Giáo án Sinh học 12 cơ bản trọn bộ 2 cột

Giáo án Sinh học 12 cơ bản trọn bộ 2 cột

BÀI 1: GEN, MÃ DI TRUYỀN VÀ QUÁ TRÌNH NHÂN ĐÔI AND

I. Mục tiêu

 1. Kiến thức

 Sau khi học xong bài học sinh cần phải:

 - Phát biểu được khái niệm gen, mô tả được cấu trúc chung của gen cấu trúc

 - Trình bày được các chức năng của a xit nucleic, đặc điểm của sự mã hoá thông tin di truyền trong a xit nucleic, lí giải được vì sao mã di truyền là mã bộ ba

 - Trình bày được thời điểm, diễn biết, kết quả, ý nghĩa của cơ chế tự sao của ADN

 2. Kĩ năng

 - Rèn luyện và phát triển tư duy phân tích, khái quát hoá.

 3. Thái độ

 - Bảo vệ môi trường, bảo vệ động- thực vật quý hiếm.

II.Thiết bị dạy học

 - Hình 1.1, bảng 1 mã di truyền SGK

 - Sơ đồ cơ chế tự nhân đôi của ADN

 - Mô hình cấu trúc không gian của ADN

 - Sơ đồ liên kết các nucleotit trong chuỗi pôlinuclêotit

 

