Giáo án Sinh học 12 bài 35 đến 40

Bài 35
MÔI TRƯỜNG SỐNG VÀ CÁC NHÂN TỐ SINH THÁI
Ngµy so¹n: ..../...../20.....
Gi¶ng c¸c líp:
Ngµy d¹y
líp
tiÕt
sè HS v¾ng mÆt
ghi chó
12A
38
12C1
38
12C2
38
12C3
38
12C4
38
12C5
38
12C6
38
I. Mục tiêu:
1 Về kiến thức
	- Nêu được khái niệm môi trường sống của sinh vật,các loại môi trường sống
	- Phân tích được ảnh hưởng của một số nhân tố sinh thái vô sinh và huuwx sinh của môi trường tới đồi sống sinh vật.
	- Nêu được khái niệm giới hạn sinh thái ,cho ví dụ
	- Nêu được khái niệm ổ sinh thái,phân biệt nơi ở với ổ sinh thái,lấy ví dụ minh họa.
	- Rèn luyện được kĩ năng phân tích các yếu tố môi trường và xây dựng được ý thức bảo vệ môi trường thiên nhiên.
2. Về kĩ năng: Rèn luyện kĩ năng phân tích tổng hợp ở HS
3. Về tư tưởng: Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường
II.Phương tiện dạy học
 Tranh phóng to hình 35.1,35.2
III. Phương pháp
IV.Tiến trình bài giảng
 1.Ổn định lớp
 2.Bài cũ:không kiểm tra bài cũ
 3.Bài mới:
Thêi gian
Ho¹t ®éng cña thµy vµ trß
Néi dung kiÕn thøc
Gv:Treo hình ảnh cây trên đồi vấn đáp hs:
H?: Theo em có những yếu tố nào tác động đến cây?tác động đó ảnh hưởng tới cây như thế nào?
H?: Những yếu tố bao quanh cây ,ảnh hưởng tới cây gọi là môi trường.Vậy môi trường sống của sinh vật là gì?
H?: Gồm các loại môi trường nào?
GV.Các yếu tố bao quanh sinh vật gọi là nhân tố sinh thái.Vậy có những nhóm nhân tố sinh thái nào?
GV.Nhân tố vô sinh gồm những loại nào?
GV:Nhân tố hữu sinh bao gồm các nhân tố nào?
 GV: Trong các nhân tố trên nhân tố nào ảnh hưởng lớn nhất tới sinh vật?vì sao?
GV:Giới hạn sinh thái là gì?Thế nào là khoảng thuận lợi,khoảng chống chịu?
Hãy nêu thêm một số ví dụ về giới hạn sinh thái của sinh vật?
H?: Vẽ đồ thị giới hạn sinh thái về nhiệt độ của cá rô phi của Việt Nam?
GV: Tìm hiểu giới hạn sinh thái của sinh vật có ý nghĩa gì?
Gv:Đưa một ví dụ:Trên cùng một cây,có nhiều loài chim sinh sống ở độ cao khác nhauàcây xem là nơi ở của sinh vật nhưng mỗi bộ phận của cây có một loài sinh sống riêngàổ sinh thái.Vậy ổ sinh thái là gì?
Gv: so sánh ổ sinh thái và nơi ở?Nêu ví dụ?
Gv:ổ sinh thái không chỉ là nơi ở mà là cách sinh sống của loài đó:ví duàkiếm ăn bằng cách nào,ăn mồi nào?kiếm ăn ở đâu?
GV:theo em tại sao nhiều loài sống chung với nhau trong cùng một khu vực mà không cạnh tranh nhau?
Nêu ví dụ?tìm hiểu về ổ sinh thái có ý nghĩa gì?
GV:Yêu cầu h/s quan sát tranh và rút ra đặc điểm thích nghi của sinh vật với ánh sáng?
Gv:Hãy nêu ví dụ và giải thích :nhiệt độ ảnh hưởng tới kích thước cơ thể?
Gv.yêu câu học sinh lấy them ví dụ và trả lời câu hỏi lệnh sgk?
