P, C, NH3, C2H5OH  bốc cháy khi tiếp xúc với CrO3, CrO3 bị khử thành Cr2O3.
CrO3 là oxit axit, khi tác dụng với nước tạo thành hỗn hợp axit cromic H2CrO4 và axit đicromic H2Cr2O7. Hai axit này không thể tách ra ở dạng tự do, chỉ tồn tại trong dung dịch. Nếu tách ra khỏi dung dịch, chúng bị phân hủy thành CrO3.
2. Muối cromat và đicromat
Ion cromat có màu vàng. Ion đicromatcó màu da cam.
Trong môi trường axit, cromat chuyển hóa thành đicromat. 
Trong môi trường kiềm đicromat chuyển hóa thành cromat.
Tổng quát: 
Muối cromat và đicromat có tính oxi hóa mạnh, chúng bị khử thành muối Cr(III).
(NH4)2Cr2O7 bị nhiệt phân theo phản ứng:
BÀI TẬP VẬN DỤNG
Câu 1: Nguyên tử của nguyên tố X có tổng số hạt các loại là 60, số hạt mang điện trong hạt nhân bằng số hạt không mang điện. Nguyên tử của nguyên tố Y có 11 electron p. Nguyên tử nguyên tố Z có 4 lớp electron và 6 electron độc thân. Chất nào không tồn tại:
XY2 
XY3
ZY2
ZY3
Câu 2: Ion X3+ có phân lớp electron lớp ngoài cùng là 3d3. X có số electron độc thân là:
A. 6 
B. 1
C. 4
D. 5
Câu 3: Trong số 5 kim loại: Cu, Fe, Al, Ag, Cr. Nhận định nào sau đây KHÔNG đúng?
A. Kim loại có tính khử mạnh nhất là Al 
B. Kim loại dẫn điện tốt nhất là Cu 
C. Kim loại không phản ứng với oxi là Ag.
D. Kim loại có độ cứng cao nhất là Cr.
Câu 4: Các hợp chất trong dãy chất nào dưới đây đều có tính lưỡng tính?
A. Cr(OH)3, Fe(OH)2, Mg(OH)2. 
B. Cr(OH)3, Zn(OH)2, Mg(OH)2.
C. Cr(OH)3, Zn(OH)2, Pb(OH)2. 
D. Cr(OH)3, Pb(OH)2, Mg(OH)2.
Câu 5: Khi cho dung dịch H2SO4 loãng vào cốc X đựng dung dịch K2CrO4 thì màu của dung dịch trong cốc X sẽ đổi từ màu 
A. Xanh sang màu hồng.	
B. Màu da cam sang màu hồng.	
C. Màu da cam sang màu vàng.
D. Màu vàng sang màu da cam. 
Câu 6: Phát biểu không đúng là:
A. Hợp chất Cr(II) có tính khử đặc trưng còn hợp chất Cr(VI) có tính oxi hoá mạnh.
B. Các hợp chất CrO, Cr(OH)2 tác dụng được với dung dịch HCl còn CrO3 tác dụng được với dung dịch NaOH.
C. Thêm dung dịch kiềm vào muối đicromat, muối này chuyển thành muối cromat.
D. Các hợp chất Cr2O3, Cr(OH)3, CrO, Cr(OH)2 đều có tính chất lưỡng tính. 
Câu 7: Cho hỗn hợp X gồm Cr và Fe vào dung dịch HCl 15M đến khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được dung dịch Y. Chất tan có trong dung dịch Y là:
A. CrCl2, FeCl2. 
B. CrCl2, CrCl3.
C. CrCl3, FeCl2	
D. CrCl3, FeCl3
Câu 8: Lượng kim loại kẽm cần thiết để khử hết ion Cr3+ trong dung dịch chứa 0,02 mol CrCl3 trong môi trường axit là :
A. 0,325 gam
B. 0,650 gam 	
C. 0,975 gam
D. 1,300 gam 
Câu 9: Xét hai phản ứng: 
2Cr3+ + Zn ® 2Cr2+ + Zn2+
2Cr3+ + 3Br2 + 16OH- ® 2CrO42- + 6Br- + 8H2O
Nhận xét nào sau đây là đúng:
A. Cr3+ chỉ có tính oxi hóa	 
B. Cr3+ chỉ có tính khử
C. Cr3 có+ tính khử mạnh hơn tính oxi hóa. 
D. Trong môi trường kiềm Cr3+ có tính khử và bị Br2 oxi hóa thành muối crom (VI) 
Câu 10: Cho dãy các chất: Cr(OH)3, Al2(SO4)3, Cr, Cr(OH)2, CrCl3 và CrO3. Số chất trong dãy có tính chất lưỡng tính là 
A. 5. 
B. 4. 
C. 2. 
D. 3. 
Câu 11: X là một kim loại. Hòa tan hết 3,24 gam X trong 100 ml dung dịch NaOH 1,5M, thu được 4,032 lít H2 (đktc) và dung dịch D. X là:
A. Zn. 	
B. Al. 	 
 C. Cr. 	 	
D. K.
Câu 12: Thêm 0,02 mol NaOH vào dung dịch chứa 0,01 mol CrCl2 rồi để trong không khí đến phản ứng hoàn toàn. Khối lượng kết tủa thu được là 
A. 0,86 gam. 
B. 1,03 gam. 
C. 1,72 gam. 
D. 2,06 gam. 
Câu 13: Khi hòa tan cùng 1 lượng kim loại R vào dung dịch HNO3 loãng và vào dung dịch H2SO4 loãng thì thu được khí NO và H2 có thể tích bằng nhau (đo ở cùng đk). Biết khối lượng muối nitrat thu được bằng 159,21% khối lượng muối sunphat. Kim loại R là:
A. Al. 	
B. Fe.
C. Cr. 	
D. Mg. 
Câu 14: Khi 101,05 gam hợp kim gồm có Fe, Cr và Al tác dụng với một lượng dư dung dịch kiềm, thu được 5,04 L (đktc) khí. Lấy bã rắn không tan cho tác dụng với một lượng dư axit clohidric (khi không có không khí) thu được 39,2 L (đktc) khí. Thành phần phần trăm khối lượng Cr trong hợp kim bằng
A. 77,19%	
B. 12,86%	
C. 7,72%	
D. 6,43%
Câu 15: Lượng H2O2 và KOH tương ứng được sử dụng để oxi hóa hoàn toàn 0,01 mol KCr(OH)4 thành K2CrO4 là :
A. 0,015 mol và 0,01 mol 
B. 0,030 mol và 0,04 mol
C. 0,015 mol và 0,04 mol
D. 0,030 mol và 0,04 mol
Câu 16: Dãy nào dưới đây chỉ gồm các phân tử và ion vừa có tính oxi hóa, vừa có tính khử ?
A. HCl, SO2, HNO3, CO2.
B. F2, SO32-, NO2, Fe2+.
C. Cl2, H2O, HNO2, Cr3+. 
D. Br2, H2S, H3PO4, Ca.
Câu 17: Dãy so sánh tính chất vật lí của kim loại nào dưới đây là KHÔNG đúng ?
A. Khả năng dẫn điện và nhiệt của Ag > Cu > Au > Al > Fe
B. Tỉ khối của Li < Fe < Os.
C. Nhiệt độ nóng chảy của Hg < Al < W
D. Tính cứng của Cs > Fe > Cr *
Câu 18: Lượng Cl2 và NaOH tương ứng được sử dụng để oxi hóa hoàn toàn 0,01 mol CrCl3 thành là :
A.0,015 mol và 0,10 mol 
B. 0,030 mol và 0,16 mol
C. 0,015 mol và 0,08 mol 
D. 0,030 mol và 0,14 mol
Câu 19: Nhận định nào dưới đây KHÔNG đúng ?
A. Sản xuất CuSO4 bằng cách ngâm Cu trong dung dịch H2SO4 loãng có thổi không khí liên tục, thì có lợi hơn là cho Cu tác dụng với dung dịch H2SO4 đặc nóng.
B. Sản xuất H3PO4 từ P thì sản phẩm có độ tinh khiết cao hơn là sản xuất từ quặng photphorit qua phản ứng giữa Ca3(PO4)2 và H2SO4.
C. Điều chế Cr từ Cr2O3 thì nên dùng phản ứng nhiệt nhôm hơn là dùng các phản ứng nhiệt phi kim khác.
D. Tuy cùng được điều chế từ quặng photphorit, nhưng suppephotphat đơn có độ tinh khiết cao hơn so với suppephotphat kép.