doc 103 trang Người đăng kidphuong Lượt xem 1444Lượt tải 1 Download
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Giáo án Sinh học 12 cơ bản trọn bộ 2 cột", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
PhÇn V: Di truyÒn häc
Ch­¬ng I: C¬ chÕ di truyÒn vµ biÕn dÞ
TiÕt: 01
BÀI 1: GEN, MÃ DI TRUYỀN VÀ QUÁ TRÌNH NHÂN ĐÔI AND
I. Mục tiêu
	1. KiÕn thøc
	Sau khi häc xong bµi häc sinh cÇn ph¶i:
	- Phát biểu được khái niệm gen, mô tả được cấu trúc chung của gen cấu trúc
	- Trình bày được các chức năng của a xit nucleic, đặc điểm của sự mã hoá thông tin di truyền trong a xit nucleic, lí giải được vì sao mã di truyền là mã bộ ba
	- Trình bày được thời điểm, diễn biết, kết quả, ý nghĩa của cơ chế tự sao của ADN
	2. KÜ n¨ng
	- RÌn luyÖn vµ ph¸t triÓn t­ duy ph©n tÝch, kh¸i qu¸t ho¸.
	3. Th¸i ®é
	- B¶o vÖ m«i tr­êng, b¶o vÖ ®éng- thùc vËt quý hiÕm.
II.Thiết bị dạy học
	- Hình 1.1, bảng 1 mã di truyền SGK 
	- Sơ đồ cơ chế tự nhân đôi của ADN
	- Mô hình cấu trúc không gian của ADN
	- Sơ đồ liên kết các nucleotit trong chuỗi pôlinuclêotit
	III. Tiến trình tổ chức bài học
	1. æn ®Þnh tæ chøc líp
	2. KiÓm tra bµi cò (kh«ng kiÓm tra)
	3. Bµi míi
 Hoạt động của thầy và trò
 Nội dung
Hoạt động 1: Tìm hiểu về gen
Gen là gì ? cho ví dụ ?
Gv giới thiệu cho hs cấu trúc không gian và cấu trúc hoá học của ADN 
Gv cho hs quan sát hình 1.1
Hãy mô tả cấu trúc chung của 1 gen cấu trúc?
Chức năng chủa mỗi vùng ?
Gv giới thiệu cho hs biết gen có nhiều loại như gen cấu trúc , gen điều hoà,,
Hoạt đông 2 : Tìm hiểu về mã di truyền
GV cho hs nghiên cứu mục II
Mã di truyền là gì?
Tại sao mã di truyền là mã bộ ba?
HS nêu được : Trong ADN chỉ có 4 loại nu nhưng trong pr lại có khoảng 20 loại a.a
* Nếu 1 nu mã hoá 1 a.a thì có 41 = 4 tổ hợp chưa đủ để mã hoá cho 20 a.a
* Nếu 2 nu mã hoá 1 a.a thì có 42 = 16 tổ hợp
* Nếu 3 nu mã hoá 1 a.a thì có 43 = 64 tổ hợp, đủ để mã hoá cho 20 a.a
- Mã di tuyền có những đặc điểm gì ?
Hoạt động 3 :Tìm hiểu về quá trình nhân đôi của ADN
Gv cho hs nghiên cứu mục III kết hợp qua sát hình 1.2
Qúa trình nhân đôi ADN xảy ra chủ yếu ở những thành phần nào trong tế bào ?
ADN được nhân đôi theo nguyên tắc nào ? giải thích?
Có những thành phần nào tham gia vào quá trình tổng hợp ADN ?
Các giai đoạn chính tự sao ADN là gì ?
Các nu tự do môi trường liên kết với các mạch gốc phải theo nguyên tắc nào ?
Mạch nào được tổng hợp liên tục? mạch nào tổng hợp từng đoạn ? vì sao ?
Kết quả tự nhân đôi của ADN như thế nào
I.Gen
1. Khái niệm
 Gen là một đoạn của phân tử ADN mang thông tin mã hoá 1 chuỗi pôlipeptit hay 1 phân tử A RN
2.Cấu trúc chung của gen cấu trúc
* Gen cấu trúc có 3 vùng :
- Vùng điều hoà đầu gen : mang tín hiệu khởi động
- Vùng mã hoá : mang thông tin mã hoá a.a
- Vùng kết thúc :nằm ở cuối gen mang tín hiệu kết thúc phiên mã
II. Mã di truyền
1. Khái niệm
* Mã di truyền là trình tự các nuclêôtit trong gen quy định trình tự các a.a trong phân tử prôtêin
2. Đặc điểm :
- Mã di truyền là mã bộ ba : nghĩa là cứ 3 nu đứng kế tiếp nhau mã hoá cho 1 a.a hoặc làm nhiệm vụ kết thúc chuỗi pôlipeptit
- Mã di truyền được đọc theo 1 chiều 5’ 3’
- Mã di truyền được đọc liên tục theo từng cụm 3 nu, các bộ ba không gối lên nhau