I.MÔI TRƯỜNG SỐNG VÀ CÁC NHÂN TỐ SINH THÁI
1.Khái niệm và phân loại môi trường
 a.Khái niệm
 Môi trường sống cuả sinh vật là bao gồm tất cả các nhân tố xung quanh sinh vật,có tác động trực tiếp hoặc gián tiếp làm ảnh hưởng tới sự tồn tại , sinh trưởng ,phát triển và mọi hoạt động của sinh vật.
b.Phân loại
- Môi trường nước
- Môi trường đất
- Môi trường sinh vật
2.Các nhân tố sinh thái
a.Nhân tố sinh thái vô sinh:(nhân tố vật lí và hóa học)khí hậu,thổ nhưỡng ,nước và địa hình
b.Nhân tố hữu sinh:vi sinh vật,nấm,động vật,thực vật và con người.
II. GIỚ HẠN SINH THÁI VÀ Ổ SINH THÁI 
 1.Giới hạn sinh thái:là khoảng giá trị xác định của một nhân tố sinh thái mà trong khoảng đó sinh vật có thể tồn tại và phát triển.
- Khoảng thuận lợi:là khoảng của các nhân tố sinh thái ở mức độ phù hợp cho sinh vật sinh thực hiện các chức năng sống tốt nhất
- Khoảng chống chịu:khoảng của các nhân tố sinh thái gây ức chế cho hoạt động sống của sinh vật.
 2.Ổ sinh thái:Là không gian sinh thái mà ở đó những điều kiện môi trường quy định sự tồn tại và phát triển không hạn định của cá thể của loài.
 - Ổ sinh thái gồm:ổ sinh thái riêng và ổ sinh thái chung
+ Sinh vật sống trong một ổ sinh thái nào đó thì thường phản ánh đặc tính của ổ sinh thái đó thong qua những dấu hiệu về hình thái của chúng
 - Nơi ở:là nơi cư trú của một loài
III. SỰ THÍCH NGHI CỦA SINH VẬT VỚI MÔI TRƯỜNG SỐNG 
 1.Thích nghi của sinh vật với ánh sáng
-Thực vật thích nghi khác nhau với điều kiện chiếu sáng của môi trường.
 Có hai nhóm cây chính:cây ưa sáng và cây ưa bóng
- Động vật:dùng ánh sáng để định hướng,hình thành hướng thích nghi:ưa hoạt động ban ngày và ưa hoạt động ban đêm.
 2.Thích nghi của sinh vật với nhiệt độ
 a.Quy tắc về kích thước cơ thể:Động vật đẳng nhiệt vùng ôn đới có kích thước > động vật cùng loài ở vùng nhiệt đới
b.Quy tắc về kích thước các bộ phận tai ,đuôi, chi
4.Củng cố: 
	- yêu cầu học sinh đọc kết bài và trả lời cau 5 trang155
5. HDVN: 
	- Học bài cũ và xem bài mới
 v .Rót kinh nghiÖm:
........................................................................................
........................................................................................
........................................................................................
........................................................................................
........................................................................................
........................................................................................
Chuyªn m«n duyÖt
Ngµy ..... / ..... / 20 ...
**********************
Bài 36
QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ MỐI QUAN HỆ GIỮA CÁC CÁ THỂ TRONG QUẦN THỂ
 Ngµy so¹n: ..../...../20.....
Gi¶ng c¸c líp:
Ngµy d¹y
líp
tiÕt
sè HS v¾ng mÆt
ghi chó
12A
39
12C1
39
12C2
39
12C3
39
12C4
39
12C5
39
12C6
39
I.MỤC TIÊU
1. Về kiến thức
	-Trình bày được thế nào là một quần thể sinh vật,lấy được ví dụ minh họa vè quần thể
	-Nêu được các mối quan hệ:hỗ trợ,cạnh tranh trong quần thể ,lấy được ví dụ minh họa và nêu được nguyên nhân và ý nghĩa sinh thái của mối quan hệ đó.
