Bài giảng Tập huấn về phương pháp, kĩ thuật dạy và học tích cực cho cán bộ quản lý giáo dục cấp trung ương

 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠOTẬP HUẤN VỀ PHƯƠNG PHÁP, KĨ THUẬT DẠY VÀ HỌC TÍCH CỰC CHO CÁN BỘ QUẢN Lí GIÁO DỤC CẤP TRUNG ƯƠNGNghệ An thỏng 4 - 20101I- Mục tiờu lớp tập huấn Kiến thức Mở rộng, nâng cao nhận thức về D&HTC Hiểu rõ khái niệm, mục đích, ý nghĩa, tác dụng, cách thức tiến hành của một số PP và kĩ thuật D&HTC: Học theo góc; Học theo hợp đồng; Học theo dự án và cỏc kĩ thuật DH 2I- Mục tiờu lớp tập huấn2. Kỹ năng Lựa chọn nội dung bài học phù hợp với các PP: Học theo góc; Học theo hợp đồng; Học theo dự án và các hoạt động phù hợp với các kĩ thuật dạy họcThiết kế bài học áp dụng PPDH: Học theo góc, theo hợp đồng, theo dự án và các kỹ thuật DH mang tính hợp tác Tổ chức, hướng dẫn HS : Học theo góc, theo hợp đồng, theo dự án và các kĩ thuật DH Tập huấn lại cho đồng nghiệp tại địa phương3I- Mục tiờu lớp tập huấn3. Thái độ Tích cực tham gia các hoạt động tập huấn Nhiệt tình, sáng tạo trong việc áp dụng đổi mới PPDH Cú ý thức áp dụng, hướng dẫn, hỗ trợ và khuyến khớch đồng nghiệp ỏp dụng tại địa phương 4II- Nội dung tập huấn Một số vấn đề chung về D&HTC: Phong cách học – Phong cách dạy; Học tập ở mức độ sâu; 5 yếu tố thúc đẩy DHTC Một số kỹ thuật dạy học mang tính hợp tác: Khăn phủ bàn; Các mảnh ghép; Sơ đồ KWL và Sơ đồ tư duy Một số phương phỏp dạy học: Học theo góc; Học theo hợp đồng; Học theo dự án 5Vũng trũn trải nghiệmTrải nghiệmPhõn tớch hoạt động trải nghiệmKhỏi quỏt hoỏ vấn đề, rỳt ra bài học Áp dụngTập huấn cú sự tham giaIII. Phương pháp tập huấn6III. Phương pháp / kỹ thuật dạy học Nờu và giải quyết vấn đề Động não Sơ đồ tư duy Thảo luận Thực hành Bể cá 7 Sơ đồ KWLK(Điều đó biết)W (Điều muốn biết)L(Điều học được) Người học điền những điều đó biết về chủ đề / bài học trước khi học Người học điền những điều muốn biết về chủ đề / bài học trước khi họcSau khi học xong chủ đề/bài học, người học điền những điều đó học được Chủ đề: Dạy và học tớch cựcTờn người học:Ngày học:...8Phần IDạy và học tớch cực 9 Nội dung chớnh1. Phong cách học – Phong cách dạy2. Học tập ở mức độ sâu ( Học sâu )3. Năm yếu tố thúc đẩy D&HTC10Chỳng ta nhớ được chừng nào ?Những điều ta nghe Những gỡ ta đọcNhững gỡ ta ỏp dụngTừ cỏc buổi trỡnh bày, trỡnh diễnTừ cỏc hoạt động thảo luậnTừ hành động và giải thớch cho người khỏc5 %10 %20 %30 %50 %8511Tại sao phải ỏp dụng D&HTC ?Giải thớchGiải thớch và minh hoạGiải thớch, minh hoạ và trải nghiệmNhững gỡ bạn nhớ sau 3 tuần70%72%85%Những gỡ bạn nhớ sau 3 thỏng10%32%65%12Hoạt động 1: Những yếu tố khỏc biệt giữa dạy học thụ động với dạy và học tớch cực là gỡ?13Đõu là sự khỏc biệt? Dạy học thụ động tập trung vào sự truyền đạt kiến thức một chiều của giỏo viờn Người dạy → Người học	Học tập ở mức nụng cạn, hời hợt Dạy & Học tớch cực tập trung vào hoạt động của người học Người dạy ↔Người học ↔Người học	Học tập ở mức độ sõu14Dạy và học tớch cực thể hiện điều gỡ ?GS.TS. G. KelchtermansSinh viờn/Học sinh Tạo ra tỏc động qua lại trongmụi trường học tập an toàn Giảng viờn/giỏo viờn15Nguyờn nhõn những khỏc biệt trong hiệu quả học tập Hành vi	 Chăm chỉ Năng lực	 Cú năng lực 	 Niềm tin	 Cú động cơ Bản thể	 Cú cảm giỏc kết nối (được hợp tỏc)	 	 Tỏc động tới tõm can, bản thể16Phong cỏch học Phong cỏch dạy17Phong cỏch học tậpHOẠT ĐỘNGTrải nghiệmQUAN SÁTSuy ngẫm về cỏc hoạt động đó thực hiệnÁP DỤNGHoạt động cú hỗ trợPHÂN TÍCHSuy nghĩ18Hoạt động 2: Tại sao dạy và học tớch cực lại phải quan tõm tới phong cỏch học của học sinh?19 Học tớch cực HS cú thể làm được gỡ? HS tớch cực như thế nào?20Cỏc biểu hiện thể hiện Học tớch cực Tỡm tũi, khỏm phỏ, làm thớ nghiệm So sỏnh, phõn tớch, kiểm tra Thực hành, xõy dựng Giải thớch, trỡnh bày, thể hiện, hướng dẫn Giỳp đỡ, làm việc chung, liờn lạc Thử nghiệm, giải quyết vấn đề, phỏ bỏ Tớnh toỏn21Học độc lập HS cú được tạo điều kiện để sỏng tạo khụng? HS cú thể hoạt động độc lập khụng? HS cú được khuyến khớch đưa ra những giải phỏp của mỡnh khụng? HS cú thể xõy dựng con đường/quỏ trỡnh học tập cho riờng mỡnh khụng?22Học độc lập HS cú thể tự học? HS cú thể lựa chọn cỏc chủ đề, bài tập/nhiệm vụ khỏc nhau khụng? HS cú thể tự đỏnh giỏ khụng? HS cú được tự chủ trong cỏc hoạt động học tập khụng?23Phong cỏch học tậpHOẠT ĐỘNGTrải nghiệmQUAN SÁTSuy ngẫm về cỏc hoạt động đó thực hiệnÁP DỤNGHoạt động cú hỗ trợPHÂN TÍCHSuy nghĩ24Cỏc phong cỏch dạyKớch thớch tớnh chủ động làm chủ Kớch thớch khả năng quan sỏt Kớch thớch năng lực ỏp dụngKớch thớch tớnh nhạy cảm phõn tớch và suy nghĩ25Vai trũ của giỏo viờn Tạo mụi trường học tập thõn thiện, phong phỳ Hướng dẫnKốm cặp/hướng dẫnPhản hồiTạo đà thỳc đẩyĐiều chỉnh nếu cần thiết26Vai trũ của GV trong việc tổ chức dạy họcTổ chức lớp học:Trong lớp họcNgoài lớp học, ngoài thiờn nhiờn, Thiết kế bài tập/nhiệm vụ đa dạng HS thực hiện bài tập/nhiệm vụ giống nhauCựng thời điểm nhưng cú nhiều bài tập khỏc nhauTheo vũng trũn Cỏ nhõnTheo cặpTheo nhúmTổ chức đỏnh giỏ trong khi họcTự đỏnh giỏĐỏnh giỏ đồng đẳng, 27Xem đoạn băng ngắn (Giờ học mụn Mỹ thuật)28Kết luận về vai trũ của GVGV là yếu tố quan trọng trong việc đảm bảo chất lượng giỏo dục Trỏch nhiệm - lương tõm của người thầyCú thỏi độ tớch cực đối với HS Nhạy cảmGiỏo dục theo khả năng/năng khiếu của HS Đỏp ứng sự đa dạng của dạy và học tớch cựcHiểu rừ bản chất của dạy và học tớch cực Khả năng ỏp dụng dạy và học tớch cực Cú thỏi độ coi trọng sự khỏc biệt của người học 29Học sõu30Điều kiện  Cảm giỏc thoải mỏi Tham gia tớch cực 31Cảm giỏc thoải mỏiCảm giỏc tự tinCảm giỏc vừa sứcCảm thấy dễ chịuCảm giỏc được tụn trọng 32Tham gia tớch cực Hoạt động trớ tuệ tớch cực, tập trung vào vấn đề cần giải quyết:Vấn đề cần giải quyết cú liờn quan tới những mối quan tõm của HSVấn đề cần giải quyết cú ý nghĩa với người họcVấn đề cần giải quyết kớch thớch HS muốn hành độngVấn đề cần giải quyết kớch thớch HS hoạt động quờn thời gian33Sự tham gia tớch cực và cảm giỏc thoải mỏi là những điều kiện cơ bản của học tập ở mức độ sõu 34Hoạt động 3: Bạn hiểu thế nào là học sõu?Làm thế nào để người học cú thể học sõu?35Học sõu Học sõu hướng tới thay đổi người học, mở rộng cỏch mà người học:Nhỡn nhậnCảm nhậnSuy ngẫmXột đoỏnLàm việc với người khỏcHành động36Làm thế nào để người học cú thể học sõu? Bài học sinh động hơn – hiệu quả học tập tốt hơnQuan hệ giữa GV với HS, HS với HS tốt hơn Hoạt động học tập phong phỳ hơnHS hoạt động nhiều hơn GV cú nhiều cơ hội giỳp đỡ HS hơn Phỏt triển tớnh độc lập, sỏng tạo của HS ... 