-Mã di truyền là đặc hiệu , không 1 bộ ba nào mã hoá đồng thời 2 hoặc 1 số a.a khác nhau
- Mã di truyền có tính thoái hoá : mỗi a.a được mã hoá bởi 1 số bộ ba khác nhau
- Mã di truyền có tính phổ biến : các loài sinh vật đều được mã hoá theo 1 nguyên tắc chung ( từ các mã giống nhau )
III. Qúa trình nhân đôi của ADN
* Thời điểm : trong nhân tế bào , tại các NST, ở kì trung gian giữa 2 lần phân bào
*Nguyên tắc: nhân đôi theo nguyên tắc bổ sung và bán bảo toàn
* Diễn biến : 
+ Dưới tác đông của E ADN-polimeraza và 1 số E khác, ADN duỗi xoắn, 2 mạch đơn tách từ đầu đến cuối
+ Cả 2 mạch đều làm mạch gốc
+ Mỗi nu trong mạch gốc liên kết với 1 nu tự do theo nguyên tắc bổ sung :
 A gốc = T môi trường
 T gốc = A môi trường
 G gốc = X môi trường
 X gôc = G môi trưòng
* Kết quả : 1 pt ADN mẹ 1lần tự sao → 2 ADN con
*Ý nghĩa : - Là cơ sở cho NST tự nhân đôi , giúp bộ NST của loài giữ tính đặc trưng và ổn định
IV. Củng cè:
	- Nêu những điểm giống nhau và khác nhau giữa sự tự nhân đôi của ADN ở sinh vật nhân sơ và ở sinh vật nhân thực
	- Mét sè c©u hái tr¾c nghiÖm.
	- C«ng thøc.
V. DÆn dß :
	- Chuẩn bị câu hỏi và bài tập trang 10 SGK , đọc trước bài 2.
	- Tìm hiểu cấu trúc không gian và cấu trúc hoá học, chức năng của ARN.
TiÕt: 02
BÀI 2 : PHIÊN MÃ VÀ DỊCH MÃ
I. Mục tiêu
	1. KiÕn thøc
	Sau khi häc xong bµi häc sinh cÇn ph¶i:
	- Trình bày được thời điểm ,diễn biến, kết quả , ý nghĩa của cơ chế phiên mã
	- Biết được cấu trúc ,chức năng của các loại ARN
	- Hiểu được cấu trúc đa phân và chức năng của prôtein
	- Nêu được các thành phần tham gia vào quá trình sinh tổng hợp prôtein, trình tự diễn biến của quá trình sinh tổng hợp pr
	2. KÜ n¨ng
	- Rèn luyện kỹ năng so sánh ,khái quát hoá, tư duy hoá học thông qua thành lập các công thức chung
	- Phát triển năng lực suy luận của học sinh qua việc xác định các bộ ba mã sao va số a.a trong pt prôtein do nó quy định từ chiếu của mã gốc suy ra chiều mã sao và chiều dịch mã
	3. Th¸i ®é
	- Tõ kiÕn thøc: " Ho¹t ®éng cña c¸c cÊu tróc vËt chÊt trong tÕ bµo lµ nhÞp nhµng vµ thèng nhÊt, bè mÑ truyÒn cho con kh«ng ph¶i lµ c¸c tÝnh tr¹ng cã s½n mµ lµ c¸c ADN- c¬ së vËt chÊt cña c¸c tÝnh tr¹ng" tõ ®ã cã quan niÖm ®óng vÒ tÝnh vËt chÊt cña hiÖn t­îng di truyÒn.
II. Thiết bị dạy học
	- Sơ đồ cấu trúc phân tử tARN
	- Sơ đồ khái quát quá trình dịch mã
	- Sơ đồ cơ chế dịch mã
	- Sơ đồ hoạt động của pôliribôxôm trong quá trình dịch mã
III. Tiến trình tổ chức bài học
	1. æn ®Þnh tæ chøc líp
	2. Kiểm tra bài cũ
 	- Mã di truyền là gì ? vì sao mã di truyền là mã bộ ba?
 	 - Nguyên tắc bổ sung và bán bảo toàn thể hiện như thế nào trong cơ chế tự sao của ADN?
	3. Bài mới :
 Hoạt động của thầy và trò
 Nôi dung
* Hoạt động 1: Tìm hiểu về phiên mã
- Gv đặt vấn đề: ARN có những loại nào ? chức năng của nó?. yêu cầu học sinh đọc SGK và hoàn thành phiếu học tập sau:
mARN
tARN
rARN
Cấu trúc
Chức 
năng
- Gv cho hs quan sát hinh 2.2 và đọc mục I.2
 ? Hãy cho biết có những thành phần nào tham gia vào quá trình phiên mã
? ARN được tạo ra dựa trên khuôn mẫu nào
? Enzim nào tham gia vào quá trình phiên mã 
? Chiều của mạch khuôn tổng hợp mARN ?