2. Về kĩ năng: Rèn luyện kĩ năng quan sát tranh hình phát hiện kiến thức
3. Về tư tưởng: Giáo dục ya thức bảo vệ môi trường
II. PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC
	- Tranh phóng to hình 36.1-4 SGK
III. PHƯƠNG PHÁP:
IV. TIẾN TRÌNH BÀI GIẢNG
	1.Ổn định lớp
	2. KT Bài cũ:nêu một số ví dụ nêu lên mối tương quan giữa sinh vật với môi trường?phân biệt nơi ở và ổ sinh thái?
	3.Bài mới:
Thêi gian
Ho¹t ®éng cña thµy vµ trß
Néi dung kiÕn thøc
Q/s hình a,b,c h36.1 nhắc lại :khái niệm quần thể là gì? nêu thêm một số ví dụ?
H?: Quần thể được hình thành như thế nào?
H?: Thế nào là nơi sống của quần thể?
Các cá thể trong quần thể có mối quan hệ với nhau như thế nào?
Gv: chia lớp làm 2 nhóm: 
nhóm 1 tìm hiểu quan hệ hỗ trợ
Khái niệm
Ví dụ
Ý nghĩa
Hs:theo dõi nội dung sgk và hình ảnh trả lời
Nhóm 2 tìm hiểu quan hệ cạnh tranh
Khái niệm
Ví dụ
Ý nghĩa
Hs:theo dõi nội dung sgk và hình ảnh trả lời
Gv: cho đại diện nhóm trả lờiàbổ sung
Yêu cầu học sinh trả lời câu hỏi lệnh mỗi phần
I. QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH QUẦN THỂ
1.Quần thể sinh vật
Tập hợp các cá thể cùng loài:
+ Sinh sống trong một khoảng không gian xác định
+ Thời gian nhất định
+ Sinh sản và tạo ra thế hệ mới
2.Quá trình hình thành quần thể
Cá thể phát tánàmôi trường mớiàCLTN tác độngàcà thể thích nghiàquần thể
II. QUAN HỆ GIỮA CÁC CÁ THỂ TRONG QUẦN THỂ
1. Quan hệ hỗ trợ: quan hệ giữa các cá thể cùng loài nhằm hỗ trợ nhau trong các hoạt động sống
-Ví dụ:hiện tượng nối liền rễ giữa các cây thông
 Chó rừng thường quần tụ từng đàn..
-Ý nghĩa:
+đảm bảo cho quần thể tồn tạ ổn định
+ khai thác tối ưu nguồn sống
+ tăng khả năng sống sót và sinh sản
 2. Quan hệ cạnh tranh: quan hệ giữa các cá thể cùng loài cạnh tranh nhau trong các hoạt động sống.
-Ví dụ:thực vật cạnh tranh ánh sang, động vật cạnh tranh thức ăn,nơi ở,bạn tình.
-Ý nghĩa:+duy trì mật độ cá thể phù hợp trong quần thể
+đảm bảo và thúc đẩy quần thể phát triển
4.Cñng cè
	- Qua bài học hôm nay em rút ra ứng dụng thực tế gì?
5. H­íng dÉn HS häc vµ lµm bµi ë nhµ
	- Học bài cũ và xem bài mới
v .Rót kinh nghiÖm:
........................................................................................
........................................................................................
........................................................................................
........................................................................................
........................................................................................
........................................................................................
Chuyªn m«n duyÖt
Ngµy ..... / ..... / 20 ...
bµi 37,38
c¸c ®Æc tr­ng c¬ b¶n cña quÇn thÓ sinh vËt
Ngµy so¹n: ..../...../20.....
Gi¶ng c¸c líp:
Ngµy d¹y
líp
tiÕt
sè HS v¾ng mÆt
ghi chó
12A
40
12C1
40
12C2
40
12C3
40
12C4
40
12C5
40
12C6
40
I. Môc tiªu
1. KiÕn thøc
- Nªu ®­îc c¸c ®Æc tr­ng c¬ b¶n vÒ cÊu tróc d©n sè cña quÇn thÓ sinh vËt, lÊy vÝ dô minh ho¹.
- Nªu ®­îc ý nghÜa cña viÖc nghiªn cøu c¸c ®Æc tr­ng c¬ b¶n cña quÇn thÓ trong thùc tÕ s¶n xuÊt, ®êi sèng.
