Bài giảng Ngữ văn 12 - Bài: Thực hành 1 số biện pháp tu từ ngữ âm

 CHÀ O MỪ NG THẦ Y CÔ
ĐẾ N DỰ GIỜ NGỮ VĂN LỚ P 12A3
 TIẾNG VIỆT THỰC HÀNH MỘT SỐ BIỆN PHÁP TU TỪ NGỮ ÂM
 I. TẠO NHỊP ĐIỆU VÀ ÂM HƯỞNG CHO CÂU
 1. Bài tập 1:
 “Một dân tộc đã gan góc chống lại ách nô lệ của Pháp
 hơn 80 năm nay,một dân tộc đã gan góc đứng về phe 
 đồng minh chống lại phát xít mây năm nay, dân tộc đó
 phải được tự do! Dân tộc đó phải được độc lập!”
 - Phối hợp giữa nhịp ngắn ,dài. 
 -Nhận xét về nhịp điệu,
 - Vế 1,2,3 kết thúc thanh bằng ; vế 4 kết thúc thanh trắc.
 sự phối thanh,phép lặp.
 - Các vế câu có hiện tượng lặp cú pháp.
 -Nêu tác dụng.
 - Từ ngữ có hiện tượng lặp từ ngữ.
 Tạo ra sự nhịp nhàng cho lời văn, tạo âm hưởng hào hùng 
 đanh thép cho lời tuyên ngôn. THỰCTHỰC HÀNHHÀNH MỘTMỘT SỐSỐ BIỆNBIỆN PHÁPPHÁP TUTU TỪTỪ NGỮNGỮ ÂMÂM
 I. TẠO NHỊP ĐIỆU VÀ ÂM HƯỞNG CHO CÂU
 1. Bài tập 2:
Bất kì đàn ông, đàn bà, bất kì người già, người trẻ, không 
chia tôn giáo, đảng phái,dân tộc, hễ là người Việt Nam thì 
phải đánh thực dân Pháp để cứu Tổ quốc. Ai có súng 
dùng súng. Ai có gươm dùng gươm, không có gươm thì 
dùng cuốc, thuổng, gậy gộc. Ai cũng phải ra sức chống 
thực dân Pháp để cứu nước.
-Nhịp ngắn, dài linh hoạt
 -Phân tích tác dụng của âm thanh,
- Lặp từ ngữ, lặp cú pháp, đối xứng,.nhịp điệu (sự phối hợp với phép lặp,
.- Sử dụng vần điệu từ ngữ và kết cấu ngữ pháp).
Lời văn nhịp nhàng, tạo sự hào hùng và khoẻ khoắn , thiêng liêng 
cho lời kêu gọi .
 THỰCTHỰC HÀNHHÀNH MỘTMỘT SỐSỐ BIỆNBIỆN PHÁPPHÁP TUTU TỪTỪ NGỮNGỮ ÂMÂM
 I. TẠO NHỊP ĐIỆU VÀ ÂM HƯỞNG CHO CÂU
 3. Bài tập 3
 Gậy tre, chông tre chống lại sắt thép của quân thù. Tre xung 
 phong vào xe tăng, đại bác. Tre giữ làng, giữ nước, giữ mái nhà 
 tranh, giữ đồng lúa chín. Tre hy sinh để bảo vệ con người. Tre, 
 anh hùng lao động. Tre, anh hùng chiến đấu.
-Nhịp điệu khi nhanh khi chậm. Nhịp ngắn dứt khoát mạnh mẽ và các 
biện pháp nghệ thuật:
 +Lặp từ: tre, giữ. - Phân tích nhịp điệu và 
 +Lặp cú pháp. âm hưởng trong đoạn văn trên.
 +Tu từ nhân hoá.
Tô đậm nhấn mạnh được sức mạnh của tre.thể hiện tình cảm say 
mê tự hào của tác giả đối với tre và đất nước =>hình ảnh tượng trưng 
cho con người Việt Nam THỰC HÀNH MỘT SỐ BIỆN PHÁP TU TỪ NGỮ ÂM
 II. ĐIỆP ÂM, ĐIỆP VẦN, ĐIỆP THANH
 1. a)
 Dưới trăngPhân quyên tích tác đã dụnggọi hè tạo hình tượng 
 Đầu tường lửacủa lựu việc lập điệp loè âmđâm đầu bông trong 
- Phụ âm đầu “l” được lặp lại 4các lần. câu sau.