? Các ri Nu trong môi trường liên kết với mạch gốc theo nguyên tắc nào
? Kết quả của quá trình phiên mã là gì 
? Hiện tượng xảy ra khi kết thúc quá trình phiên mã
HS nêu được:
* Đa số các ARN đều được tổng hợp trên khuôn ADN, dưới tác dụng của enzim ARN- polime raza một đoạn của phân tử ADN tương ứng với 1 hay 1 số gen được tháo xoắn, 2 mạch đơn tách nhau ra và mỗi nu trên mạch mã gốc kết hợp với 1 ribônu của mt nội bào theo NTBS , khi E chuyển tới cuôi gen gặp tín hiệu kết thúc thì dừng phiên mã, pt m ARN dc giải phóng
* Hoạt động 2: T×m hiÓu vÒ dÞnh m·
- Gv nêu vấn đề : pt prôtêin được hình thành như thế nào ?
- yêu cầu hs quan sát hình 2.3 và n/c mục II 
*? Qt tổng hợp có những tp nào tham gia 
?a.a được hoạt hoá nhờ gắn với chất nào 
? a.a hoạt hoá kết hợp với tARN nhằm mục đích gì
? mARN từ nhân tế bào chất kết hợp với ri ở vị trí nào
? tARN mang a.a thứ mấy tiến vào vị trí đầu tiên của ri? vị trí kế tiếp là của t ARN mang a.a thứ mấy ? liên kết nào dc hình thành
? Ri có hoạt động nào tiếp theo? kết quả cuả hoạt động đó
? Sự chuyển vị của ri đến khi nào thì kết thúc
? Sau khi dc tổng hợp có những hiện tượng gì xảy ra ở chuỗi polipeptit
? 1 Ri trượt hết chiều dài mARN tổng hợp dc bao nhiêu pt prôtêin
* Sau khi hs mô tả cơ chế giải mã ở 1 Ri Gv thông báo về trường hợp 1 pôlĩôm. Nêu câu hỏi
 ?? nếu có 10 ri trượt hết chiều dài mARN thì có bao nhiêu pt prôtêin dc hình thành ? chúng thuộc bao nhiêu loại?
I. Phiên mã
1. Cấu trúc và chức năng của các loại ARN
(Nội dung PHT)
2. Cơ chế phiên mã
* Thời điểm: xảy ra trước khi tế bào tổng hợp prôtêin
* Diễn biến: dưới tác dụng của enzim ARN-pol, 1 đoạn pt ADN duỗi xoắn và 2 mạch đơn tách nhau ra
+ Chỉ có 1 mạch làm mạch gốc
+ Mỗi nu trong mỗi mạch gốc kết hợp với 1 Ri nu tự do theo NTBS
Agốc - Umôi trường
Tgốc - Amôi trường
Ggốc – Xmôi trường
Xgốc – Gmôi trường 
→ chuỗi poli ribonucleotit có cấu trúc bậc 1. nếu là tARN , rARN thì tiếp tục hình thành cấu trúc ko gian bậc cao hơn
+ sau khi hình thành ARN chuyển qua màng nhân tới tế bào chất, ADN xoắn lại như cũ
* Kết quả : một đoạn pt ADN→ 1 Pt ARN
* Ý nghĩa : hình thanh ARN trực tiếp tham gia vào qt sinh tổng hợp prôtêin quy định tính trạng
II. Dịch mã
1. Hoạt hoá a.a
- Dưới tác động của 1 số E các a.a tự do trong mt nội bào dc hoạt hoá nhờ gắn với hợp chất ATP
- Nhờ tác dụng của E đặc hiệu, a.a dc hoạt hoá liên kết với tARN tương ứng → phức hợp a.a - tARN
2. Tổng hợp chuỗi pôlipeptit
- mARN tiếp xúc với ri ở vị trí mã đầu (AUG), tARN mang a.a mở đầu (Met) → Ri, đối mã của nó khớp với mã của a.a mở đầu/mARN theo NTBS
- a.a 1- tARN→ tới vị trí bên cạnh, đối mã của nó khớp với mã của a.a 1/mARN theo NTBS, liên kết peptit dc hình thành giữa a.a mở đầu và a.a 1
- Ri dịch chuyển 1 bộ ba/ mARNlàmcho tARN ban đầu rời khỏi ri, a.a2-tARN →Ri, đối mã của nó khớp với mã của a.a2/mARN theo NTBS, liên kết peptit dc hình thàn giữa a.a1 và a.a2
- Sự chuyển vị lại xảy ra đến khi Ri tiếp xúc với mã kết thúc/mARN thì tARN cuối cùng rời khỏi ri→ chuỗi polipeptit dc giải phóng
- Nhờ tác dụng của E đặc hiệu, a.a mở đầu tách khỏi chuỗi poli, tiếp tục hình thành cấu trúc bậc cao hơn→ pt prôtêin hoàn chỉnh