- Nªu ®­îc kh¸i niÖm kÝch th­íc quÇn thÓ, nh÷ng yÕu tè ¶nh h­ëng tíi kÝch th­íc cña quÇn thÓ.
- Nªu ®­îc thÕ nµo lµ t¨ng tr­ëng quÇn thÓ theo tiÒm n¨ng sinh häc vµ t¨ng tr­ëng thùc tÕ. VÏ ®å thÞ vµ lÊy vÝ dô minh ho¹ hai kiÓu t¨ng tr­ëng ®ã.
- ChØ ra ®­îc nguyªn nh©n cña c¸c hiÖn t­îng vµ gi¶m sè l­îng cña mét quÇn thÓ.
2. KÜ n¨ng: RÌn luyÖn kÜ n¨ng quan s¸t ph©n tÝch, tæng hîp
3.Th¸i ®é: Cã nhËn thøc ®óng vÒ chÝnh s¸ch gi¸o dôc d©n sè
II. ChuÈn bÞ: 
Giáo viên: H×nh ¶nh c¸c th¸p tuæi, cÊu tróc tuæi, c¸c kiÓu ph©n bè c¸ thÓ.
Học sinh: ®äc bµi tr­íc ë nhµ.
III. Phương pháp: Hỏi đáp - tìm tòi bộ phận, hỏi đáp – tái hiện thông báo.
IV. Tiến trình tổ chức bài dạy
1. Ổn định lớp : kiểm tra sĩ số và tác phong học sinh.
2. Kiểm tra bài cũ: QuÇn thÓ sinh vËt lµ g×? Mèi quan hÖ gi÷a c¸c thÓ trong quÇn thÓ.
3. Bµi míi
Thời gian
Hoạt động của thầy và trò
Trình tự nội dung kiến thức
GV: Giíi thiÖu mçi quÇn thÓ cã 1 ®Æc tr­ng c¬ b¶n riªng, lµ nh÷ng dÊu hiÖu ph©n biÖt gi÷a quÇn thÓ nµy víi quÇn thÓ kh¸c. §ã lµ c¸c ®Æc tr­ng; mËt ®é, tØ lÖ ®ùc c¸i, tØ lÖ c¸c nhãm tuæi, søc sinh s¶n, tØ lÖ tö vong, kiÓu t¨ng tr­ëng, ®Æc ®iÓm ph©n bè, kh¶ n¨ng thÝch øng vµ chèng chÞu víi c¸c ntst cña MT.
Ho¹t ®éng 1: (c¸ nh©n)
GV: Yªu cÇu HS nghiªn cøu SGK vµ tr¶ lêi lÖnh.
- Loµi kiÕn n©u, ®Î trøng ë nhiÖt thÊp h¬n 200C th× trøng në ra toµn lµ c¸ c¸i,...
- Gµ, h­¬u, nai cã sè l­îng c¸ thÓ c¸i nhiÒu h¬n c¸ thÓ ®ùc gÊp 2 hoÆc 3...
- Muçi ®ùc sèng tËp trung ë mét n¬i riªng víi sè l­îng nhiÒu h¬n muçi c¸i.
- C©y thiªn nam tinh thuéc hä r¸y, cñ rÔ lo¹i lín cã nhiÒu chÊt dinh d­ìng khi n¶y chåi sÏ cho ra c©y hoa c¸i, cßn l¹i rÔ nhá n¶y chåi cho ra c©y hoa ®ùc.
? TØ lÖ giíi tÝnh cña quÇn thÓ chÞu ¶nh h­ëng bëi yÕu tè nµo? LÊy vÝ dô.
HS: tr¶ lêi
GV: KL
? Sù hiÓu biÕt vÒ tØ lÖ giíi tÝnh cña sinh vËt cã ý nghÜa nh­ thÕ nµo trong ch¨n nu«i vµ b¶o vÖ m«i tr­êng?
Ho¹t ®éng 2: (theo nhãm)
Nhãm 1. 