37Hoạt động 4: Những yếu tố nào thỳc đẩy dạy và học tớch cực?385 yếu tố thỳc đẩy dạy và học tớch cực395 yếu tố Khụng khớ học tập và cỏc mối quan hệ trong lớp/nhúm Sự phự hợp với mức độ phỏt triển của HS Sự gần gũi với thực tế Mức độ và sự đa dạng của hoạt động Phạm vi tự do sỏng tạo401. Khụng khớ học tập và cỏc mối quan hệ trong lớp/nhúmXõy dựng mụi trường học tập thõn thiện, mang tớnhkớch thớch: Bố trớ bàn ghế, trang trớ trờn tường, cỏch sắp xếp khụng gian lớp học Quan tõm tới sự thoải mỏi về tinh thần Hỗ trợ cỏ nhõn một cỏch tớch cực41Tạo cơ hội để HS giao tiếp, thể hiện quan điểm, giỏ trị, mơ ước, chia sẻ kinh nghiệm,.. và hợp tỏc trong cỏc hoạt động học tậpTạo ra mụi trường học tập thoải mỏi, khụng căng thẳng, khụng nặng nề, khụng gõy phiền nhiễuCho phộp cú cỏc hoạt động giải trớ nhẹ nhàng, truyện vui, hài hước trong quỏ trỡnh thực hiện nhiệm vụ1. Khụng khớ học tập và cỏc mối quan hệ trong lớp/nhúm422. Sự phự hợp với mức độ phỏt triển của HSTớnh tới sự phõn hoỏ về nhịp độ học tập giữa cỏc đối tượng HS khỏc nhauTớnh tới sự khỏc biệt về trỡnh độ phỏt triển của HS Trỡnh bày rừ ràng về những mong đợi của thày đối với trũ (nhất trớ thoả thuận)Đưa ra cỏc yờu cầu rừ ràng, trỏnh mơ hồ, đa nghĩa43Khuyến khớch HS giỳp đỡ lẫn nhauQuan sỏt HS học tập để tỡm ra phong cỏch và sở thớch học tập của từng HSDành thời gian đặt cỏc cõu hỏi yờu cầu HS động nóo và hỗ trợ cỏ nhõn Tạo điều kiện trao đổi với HS về nhiệm vụ học tập2. Sự phự hợp với mức độ phỏt triển của HS443. Sự gần gũi với thực tế Nỗ lực gắn nội dung/nhiệm vụ với cỏc mối quan tõm của HS và với thế giới thực tại xung quanh Tận dụng mọi cơ hội cú thể để HS tiếp xỳc với vật thực/tỡnh huống thực Sử dụng cỏc cụng cụ dạy học hấp dẫn (trỡnh chiếu, video, tranh ảnh,) để “đưa” HS lại gần đời sống thực tế45 Giao cỏc nhiệm vụ vận dụng kiến thức/kĩ năng trong mụn học cú ý nghĩa với HS Khai thỏc những đề tài vượt ra ngoài giới hạn của cỏc mụn học riờng rẽ 3. Sự gần gũi với thực tế464. Mức độ và sự đa dạng của hoạt động Hạn chế tối đa thời gian chết và thời gian chờ đợi Tạo ra cỏc thời điểm hoạt động và trải nghiệm tớch cực Tớch hợp cỏc hoạt động học mà chơi (cỏc trũ chơi giỏo dục) Thay đổi xen kẽ cỏc hoạt động và nhiệm vụ học tập47 Tăng cường cỏc trải nghiệm thành cụng Tăng cường sự tham gia tớch cực Đảm bảo hỗ trợ đỳng mức (HS hỗ trợ lẫn nhau và hỗ trợ từ GV) Đảm bảo đủ thời gian thực hành 4. Mức độ và sự đa dạng của hoạt động48Mối quan hệ giữa cỏc mức độ hỗ trợ của GV với nhu cầu của HS Hỗ trợNhu cầuNhiềuÍtKhụng cúNhiềuCõn bằngTớch cựcThiếu thốn(bị bỏ rơi)Ít Nhàm chỏnCõn bằngTớch cựcKhụng cúKhụng tớch cựcNhàm chỏnCõn bằng495. Phạm vi tự do sỏng tạoHS cú thường xuyờn được lựa chọn hoạt động khụng?HS cú được lờn kế hoạch/đỏnh giỏ bài học, thực hiện nhiệm vụ và hoạt động khụng?Trong khuụn khổ một số nhiệm vụ nhất định, HS cú được tự do xỏc định quỏ trỡnh thực hiện và xỏc định sản phẩm khụng? HS cú được giao nhiệm vụ trờn cơ sở thực tiễn của nhà trường và thực tế của nhúm khụng?50GV cần: Động viờn khuyến khớch HS tự giải quyết vấn đề Đặt cỏc cõu hỏi mở, thay vỡ cỏc cõu hỏi đúng mang tớnh nhắc lại (cho phộp HS đào sõu suy nghĩ sỏng tạo). Tạo điều kiện và cơ hội để HS tham gia 5. Phạm vi tự do sỏng tạo51Xem đoạn băng (Billy Elliot)52