*Lưu ý : mARN dc sử dụng để tổng hợp vài chục chuỗi poli cùng loại rồi tự huỷ, còn riboxôm đc sủ dụng nhiều lần.
IV. Củng cố
	- Các cơ chế di truyền ở cấp độ pt : tự sao, sao mã vµ giải mã.
	- Sự kết hợp 3 cơ chế trên trong qt sinh tổng hợp pr đảm bảo cho cơ thể tổng hợp thường xuyên các pr đặc thù, biểu hiện thành tính trạng di truyền từ bố mẹ cho con gái.
	- Mét sè c©u hái tr¾c nghiÖm.
	- Công thức: 
V. DÆn dß
	- VÒ nhµ tr¶ lêi c©u hái vµ bµi tËp cuèi bµi.
	- ChuÈn bÞ tr­íc bµi 3.
TiÕt: 03
BÀI 3: ĐIỀU HOÀ HOẠT ĐỘNG CỦA GEN
I. Mục tiêu
	1. KiÕn thøc
	Sau khi häc xong bµi häc sinh cÇn ph¶i:
	- Hiểu dc thế nào là điều hoà hoạt động của gen
	- hiểu dc khái niệm ôperon và trình bày dc cấu trúc của ôperon
	- giải thích dc cơ chế điều hoà hoạt động của ôperon Lac
	2. KÜ n¨ng
	- T¨ng c­êng kh¶ n¨ng quan s¸t h×nh vµ diÔn t¶ hiÖn t­îng diÔn ra trªn phim, m« h×nh, h×nh vÏ.
	- RÌn luyÖn kh¶ n¨ng suy luËn vÒ sù tèi ­u trong ho¹t ®éng cña thÕ giíi sinh vËt.
	3. Th¸i ®é
II. Thiết bị dạy học
	- hình 3.1, 3.2a, 3.2b
III. Tiến trình tổ chức bài học
	1. æn ®Þnh tæ chøc líp
	2. Kiểm tra bài cũ
	- trình bày diễn biến và kết quả của quá trình phiên mã?
	3. Bài mới:
Hoạt động của thầy và trò
nội dung
* hoạt động 1:
Gv đặt vấn đề : Điều hoà hoạt động của gen chính là điều hoà lượng sản phẩm của gen dc tạo ra.
? Điều hoà hoạt động của gen có ý nghĩa như thế nào đối với cơ thể sinh vật ?
? §iÒu hoµ ho¹t ®éng cña gen ë tÕ bµo nh©n s¬ kh¸c tÕ bµo nh©n thùc nh­ thÕ nµo?
* hoạt động 2 : tìm hiểu điều hoà hoạt động của gen ở sinh vật nhân sơ
GV yêu cầu học sinh nghiên cứư mục II.1 và quan sát hình 3.1
? ôperon là gì 
? dựa vào hình 3.1 hãy mô tả cấu trúc của ôpe ron Lac
gv yêu cầu học sinh nghiên cứu mục II.2  ... aû laïi CO2 vaø nöôùc cho moâi tröôøng
- Noàng ñoä khí CO2 trong baàu khí quyeån ñang taêng gaây theâm nhieàu thieân tai treân traùi ñaát.
2/ Chu trình nitô
- TV haáp thuï nitô döôùi daïng muoái amoân (NH4+) vaø nitrat (NO3-) .
- Caùc muoài treân ñöôïc hình thaønh trong töï nhieân baèng con ñöôøng vaät lí, hoùa hoïc vaø sinh hoïc.
- Nitô töø xaùc SV trôû laïi moâi tröôøng ñaát, nöôùc thoâng qua hoaït ñoäng phaân giaûi chaát höõu cô cuûa VK, naám,
- Hoaït ñoäng phaûn nitrat cuûa VK traû laïi moät löôïng nitô phaân töû cho ñaát, nöôùc vaø baàu khí quyeån.
 3/ Chu trình nöôùc
- Nöôùc möa rôi xuoáng ñaát, moät phaàn thaám xuoáng caùc maïch nöôùc ngaàm, moät phaàn tích luõy trong soâng , suoái, ao , hoà,
- Nöôùc möa trôû laïi baàu khí quyeån döôùi daïng nöôùc thoâng qua hoaït ñoäng thoaùt hôi nöôùc cuûa laù caây vaø boác hôi nöôùc treân maët ñaát.
III- Sinh quyeån
 1/ Khaùi nieäm SQ
 SQ laø toaøn boä SV soáng trong caùc lôùp ñaát, nöôùc vaø khoâng khí cuûa TÑ.
 2/ Caùc khu sinh hoïc trong sinh quyeån
- Khu sinh hoïc treân caïn: ñoàng reâu ñôùi laïnh, röøng thoâng phöông Baéc, röøng ruõng laù oân ñôùi,
- khu sinh hoïc nöôùc ngoït: khu nöôùc ñöùng ( ñaàm, hoà, ao,..)vaø khu nöôùc chaûy ( soâng suoái).
- Khu sinh hoc bieån:
 + theo chieàu thaúng ñöùng: SV noåi, ÑV ñaùy,..
 + theo chieàu ngang: vuøng ven bôø vaø vuøng khôi
- Voøng beân ngoaøi theå hieän ñieàu gì?
- Voøng beân trong theå hieän ñieàu gì?