GV: Sö dông H37.1, yªu cÇu HS quan s¸t h×nh ®Ó ®iÒn tªn cho 3 d¹ng th¸p tuæi; A, B, C vµ c¸c nhãm tuæi trong mçi th¸p. ý nghÜa sinh th¸i cña mçi nhãm tuæi ®ã.
HS: tr¶ lêi
GV: KL
Nhãm tuæi cña QT ®­îc ph©n chia thµnh 3 nhãm tuæi: tr­íc sinh s¶n, sinh s¶n vµ sau sinh s¶n. Ngoµi ra , ng­êi ta cßn ph©n chia cÊu tróc tuæi thµnh tuæi sin ... : Giới thiệuH39.3 cho biết quần thể đạt trạng thái cân bằng khi nào?
I. BIẾN ĐỘNG SỐ LƯỢN CÁ THỂ
1.Khái niệm
Biến động số lượng cá thể của quần thể là sự tăng hoặc giảm số lượng cá thể
2. Các hình thức biến động số lượng cá thể
a. Biến động theo chu kỳ
* Khái niệm
Biến động số lượng cá thể của quần thể theo chu kỳ là biến động xảy ra do những thay đổi có chu kỳ của điều kiện môi trường
* ví dụ: 
Biến động số lượng nhỏ Thỏ, Mèo ở rừng Canada
Biến động số lượng Cáo ở đồng rêu phương Bắc
Biến động số lượng cá Cơm ở biển Peru
b. Biến động số lượng không theo chu kỳ
* Khái niệm
Biến động số lượng cá thể của quàn thể không theo chu kỳ là biến động xảy ra do những thay đổi bất thường của môi trường tự nhiên hay do hoạt động khai thác tài nguyên quá mức của con người gây nên
* Ví dụ ở Việt Nam
- Miền Bắc: số lượng bò sát và Ếch, Nhái giảm vào những năm có giá rét ( nhiệt độ<8 0 c)
- Miền Bắc và Miền Trung: số lượng bò sát, chim, thỏ.. giảm mạnh sau những trận lũ lụt
II. NGUYÊN NHÂN GÂY BIẾN ĐỘNG VÀ SỰ ĐIỀU CHỈNH SỐ LƯỢNG CÁ THỂ CỦA QUẦN THỂ
1.Nguyên nhân gây biến động số lượng cá thể của quần thể
a. Do thay đổi của các nhân tố sinh thái vô sinh ( khí hậu, thổ nhưỡng)
- Nhóm các nhân tố vô sinh tác động trực tiếp lên sinh vật mà không phụ thuộc vào mật độ cá thể trong quần thể nên còn được gọi là nhóm nhân tố không phụ thuộc mật độ quần thể
- Các nhân tố sinh thái vô sinh ảnh hưởng đến trạng thái sinh lí của các cá thể.Sống trong điều kiện tự nhiên không thuận lợi, sức sinh sản của cá thể giảm, khả năng thụ tinh kém, sức sống của con non thấp
b. Do sự thay đổi các nhân tố sinh thái hữu sinh( cạnh tranh giữa các cá thể cùng đàn, số lượng kẻ thù ăn thịt)
- Nhóm các nhân tố hữu sinh luôn bị chi phối bởi mật độ cá thể của quần thể nên gọi là nhóm nhân tố sinh thái phụ thuộc mật độ quần thể
- Các nhân tố sinh thái hữu tính ảnh hưởng rất lớn tới khả năng tìm kiếm thức ăn, nơi ở.