- Gợi tả hình ảnh những bông hoa lựu lấp ló trên cây như những đốm 
lửa lấp lánh, lúc ẩn lúc hiện như đang phát sáng lung linh trên ngọn 
cây
 1. b)
 “Làn ao lóng lánh bóng trăng loe”
 -Phụ âm đầu “l” được lập lại 4 lần. 
 -Miêu tả ánh trăng như lấp lánh và lung linh trên mặt ao như phát 
 tán rộng hơn,loang ra và choán khắp bề mặt không gian trên mặt ao. THỰC HÀNH MỘT SỐ BIỆN PHÁP TU TỪ NGỮ ÂM
 II. ĐIỆP ÂM, ĐIỆP VẦN, ĐIỆP THANH
 Phân tích tác dụng của phép 
 “Lá bàng-điệp đang vần trong đỏ ngọnđoạn thơ cây sau.
 Sếu giang mang lạnh đang bay ngang trời
 Mùa đông còn hết em ơi
 Mà con én đã gọi người sang xuân!”
-Vần được lặp lại nhiều lần là vần “ang”với 7 lần.
-Tạo cảm giác rộng mở của không gian trong thời khắc chuyển mùa:mùa 
đông vẫn đang ngự trị,nhưng cũng đã xuất hiện những tín hiệu của mùa 
xuân. THỰC HÀNH MỘT SỐ BIỆN PHÁP TU TỪ NGỮ ÂM
II. ĐIỆP ÂM, ĐIỆP VẦN, ĐIỆP THANH
 3 . “Dốc lên khúc khưỷu dốc thăm thẳm
 Heo hút cồn mây súng ngửi trời
 Ngàn thước lên cao, ngàn thước xuống
 Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi” 
 -Nhịp 4/3. Quang Dũng – Tây Tiến
 -Từ láy: khúc khuỷu, thăm thẳm, heo hútgợi sự vất vã khó nhọc, 
 hoangPhân vắng, tích sự quanhtác dụng co, độcủa cao. nhịp điệu, 
 -Lặp từ: tô đậm núi cao nhiều dốc..
 -Đối: ngàn thước lên sựđốc phối lại xuống hợp các dốc thanh khó trắckhăn và nguy bằng, hiểm nhất là 
 từ láy,phépxuống dốc.đối,phép lặp từ ngữ,
 -Nhân hoá: súngnhân ngửi hóa trời .tinh nghịch tếu táo của lính.
 -Câu 1 nhiều thanh trắc câu 4 nhiều thanh bằngđối lập giữa dữ dội 
 của núi với sự bồng bềnh của những cơn mưa không ngớt.
 => Tất cả các yếu tố tạo dựng được khung cảnh hiểm trở của vùng rừng 
 núi và tính chất khốc liệt của cuộc hành quân. III. Tổng kết
 Câu 1: Phép tu từ ngữ âm có tác dụng gì nhiều nhất 
 trong văn xuôi?
 Phép tu từ ngữ âm tạo nhịp điệu, âm hưởngcho văn 
 xuôi, đặc biệt là văn chính luận.
 Câu 2: Phép tu từ ngữ âm có tác dụng gì nhiêu nhất 
 trong thơ?
Phép tu từ ngữ âm tạo cho thơ giàu tính hình ảnh, âm 
 thanh. LUYỆN TẬP
 Phép tu từ ngữ âm chủ yếu nào được sử 
dụng trong văn bản sau:
a, Thông reo bờ suối rì rào
 Chim chiều chíu chít ai nào kêu ai
b, Trên dòng Hương Giang
 Em buông mái chèo 
 Trời trong veo
 Nước trong veo Mở rộng
 Tìm một số câu thơ đã học trong chương 
trình có sử dụng biện pháp tu từ ngữ âm?