- Trao ñoåi vaät chaát giöõa quaàn xaõ vaø moâi tröôøng voâ sinh ñöôïc thöïc hieän qua quaù trình naøo? 
- Theo chieàu muõi teân treân hình 44.1 haõy giaûi thích moät caùch khaùi quaùt söï trao ñoåi vaät chaát trong quaàn xaõ vaø chu trình sinh ñòa hoaù.
- Chu trình sinh ñòa hoaù laø gì? bao goàm caùc thaønh phaàn naøo?
- Daïng cacbon ñi vaøo chu trình laø gì?
- Baèng nhöõng con ñöôøng naøo cacbon ñaõ ñi töø moâi tröôøng ngoaøi vaøo cô theå SV, trao ñoåi vaät chaát trong QX vaø trôû laïi MT khoâng khí vaø moâi tröôøng ñaát?
- Coù phaûi löôïng cacbon trong QX ñöôïc trao ñoåi lieân tuïc theo voøng tuaàn hoaøn kín hay khoâng? vì sao?
- Nguyeân nhaân gaây neân hieäu öùng nhaø kính?
- TV haáp thuï nitô döôùi daïng naøo?
- Moâ taû ngaén goïn söï trao ñoåi nitô trong töï nhieân?
- Löôïng nitô ñöôïc toång hôïp töø con ñöôøng naøo laø lôùn nhaát?
- Haõy neâu moät soá bieän phaùp sinh hoïc laøm taêng haøm löôïng ñaïm trong ñaát ñeå naêng cao naêng suaát caây troàng vaø caûi taïo ñaát?
- Neâu noäi dung chuû yeáu cuûa chu trình nöôùc?
- Neâu caùc bieän phaùp baûo veä nguoàn nöôùc?
- Sinh quyeån laø gì? 
- Neâu teân vaø ññ cuûa caùc khu sinh hoïc trong SQ?
- Quan saùt hình 44.1
- Theå hieän chu trình sinh ñòa hoaù
- Theå hieän trao ñoåi vaät chaát trong QX
- Quaù trình sinh vaät haáp thuï vaät chaát vaø naêng löôïng töø moâi tröôøng ngoaøi vaøo cô theå SV vaø phaân giaûi xaùc SV töø chaát höõu cô thaønh chaát voâ cô.
- Tham khaûo SGK ñeå traû lôøi
- Quan saùt hình 44.2 vaø caùc kieán thöùc sinh hoïc ñaõ hoïc
- CO2
- Cacbon ñi töø moâi tröôøng voâ cô vaøo QX: TV haáp thu, qua QH taïo neân chaát höõu cô
- Cacbon trao ñoåi trong QX: thoâng qua chuoãi vaø löôùi thöùc aên
- Cacbon trôû laïi moâi tröôøng voâ cô: qua hoâ haáp vaø quaù trình phaân giaûi cuûa VSV
- Khoâng, maø coù moät phaàn laéng ñoïng hình thaønh nhieân lieäu hoaù thaïch,
- Tham khaûo SGK vaø nhöõng hieåu bieát ñeå traû lôøi
- Quan saùt hình 44.3
- NH4+ vaø NO3-
- Tham haûo SGK traû lôøi
Con ñöôøng sinh hoïc
- Qua hieåu bieát vaø SGK ñeå traû lôøi.
Quan saùt hình 44.4
Tham khaûo SGK traû lôøi
Baèng nhöõng hieåu bieát hs coù theå traû lôøi.
Tham khaûo SGK ñeå traû lôøi
- HS traû lôøi ( thoâng qua gôïi yù cuûa GV)
4/ Cuûng coá
- Neâu khaùi nieäm veà chu trình sinh ñòahoaù, chu trình cacbon, chu trình nitô, chu trình nöôùc trong töï nhieân.
- Nhöõng nguyeân nhaân laøm cho noàng ñoä khí co2 trong baàu khí quyeån taêng? Neâu haäu quaû vaø caùch haïn cheá.
- Neâu caùc bieän phaùp sinh hoïc ñeå naâng cao haøm löôïng ñaïm trong ñaát nhaèm caûi taïo vaø naâng ca naêng suaát caây troàng.
 5/ Daën doø
........................................
Ngày soạn : ........ / ........ / ........
Ngày dạy : ........ / ........ / ........
Tiết 45
BAØI 45: DOØNG NAÊNG LÖÔÏNG TRONG HEÄ SINH THAÙI
I.Muïc tieâu baøi hoïc:
1. Kieán thöùc
 Saukhi hoïc xong baøi hoïc sinh caàn
 -Moâ taû ñöôïc moät caùch khaùi quaùt veà doøng naêng löôïng trong heä sinh thaùi
 -Khaùi nieäm veà hieäu suaát sinh thaùi
 -Giaûi thích ñöôïc söï tieâu hao naêng löôïng giöûa caùc baäc dinh döôõng 
2. Kó naêng
 Coù theå giaûi thích ñöôïc söï tieâu hao naêng löôïng ôû caùc baäc dinh döôõng
3. Thaùi ñoä
 Naâng cao yù thöùc bvaûo veä moâi tröôøng thieân nhieân