Câu 20: Cho kim loại M tác dụng với Cl2 được muối X; cho kim loại M tác dụng với dd HCl được muối Y. Nếu dung dịch X và dung dịch Y tác dụng với Br2/NaOH đều tạo thành dung dịch Z. Kim loại M có thể là
A. Cr. 
B. Fe. 	 
C. Zn. 	 
D. Al. 	
Câu 21: Cho dãy các chất: Na2S, KHCO3, KOH, Ca(NO3)2, SO3, NaHSO4, Na2SO3, K2CrO4. Số chất trong dãy tạo thành kết tủa khi phản ứng với dung dịch BaCl2 là 
A. 6. 
B. 5. 
C. 4. 
D. 3. 
Câu 22: Thể tích dung dịch NaOH 0,1M tối thiểu cần cho vào dung dịch hỗn hợp chứa 0,03 mol HCl và 0,02 mol CrBr3 để lượng kết tủa thu được là cực đại bằng. 
A. 900 ml 
B. 600 ml
C. 800 ml
D. 300 ml
Câu 23: Thêm KOH vào dung dịch hỗn hợp chứa 0,02 mol HCl, 0,01 mol NiCl2 và 0,01 mol CrCl3. Số mol NaOH tối thiểu đã dùng để kết tủa thu được là nhỏ nhất và lớn nhất lần lượt bằng. 
A. 0,05 mol và 0,06 mol.
B. 0,07 mol và 0,08 mol. 
C. 0,03 mol và 0,04 mol.
D. 0,07 mol và 0,10 mol.
Câu 24: Hiện tượng nào dưới đây đã được mô tả không đúng ?
A. Thêm dư NaOH và Cl2 vào dung dịch CrCl3 thì dung dịch từ màu xanh chuyển thành màu vàng.
B. Thêm từ từ dung dịch HCl vào dung dịch K[Cr(OH)4] thấy xuất hiện kết tủa lục xám, sau đó tan lại.
C. Thêm dư KOH vào dung dịch K2Cr2O7 thì dung dịch chuyển từ màu vàng thành màu da cam. *
D. Thêm từ từ dung dịch NaOH vào dung dịch CrCl3 thấy xuất hiện kết tủa lục xám và kết tủa này tan lại trong NaOH dư.
Câu 25: Khi cho dd NaOH dư vào các dung dịch cho dưới đây, trường hợp nào tạo ra kết tủa không màu:
A. CuSO4
B. CrCl3
C. Fe(NO3)3
D. MgSO4 
Câu 26: Phản ứng hóa học trong pin điện hóa. 2Cr + 3Ni2+ ® 2Cr3+ + 3Ni, Biết . E0 của pin điện hóa là:
A. 1,0 V
B. 0,78 V
C. 0,96 V
D. 0,48 V 
Câu 27: Hiện tượng nào dưới đây đã được mô tả KHÔNG đúng ?
A. Đốt CrO trong không khí thấy chất rắn chuyển từ màu đen sang màu lục thẫm
B. Đun nóng S với K2Cr2O7 thấy chất rắn chuyển từ màu da cam sang màu lục thẫm.
C. Thổi khí NH3 qua CrO3 đun nóng thấy chất rắn chuyển từ màu đỏ sang màu lục thẫm.
D. Nung Cr(OH)2 trong không khí thấy chất rắn chuyển từ màu vàng nâu sang màu đen. *
Câu 28: Khi cho 41,4 gam hỗn hợp X gồm Fe2O3, Cr2O3 và Al2O3 tác dụng với dung dịch NaOH đặc (dư), sau phản ứng thu được chất rắn có khối lượng 16 gam. Để khử hoàn toàn 41,4 gam X bằng phản ứng nhiệt nhôm, phải dùng 10,8 gam Al. Thành phần phần trăm theo khối lượng của Cr2O3 trong hỗn hợp X là (Cho. hiệu suất của các phản ứng là 100%)
A. 20,33%. 	
B. 66,67%. 	
C. 50,67%. 	
D. 36,71%. 
Câu 29: Khi cho dung dịch H2SO4 loãng vào cốc X đựng dung dịch K2CrO4 thì màu của dung dịch trong cốc X sẽ đổi từ màu 
A. xanh sang màu hồng.	
B. màu da cam sang màu hồng.	
C. màu da cam sang màu vàng.
D. màu vàng sang màu da cam. 
Câu 30: Dãy nào cho dưới đây mà tất cả các chất đều phản ứng với dung dịch H2SO4 loãng:
A. Mg, Na2SO3, Al(OH)3, Fe3O4 
B. Cu, NaHCO3, Fe(OH)2, CuO.
C. MgCl2, BaCl2, Cr, Cu(OH)2.
D. FeO, Na2S, NaOH, C.
Câu 31: Thêm KOH vào dung dịch hỗn hợp chứa 0,02 mol HCl, 0,01 mol NiCl2 và 0,01 mol CrCl3. Số mol NaOH tối thiểu đã dùng để kết tủa thu được là nhỏ nhất và lớn nhất lần lượt bằng. 