2. Sự điều chỉnh số lượng cá thể của quần thể
- Quần thể sống trong môi trường xác định luôn có xu hướng tự điều chỉnh số lượng cá thể bằng cách làm giảm hoặc kích thích làm tăng số lượng cá thể của quần thể
- Điều kiện sống thuận lợi" quần thể tăng mức sinh sản + nhiều cá thể nhập cư tới " thức ăn nơi ở thiếu hụt " hạn chế gia tăng số lượng cá thể
3. Trạng thái cân bằng của quần thể
Trạng thái cân bằng của quần thể khi số lượng các cá thể ổn định và cân bằng với khả năng cung cấp nguồn sống của môi trường
4. Củng cố
1.Phân biệt biến động theo chu kỳ và biến động không theo chu kỳ
2. Nêu nguyên nhân gây nên biến động số lượng cá thể của quần thể và nguyên nhân quần thể tự điều chỉnh về trạng thái cân bằng
Câu 1: Trạng thái cân bằng của quần thể đạt được khi
A.có hiện tượng ăn lẫn nhau	B.số lượng cá thể nhiều thì tự chết
C.số lượng cá thể ổn định và cân bằng với nguồn sống của môi trường D.tự điều chỉnh
Câu 2: Sự biến động số lượng cá thể của quần thểdo:
A.tác động của con người	B.sự phát triển quần xã
C.sự tác động nhân tố sinh thái vô sinh và hữu sinh	D.khả năng cạnh tranh cao 
Câu 3: Biến động nào sau đây là biến động theo chu kỳ
A.số lượng bò sát giảm vào những năm có mùa đông giá rét
B.số lượng chim, bò sát giảm mạnh sau những trận lũ lụt
C.nhiều sinh vật rừng bị chết do cháy rừng
D.ếch nhái có nhiều vào mùa mưa
Câu 4: Trường hợp nào sau đây cho thấy sinh vật biến động không theo chu kỳ
A.chim di trú mùa đông	B.động vật biến nhiệt ngủ đông
C.số lượng ruồi muỗi nhiều vào các tháng xuân hè	
D.số lượng thỏ ở Oxtraylia giảm vì bệnh u nhầy
Câu 5: Nhân tố sinh thái hữu sinh
A.khí hậu, thổ nhưỡng	B.nhiệt độ,ánh sáng, số lượng kẻ thù ăn thịt
C.là nhóm nhân tố không phụ thuộc mật độ quần thể
D. là nhóm nhân tố phụ thuộc mật độ quần thể
5. Dặn dò
Yêu cầu học sinh về nhà
+ Nêu các mối quan hệ giữa các loài trong quần xã? Cho ví dụ
v .Rót kinh nghiÖm:
........................................................................................
........................................................................................
........................................................................................
........................................................................................
........................................................................................
........................................................................................
Chuyªn m«n duyÖt
Ngµy ..... / ..... / 20 ...
************************
Bài 40
QUẦN XÃ SINH VẬT VÀ MỘT SỐ ĐẶC TRƯNG CƠ BẢN CỦA QUẦN XÃ SINH VẬT
Ngµy so¹n: ..../...../20.....
Gi¶ng c¸c líp:
Ngµy d¹y
líp
tiÕt
sè HS v¾ng mÆt
ghi chó
12A
42
12C1
42
12C2
42
12C3
42
12C4
42
12C5
42
12C6
42
I. Mục tuêu bài giảng:
1. Kiến thức: Học xong bài này học sinh cần phải:
	+ Nêu được khái niệm về quần xã sinh vật và cho ví dụ
	+ Biết được một số đặc trưng cơ bản của quần xã sinh vật
	+ Thấy được mối quan hệ giữa các loài trong quần xã
2. Kỹ năng: Quan sát, phân tích, so sánh
3. Thái độ: Giáo dục học sinh lòng yêu thiên nhiên, biết bảo vệ môi trường sống, giáo dục học sinh tinh thần đoàn kết.
II. Chuẩn bị:
Giáo viên: Nghiên cứu SGK, SGV, tài liệu tham khảo
III. Phương pháp
IV. Tiến trình bài giảng:
1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số
2. Kiểm tra bài cũ:
- Biến động cá thể của quần thể là gì? Có mấy dạng? Nêu nguyên nhan của sự biến động đó?
- Nghiên cứu biến động số lượng cá thể của quần thể có ý nghĩa gì? Ví dụ minh hoạ?
3. Bài mới: 
Thời gian
Hoạt động của thầy và trò
Trình tự nội dung kiến thức
VD: Trong 1 thöûa ruoäng
 Luùa
 Saâu OÁc
 Caù
 Quaànxaõ
 Vaäy theá naøo laø quaàn xaõ sinh vaät ?
Hoûi: Haõy cho VD veà quaàn xaõ khaùc
HS: Quaàn xaõ ao, quaàn xaõ röøng 
Hoûi: Ñaëc tröøng veà thaønh phaàn loaøi trong quaàn xaõ theå hieän qua ñaâu ?