II.Chuaån bò:
 Giaùo vieân: Giaùo vieân: Tranh veõ hình 45.1,45.2,45.3 SGK
 Hoïc sinh: Chuaån bò baøi tröôùc
III.Tiến trình bài giảng
A.OÅn ñònh lôùp_kieåm dieän
B.Kieåm tra baøi cuû Noäi dung kieåm tra
1-Trình baøy khaùi quaùt theá naøo laø chu trình sinh ñiaï caùc chaát?
2-Neâu dieãn bieán cuûa chu trình nitô?
3-Theá naøo laø sinh quyeån?
C.Giaûng baøi môùi
NOÄI DUNG LÖU BAÛNG
HOÏAT ÑOÄNG DAÏY HOÏC
THAÀY
TROØ
I.Doøng naêng löôïng trong heä sinh thaùi
1. Phaân boá naêng löôïng treân traùi ñaát
-Maët trôøi laø nguoàn cung caáp naêng löôïng chuû yeáu cho söï soáng treân traùi ñaát
-Sinh vaät saûn xuaát chæ söû duïng ñöôïc nhöõng tia saùng nhìn thaáy(50% böùc xaï) cho quan hôïp
-Quang hôïp chæ söû duïng khoaûng 0,2-0,5% toång löôïng böùc xaï ñeå toång hôïp chaát höõu cô
2. Doøng naêng löôïng trong heä sinh thaùi
-Caøng leân baäc dinh döôõng cao hôn thì naêng löôïng caøng giaûm
-Trong heä sinh thaùi naêng löôïng ñöôïc truyeàn moät chieàu töø SVSX qua caùc baäc dinh döôõng, tôùi moâi tröôøng, coøn vaät chaát ñöôïc trao ñoåi qua chu trình dinh döôõng
II.Hieäu suaát sinh thaùi
-Hieäu suaát sinh thaùi laø tæ leä % chuyeån hoaù naêng löôïng qua caùc baäc dinh döôõng trong heä sinh thaùi
Hieäu suaát sinh thaùi cuûa baäc dinh döôõngsau tích luyõ ñöôïc thöôøng laø 10% so vôùi baäc tröôùc lieàn keà
-Phoå aùnh saùng chieáu xuoáng haønh tinh goàm nhöõng daûi chuû yeáu naøo?
-Caây xanh coù theå ñöôïc ñoàng hoaù loaïi aùnh saùng naøo vaø chieám bao nhieâu %?
Vì sao caøng leân baäc dinh döôõng cao hôn naêng löôïng caøng giaûm daàn? Yeâu caàu Hs quan saùt hình 45-2 SGK
Höôùng daån hoïc sinh thöïc hieän leänh trong SGK
Theá naøo laø hieäu suaát sinh 
 thaùi?
 Phaàn lôùn naêng löôïng bò tieâu hao do ñaâu?
Tia hoàng ngoaïi , daõy saùng nhìn thaáy
Caây xanh chæ söû duïng ñöôïc tia saùng nhìn thaáy vaø chæ söû duïng khoaûng0,2-0,5%
HS tröïc quan SGK vaø traû lôøi
 Thaûo luaän vaø hoaøn thaønh leänh
Laø tæ leä % chuyeån hoaù naêng löôïng qua caùc baät dinh döôõnh
 HS traû lôøi hoâ haát, taïo nhieät
D.Cuûng coá baøi
1.Nguyeân nhaân chính gaây ra söï thaát thoaùt naêng löôïng trong heä sinh thaùi?
2.Trong moät heä sinh thai sinh khoái cuûa moãi baäc dinh döôõng ñöôïc kí hieäu baèng caùc chöõ caùi. Trong ñoù A= 500Kg B=5Kg C=50Kg D=5000Kg
Heä sinh thaùi naøo coù chuoåi thöùc aên sau laø coù theå xaûy ra?
A .A -> B-> C-> D B. C ->A-> B-> D
C. B-> C ->A-> D D. D ->A-> B-> C 
 E. Höôùùng daãn veà nhaø. Chuaån bò baûng 46.1-3
........................................
Ngày soạn : ........ / ........ / ........
Ngày dạy : ........ / ........ / ........
Tiết 46
OÂN TAÄP PHAÀN TIEÁN HOÙA VAØ SINH THAÙI HOÏC
 I.MUÏC TIEÂU:
 - Kieán thöùc:
+ Khaùi quaùt hoùa toaøn boä noäi dung kieán thöùc cuûa phaàn tieán hoùa.
+ Phaân bieät thuyeát tieán hoùa cuûa Lamac vaø thuyeát tieán hoùa cuûa Ñacuyn.
 + Bieát ñöôïc noäi dung cuûa hoïc thuyeát tieán hoùa toång hôïp vaø cô cheá tieán hoùa daãn ñeán hình thaøn loaøi môùi.
+ Bieát ñöôïc noäi dung sinh thaùi hoïc töø caù theå ñeán quaàn theå,quaàn xaõ vaø heä sinh thaùi.
 - Kyõ naêng: phaân tích, toång hôïp , so saùnh.
 - Thaùi ñoä: coù yù thöùc hoïc taäp nghieâm tuùc , chuaån bò thi hoïc kì II