A. 0,05 mol và 0,06 mol.
B. 0,07 mol và 0,08 mol. 
C. 0,03 mol và 0,04 mol.
D. 0,07 mol và 0,10 mol.
Câu 32: Cho kim loại M tác dụng với Cl2 được muối X; cho kim loại M tác dụng với dd HCl được muối Y. Nếu dung dịch X và dung dịch Y tác dụng với Br2/NaOH đều tạo thành dung dịch Z. Kim loại M có thể là
A. Cr. 
B. Fe. 	 
C. Zn. 	 
D. Al. 
Câu 33: Cho hỗn hợp X gồm Cr và Fe vào dung dịch HCl 15M đến khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được dung dịch Y. Chất tan có trong dung dịch Y là:
A. CrCl2, FeCl2. 	
B. CrCl2, CrCl3.
C. CrCl3, FeCl2	
D. CrCl3, FeCl3
Câu 34: Để oxi hóa hoàn toàn 0,01 mol CrCl3 thành K2CrO4 bằng Cl2 khi có mặt KOH, lượng tối thiểu Cl2 và KOH tương ứng là
A. 0,015 mol và 0,04 mol	
B. 0,03 mol và 0,04 mol 
C. 0,03 mol và 0,08 mol	
D. 0,015 mol và 0,08 mol 
Câu 35: Lượng H2O2 và KOH tương ứng được sử dụng để oxi hóa hoàn toàn 0,01 mol KCr(OH)4 thành K2CrO4 là :
A. 0,015 mol và 0,01 mol 
B. 0,030 mol và 0,04 mol
C. 0,015 mol và 0,04 mol
D. 0,030 mol và 0,04 mol
Câu 36: Lượng Cl2 ,NaOH tương ứng được sử dụng để oxi hóa hoàn toàn 0,01 mol CrCl3 thành là:
A.0,015 mol và 0,10 mol 
B. 0,030 mol và 0,16 mol
C. 0,015 mol và 0,08 mol
D. 0,030 mol và 0,14 mol
Câu 37: Nung hỗn hợp bột gồm 15,2 gam Cr2O3 và m gam Al ở nhiệt độ cao. Sau khi phản ứng hoàn toàn, thu được 23,3 gam hỗn hợp rắn X. Cho toàn bộ hỗn hợp X phản ứng với axit HCl (dư) thoát ra V lít khí H2 (ở đktc). Giá trị của V là (cho O = 16, Al = 27, Cr = 52)
7,84. 
4,48. 
3,36. 
10,08.
Câu 38: Lượng kim loại kẽm cần thiết để khử hết dd chứa 0,02 mol CrCl3 trong môi trường axit là:
0,325 gam
0,650 gam 
0,975 gam
1,300 gam
Câu 39: Thổi khí NH3 dư qua 1 gam CrO3 đốt nóng đến phản ứng hoàn toàn thì thu được lượng chất rắn bằng:
0,52 gam.
0,68 gam.
0,76 gam. 
1,52 gam.
Câu 40: Hòa tan hết 1,08 gam hỗn hợp Cr và Fe trong dung dịch HCl loãng, nóng thu được 448 mL khí (đktc). Khối lượng crom có trong hỗn hợp là :
0,065 gam.
0,520 gam. 
0,560 gam.
1,015 gam.
Câu 41: Tính khối lượng bột nhôm cần dùng để có thể điều chế được 78 gam crom bằng phương pháp nhiệt nhôm.
20,250 gam
35,695 gam
40,500 gam 
81,000 gam
Câu 42: Cho lượng dư Cl2 và NaOH vào dung dịch mẫu thử chỉ chứa một cation kim loại. Dung dịch sau phản ứng có màu vàng, vậy mẫu thử đó chứa ion :
Fe2+
Fe3+
Cr3+ 
Al3+