Bài giảng Ngữ văn 12: Đàn ghi ta của Lor-ca (Thanh Thảo)

Nhiệt liệt Chào mừng các thầy cô giáo về dự tiết học ngày hôm nay!Đàn ghi ta của lor-ca(Thanh Thảo)Trường THPT Đại AnGiáo viên soạn: Nguyễn Hà TrungEm hãy cho biết, phần tiểu dẫn sách giáo khoa trình bày những ý chính nào?Thanh Thảo- Thanh Thảo:	+ Tên khai sinh: Hồ Thành Công - Sinh năm 1946.	+ Quê hương: huyện Mộ Đức, tỉnh Quảng Ngãi.	+ Thế hệ nhà thơ trẻ trong chiến tranh chống Mỹ. 	Hiện nay là 	chủ tịch hội văn nghệ tỉnh Quảng NgãiSự nghiệp văn chương: 	+ Thanh Thảo có nhiều sáng tác hay và độc đáo viết về chiến 	tranh và thời hậu chiến. 	+ Những tác phẩm chính: Những người đi tới biển(1977). 	Những ngọn sóng mặt trời(1981). Khối 	vuông ru-bích(1985)Đặc điểm thơ: 	Thơ Thanh Thảo là tiếng nói của người trí thức nhiều suy tư 	trăn trở về các vấn đề xã hội và thời đại. Cuộc sống luôn được 	khám phá ở bề sâu nên khước từ lối viết dễ dãi. Là cây bút 	luôn 	nỗ lực cách tân thơ Việt, thường có cách biểu đạt mới: 	Hình thức thơ tự do, nhịp vần bất thường, nhiều kiểu kết hợp 	lạ kì, thi ảnh và ngôn từ mới mẻ.- Xuất xứ: 	Đàn ghi ta của Lor-ca rút ra từ tập thơ Khối vuông ru-bích(1985). Tập thơ là hình dung mới của Thanh Thảo về cấu trúc ru-bích-cấu trúc thơ.Cấutrúcru-bichCấu trúcthơmô hình mở phá bỏ khuôn mẫu, giải phóng cảm xúc vàtưởng tượng- Thể thơ:	Bài thơ được viết theo thể tự do...mang màu sắc tượng trưng, siêu thực.Thơ tự do mang phong cách tượng trưng, siêu thựcThơ cổ điển Thơ lãng mạnThơ tượng trưng (Phủ định cái Tôi)(Khẳng định cái Tôi)(Cái Tôi và nhiều cái Tôi khác)*Nghệ thuật: + Đề cao sự liên tưởng tự do, Phóng túng.+ Gạt bỏ quy tắc ngữ pháp.+ Xây dựng hình ảnh tượng trưng, đa nghĩa.+ Đề cao tính nhạc trong thơ. *Vai trò cái Tôi Hướng dẫn đọc bài - Khổ 1: Đọc chậm, vang, phong khoáng. - Khổ 2,3: Đọc nhanh, cao giọng, cảm xúc đau xót. - Khổ 4: Đọc giọng tha thiết, tiếc nuối. - Khổ 5,6: Đọc giọng trầm lắng, suy tư Bố cục và chủ đề từng đoạn thơ:Phần I: (Khổ 1)	Hình ảnh Lor-ca, một nghệ sĩ tự do và cô đơn.Phần II: (Khổ 2,3)	Lor-ca bị sát hại.Phần III: (Khổ 4,5,6)	Sự bất tử của Lor-ca và nghệ thuật của anh.Em hãy cho biết nhan đề bài thơ xuất hiện những hình ảnh nào. Nêu ý nghĩa của những hình ảnh đó?	Đàn ghi ta còn có tên là Tây Ban cầm, là loại nhạc cụ truyền thống tiêu biểu cho đất nước và nền âm nhạc Tây Ban Nha. Đàn ghi ta gắn liền với cuộc sống phóng khoáng, sự yêu thích tự do, ca hát của người dân xứ sở này.Nhận xét: ý nghĩa hình ảnh Đàn ghi ta ở nhan đề không chỉ là nhạc cụ truyền thống của đất nước Tây Ban Nha mà còn là biểu tượng cho nghệ thuật, tài năng, nhân cách của Lor-ca.Sự vật Chủ thể sở hữu- Hình ảnh Đàn ghi ta- Hình ảnh Lor-ca:- Đàn ghita của Lor-ca+ Một nghệ sĩ đa tài, nhân cách cao đẹp.+ Một số phận oan khuất.Khi tôi chết hãy chôn tôi với cây đànLời di chúc bằng thơ, khơi nguồn cảm hứng dẫn dắt dòng cảm xúc mãnh liệt của nhà thơ trước cái chết của Lor-ca.Cây đàn là biểu tượng cho nghệ thuật. Lor-ca không thể rời xa nghệ thuật, ngay cả khi đã từ giã cõi đời này.Cây đàn là biểu tượng truyền thống của đất nước Tây Ban Nha thể hiện sự gắn bó máu thịt và tình yêu của Lor-ca đối với quê hương.Khổ thơ thứ nhất xuất hiện những hình ảnh, âm thanh nào?- Hình ảnh: Những tiếng đàn bọt nước. Hình ảnh: Những tiếng đàn bọt nước.- Hình ảnh: Tây Ban Nha áo choàng đỏ gắt. Hình ảnh: Những tiếng đàn bọt nước. Hình ảnh: Tây Ban Nha áo choàng đỏ gắt.- Hình ảnh, âm thanh: li- la li- la li- la. Hình ảnh: Những tiếng đàn bọt nước.- Hình ảnh: Tây Ban Nha áo choàng đỏ gắt.- Hình ảnh, âm thanh: li- la li- la li- la.