 II. PHÖÔNG PHAÙP: Dieãn giaûng, thaûo luaän, hoûi ñaùp.
 III. PHÖÔNG TIEÄN:
1.Chuaån bò cuûa thaày: Hình 47.1, 47.2, 47.3 ,47.4 baûng 47, giaáy A0.
 	2.Chuaån bò cuûa troø: + OÂn laïi kieán thöùc phaàn tieán hoùa, vaø sinh thaùi hoïc.
 + Ñoïc tröôùc baøi.
 IV. TIEÁN TRÌNH BAØI GIAÛNG:
 	 1. OÅn ñònh kieåm tra:
 -Kieåm tra ss.
 - Kieåm tra baøi cuõ.
 	 2.Môû baøi:
 	 3.Baøi môùi:
 NOÄI DUNG
 HOAÏT ÑOÄNG THAÀY
 HOAÏT ÑOÄNG TROØ
A.PHAÀN TIEÁN HOÙA
I.Toùm taét kieán thöùc coát loõi:
* Chöôùng I: Baèng chöùng vaø cô cheá tieán 
hoùa.
 1)Baèng chöùng tieán hoùa:
-Baèng chöùng giaûi phaåu so saùnh.
-Baèng chöùng phoâi sinh hoïc.
-Baèng chöùng ñòa lí sinh vaät hoïc.
-baèng chöùng teá baøo hoïc vaø sinh hoïc 
 Phaân töû.
 2)Toùm taét hoïc thuyeát tieán hoùa 
cuûa Lamac:
-Moâi tröôøng soáng thay ñoåi chaämà hình 
 ñaëc ñieåm thích nghi.
 3)Toùm taét hoïc thuyeát tieán hoùa cuûa
 Ñacuyn:
-Vai troø cuûa CLTN.
- Nhöõng caù theå coù bieán dò thích nghi seõ 
Ñöôïc giöõ laïi,nhöõng caù theå coù bieán dò khoâng
Thích nghi seõ bò ñaøo thaûi.
 4)Toùm taét ND thuyeát tieán hoùa toång hôïp
hieän ñaïi:
-Tieán hoùa nhoû.
-Tieán hoaù lôùn.
-CLTN, nhaân toá tieán hoùa,di-nhaäp gen, caùc 
Yeáu toá ngaãu nhieân vaø ÑBàthay ñoåi taàn 
soá alenàthay ñoåi thaønh phaàn KG cuûa QT
-Caùc cô cheá caùch li tröôùc vaø sau hôïp töû.
-Söï hình thaønh loaøi môùi.
* Chöông II:Söï phaùt sinh vaø phaùt trieån
 cuûa söï soáng treân Traùi Ñaát.
 1)Tieán hoùa hoùa hoïc.
 2)Tieán hoùa tieàn sinh hoïc.
 3)Tieán hoùa sinh hoïc.
B.SINH THAÙI HOÏC.
I. Toùm taét kieán thöùc coát loõi:
* Chöông I:Caù theå vaø quaàn theå sinh vaät:
 - Kn vaø ñaëc ñieåm moâitröôøng soáng.
 - Kn vaø ñaëc ñieåm nhaân toá sinh thaùi
 - Kn vaø ñaëc ñieåm quaàn theå sinh vaät.
* Chöông II:Quaàn xaõ sinh vaät.
 - Kn vaø ñaëc ñieåm cuûa quaàn xaõ sinh vaät.
 -Kn vaø ñaëc ñieåm cuûa dieãn theá sinh thaùi.
* Chöông III:Heä sinh thaùi, sinh quyeån vaø 
baûo veä moâi tröôøng.
- Kn vaø ñaëc ñieåm cuûa heä sinh thaùi.
- Kn vaø ñaëc ñieåm cuûa sinh quyeån.
àlieân heä baûo veä moâi tröôøng
TIEÁN HOÙA
* HÑ 1: Toùm taét kieán thöùc coát 
 coát loõi vaø caâu hoûi oân taäp.
Chia lôùp thaønh 2 nhoùm lôùn ,
 Thaûo luaän 7! vôùi noäi dung:
 + N1: toùm taét noäi dung:
-baèng chöùng tieán hoùa.
-Thuyeát tieán hoaù cuûa Lamac, 
DacuynVaø hieän ñaïi
-Caâu hoûi oân taäp 1,2,3
 + N2: toùm taét noäi dung:
- Tieán hoùa hoùa hoïc.
- Tieán hoùa tieàn sinh hoïc.
- Tieán hoùa sinh hoïc.
- Caâu hoûi oân taäp 4, 5, 6.
è GV theo doõi, quan saùt
è GV cuûng coá , söûa baøi taäp.
B.PHAÀN SINH THAÙI HOÏC:
 * Hñ 2: Toùm taét kieán thöùc coát loõi vaø
 caâu hoûi oân taäp.
GV tieáp tuïc chia 2 nhoùm lôùn, TL vôùi
ND:
 +N1:Toùm taét kieán thöùc chöông I, II,
 III vaø caâu hoûi oân taäp soá 1.
 +N2: Toùm taét kieán thöùc chöông I, II,
 III vaø caâu hoûi oân taäp soá 2.
è GV nhaän xeùt, cuûng coá.
 Chia nhoùm thaûo luaän
Nghien cöùu saùch giaùo khoa
oân laïi kieán thöùc vaø ghi caâu
traû lôøi vaøo giaáy A0.
 Cöû ñaïi dieän trình baøy 
Nhoùm coøn laïi nhaän xeùt
 HS tieáp tuïc chia nhoùm TL,
Ghi nhaän KQ vaø baùo caùo

Tài liệu đính kèm:

  • docGIAO AN 12 CO BAN TRON BO 2 COT.doc