HS: Soá löôïng loaøi, soá löôïng caù theå cuûa loaøi, loaøi öu theá vaø loaøi ñaëc tröng 
Hoûi: Soá löôïng loaøi vaø soá löôïng caù theå cuûa moãi loaøi noùi leân ñieàu gì ?
HS: Möùc ñoä ña daïng cuûa quaàn xaõ, söï bieán ñoäng, oån ñònh hay suy thoaùi cuûa quaàn xaõ
VD: Trong ao nuoâi caù tra goàm caù tra, caù saëc, caù loùc  loaøi coù soá löôïng nhieàu laø caù tra loaøi öu theá.
Hoûi: Theá naøo laø loaøi öu theá ? 
Cho ví duï? 
HS: Trong ruoäng troàng luùa thì luùa laø loøai öu theá
HS: Caây thoâng . Vì ôû nöôùc ta chæ coù vuøng naøy laø coù thoâng nhieàu 
Hoûi: ÔÛ nhöõng ngoïn ñoài cuûa tænh Laâm Ñoàng (VD: Ñaø Laït) coù loaïi caây naøo ñaëc tröng ? Taïi sao ?
Hoûi: Theá naøo laø loaøi ñaëc tröng ?
Hoûi: Quan saùt hình 40.2 vaø moâ taû söï phaân taàng cuûa thöïc vaät trong röøng möa nhieät ñôùi
Hoûi: Töø nguoàn ñaát ven bôø bieån ngaäp nöôùc ven bôø vuøng khôi xa thì 
H?: söï phaân boá cuûa sinh vaät nhö theá naøo ?
HS:Coù söï khaùc nhau ôû moãi vuøng
Hoûi: Söï phaân boá caùc caù theå trong khoâng gian cuûa quaàn xaõ dieãn ra theo nhöõng chieàu naøo ?
HS: Chieàu thaúng ñöùng vaø chieàu ngang
Hoûi: Söï phaân boá caùc caù theå trong khoâng gian cuûa quaàn xaõ coù yù nghóa gì ?
HS: Giaûm bôùt möùc ñoä caïnh tranh giöõa caùc loaøi vaø naâng cao hieäu quaû söû duïng nguoàn soáng cuûa moâi tröôøng
PP: GV phaùt phieáu hoïc taäp cho hoïc sinh thaûo luaän theo maãu baûng 40 SGK
HS: Thaûo luaän ñieàn vaøo phieáu hoïc taäp baùo caùo
HS: Veà nhaø hoïc baûng 40 SGK
GV: Sau khi hoïc sinh baùo caùo giaùo vieân thoáng nhaát laïi
VD: Ong maét ñoû dieät saâu ñuïc thaân hieän töôïng khoáng cheá sinh hoïc
Hoûi:Theá naøo laø khoáng cheá sinh hoïc ?
I. KHAÙI NIEÄM QUAÀN XAÕ SINH VAÄT
Quaàn xaõ sinh vaät laø moät taäp hôïp caùc quaàn theå sinh vaät thuoäc nhieàu loaøi khaùc nhau, cuøng soáng trong moät khoâng gian vaø thôøi gian nhaát ñònh Quaàn xaõ coù caáu truùc töông ñoái oån ñònh. Caùc sinh vaät trong quaàn
Xaõ thích nghi vôùi moâi tröôøng soáng cuûa chuùng.
II. MOÄT SOÁ ÑAËC TRÖNG CÔ BAÛN CUÛA QUAÀN XAÕ:
1. Ñaëc tröng veà thaønh phaàn loaøi trong quaàn xaõ:
Theå hieän qua:
* Soá löôïng loaøi vaø soá löôïng caù theå cuûa moãi loaøi: laø möùc ñoä ña daïng cuûa quaàn xaõ, bieåu thò söï bieán ñoäng, oån ñònh hay suy thoaùi cuûa quaàn xaõ
* Loaøi öu theá vaø loaøi ñaëc tröng:
- Loaøi öu theá coù soá löôïng caù theå nhieàu, sinh khoái lôùn hoaëc do hoaït ñoäng cuûa chuùng maïnh
- Loaøi ñaëc tröng chæ coù ôû moät quaàn xaõ naøo ñoù hoaëc loaøi coù soá löôïng nhieàu hôn haún caùc loaøi khaùc trong quaàn xaõ.