- Hình ảnh: Người nghệ sĩ lang thang.- Hình ảnh: Những tiếng đàn bọt nước.- Hình ảnh: Tây Ban Nha áo choàng đỏ gắt.- Hình ảnh, âm thanh: li- la li- la li- la.- Hình ảnh: Người nghệ sĩ lang thang.ĐL?Tây Ban Nha là một đấu trường chính trị nóng bỏng, ngột ngạtNghệ thuật già nua của Tây Ban NhaNghệ thuật mới mẻ, hiện đại của Lor-caNền chính trị độc tài hay những con bò tót Phát xít tàn bạoCông dân Lor-ca người đấu sĩ tự do đơn độc.Nhận xét: + Lor-ca hiện lên qua hình ảnh Tiếng đàn bọt nước là hình ảnh tượng trưng, siêu thực biểu tượng cho cái đẹp, Cuộc đời, sự sống của Lor-ca mong manh ngắn ngủi, tan vỡ nhanh chóng nhưng bất tử cùng thời gian.(Bọt nước vỡ tan rồi lại xuất hiện.)+ Lor-ca hiện lên là một kị sĩ lang thang, tự do và phóng khoáng. Hệ thống từ láy lang thang, đơn độc, mỏi mòn kết hợp với nghệ thuật nhân hoá vầng trăng chếnh choáng còn cho ta thấy Lor-ca là một nghệ sĩ, chiến sĩ đơn độc trên mặt trận dân chủ và cách tân nghệ thuật.LBK 2+3Lorca bị giết chết trong hoàn cảnh như thế nào?Trong khi “Tây Ban Nha hát ngêu ngao” Đất nước TBN đang hồn nhiên, vô tư với những khúc nhạc dân gian.- Cái chết của Lorca khiến họ Bất ngờ, kinh hoàng, kinh hoàng bởi sự tàn độc của bọn Phrăng- cô, Phát xít.Tiếng đàn ghi ta được miêu tả ở khổ thơ thứ ba qua những hình ảnh tượng trưng nào?Tiếng ghi ta nâubầu trời cô gái ấytiếng ghi ta lá xanh biết mấytiếng ghi ta tròn bọt nước vỡ tantiếng ghi ta ròng ròngmáu chảyHoạt động nhómNhóm 1Nhóm 2Nhóm 3Xác định nghệ thuật tu từ được sử dụng trong đoạn thơ, phân tích hiệu quả những nghệ thuật đó?Nêu ý nghĩa tượng trưng của tiếng đàn ghita?Tìm và phân tích những từ ngữ diễn tả tâm trạng, cảm xúc của nhà thơ Thanh Thảo?Nghệ thuật tu từ chuyển đổi cảm giác: người đọc cảm nhận âm thanh bằng thị giác, âm thanh vỡ ra màu sắc, thành hình khối: “ tiếng ghi-ta nâu, tiếng ghi-ta lá xanh, tiếng ghi-ta tròn”. - Nghệ thuật nhân hoá: “tiếng ghi-ta ròng ròng máu chảy” âm nhạc đã thành sinh thể, thành linh hồn, thành thân phận. -Tiếng ghi-ta gắn với người nghệ sĩ Lor-ca là hình ảnh ẩn dụ về cuộc đời của Lor-ca.+ tiếng ghi-ta nâu: “nâu” gần gũi màu gỗ đặc trưng của cây đàn ghi-ta, mầu da nâu gợi tình tràn trề sức sống của người con gái Digan- Biểu tượng cho tình yêu của Lor-ca.+ tiếng ghi-ta lá xanh: Biểu tượng cho tuổi trẻ, tuổi thanh xuân của Lor-ca (Lor-ca chết khi mới 38 tuổi).+ tiếng ghi-ta tròn bọt nước vỡ tan: tượng trưng cho cái đẹp, cái đẹp chết bất ngờ, nhanh chóng, không thể cứu vãn nổi.+ tiếng ghi-ta ròng ròng máu chảy: tượng trưng cho cái chết thảm khốc, bi thiết.- Thanh Thảo gửi gắm niềm xót thương vô hạn của mình với Lorca vào hình ảnh những tiếng ghi ta:+ Điệp từ “ tiếng ghi ta” cứ vang vang mãi như đang tấu lên một khúc nhạc đau đớn càng lúc càng da diết hơn, thống thiết hơn khoan sâu, cát xé vào trái tim nhà thơ- nhức nhối.+ Từ cảm thán “ biết mấy” bật lên từ niềm tiếc xót vô hạn khi bọn phát xít xả súng vào ngực Lorca, lồng ngực ấy có một trái tim đỏ rực sức sống thanh xuân và những khát vọng cao đẹp.+ Từ láy “ròng ròng” biểu thị một sự đau đớn tột cùng. Kẻ thù bắn Lorca và bắn luôn vào tiếng đàn của anh. Tiếng đàn cùng chịu chung số phận bất hạnh như chính người nghệ sĩ sáng tạo ra nó.Nhận xétBằng những hình ảnh đậm màu sắc tượng trưng Thanh Thảo đã phục sinh giây phút bi phẫn nhất trong cuộc đời Lor-ca, đã khắc hoạ cái chết oan khuất của Lor-ca một cách ấn tượng, đầy ám ảnh, thể hiện niềm xót thương vô hạn của mình với người anh hùng Lor-ca.Bài học kết thúcTạm biệt các thầy cô và các em!Sống trên đời cần có một tấm lòng...để gió cuốn đi...