2. Ñaëc tröng veà phaân boá caù theå trong khoâng gian cuûa quaàn xaõ:
- Phaân boá theo chieàu thaúng ñöùng
VD: Söï phaân taàng cuûa thöïc vaät trong röøng möa nhieät ñôùi
- Phaân boá theo chieàu ngang
VD: + Phaân boá cuûa sinh vaät töø ñænh nuùi 
Söôøn nuùi chaân nuùi
 + Töø ñaát ven bôø bieån vuøng ngaäp nöôùc ven bôø vuøng khôi xa
III. QUAN HEÄ GIÖÕA CAÙC LOAØI TRONG QUAÀN XAÕ SINH VAÄT:
1. Caùc moái quan heä sinh thaùi: Goàm quan heä hoã trôï vaø ñoái khaùng
- Quan heä hoã trôï ñem laïi lôïi ích hoaëc ít nhaát khoâng coù haïi ho caùc loaøi khaùc goàm caùc moái quan heä: Coäng sinh, hoäi sinh, hôïp taùc
- Quan heä ñoái khaùng laø quan heä giöõa moät beân laø loaøi coù lôïi vaø beân kia laø loaïi bò haï, goàm caùc moái quan heä: Caïnh tranh, kyù sinh, öùc cheá, caûm nhieãm, sinh vaät naøy aên sinh vaät khaùc
2. Hieän töôïng khoáng cheá sinh hoïc:
Khoáng cheá sinh hoïc laø hieän töôïng soá löôïng caù theå cuûa moät loaøi bò khoáng cheá ôû moät möùc nhaát ñònh do quan heä hoã trôï hoaëc ñoái khaùng giöõa caù loaøi trong quaàn xaõ
4. Cuûng coá: 	- Traû lôøi caâu hoûi SGK trang 180
	- Hoaëc duøng moät soá caâu hoûi traéc nghieäm
Caâu 1: Trong quaàn xaõ röøng U Minh, loaøi ñaëc tröng laø:
	a. Raén	b. Chim	c. Caây Traøm	d. Caù
Caâu 2: Trong quaàn xaõ ao nuoâi caù tra, loaøi öu theá laø loaøi:
	a. Caù Loùc	b. Caù Tra	c. Caù Saëc	d. a, b, c ñuùng
Caâu 3: Vi khuaån lam vaø noát saàn reã caây hoï ñaäu laø quan heä:
	a. Hôïp taùc	b. Hoäi sinh	c. Coäng sinh	d. Caïnh tranh
Caâu 4: Söï phaân taàng cuûa thöïc vaät trong röøng möa nhieät ñôùi laø:
	a. Ñaëc tröng veà soá löôïng l 	b. Ñaëc tröng veà thaønh phaàn loaøi
	c. Ñaëc tröng veà phaân boá caù theå trong khoâng gian cuûa quaàn xaõ 	 
 	d. Ñaëc trung veà moái quan heä sinh thaùi
caâu 5: Söï phaân boá caù theå trong khoâng gian cuûa quaàn xaõ coù yù nghóa:
	a. Giaûm söï caïnh tranh, naâng cao hieäu quaû söû duïng nguoàn soáng	
	b. Naâng cao hieäu quaû söû duïng nguoàn soáng
	c. Giaûm söï caïnh tranh	d. Baûo veä caùc loaøi ñoäng vaät
	5. Daën doø: 
	Veà nhaø ñoïc tröôùc baøi 41 vaø tìm ví duï ôû ñòa phöông hoaëc trong nöôùc veà dieãn theá sinh thaùi
v .Rót kinh nghiÖm:
........................................................................................
........................................................................................
........................................................................................
........................................................................................
........................................................................................
........................................................................................
Chuyªn m«n duyÖt
Ngµy ..... / ..... / 20 ...