Giáo án Ngữ văn 11 tiết 83: Luyện tập thao tác lập luận bác bỏ

Ngày soạn: 18/01/2009 Luyện tập thao tác lập luận bác bỏ 
Tiết: 83 ------------------------------------
A. MụC đích yêu cầu: giúp học sinh :
-Củng cố và nâng cao hiểu biết về thao tác lập luận bác bỏ.
-Vận dụng thao tác lập luận bác bỏ thích hợp trong bài văn nghị luận .
B.Các bước lên lớp:
ổn định tổ chức: sĩ số
Kiểm tra bài cũ: 
Đọc thuộc, chỉ ra nét cổ điển trong bài thơ Tràng giang của HC.
Bài mới:
Hoạt động Thầy và trò
Nội dung
Câu 1: SGK
( HS học – SGK)
- Phân tích cách bác bỏ của đoạn trích a.
- Vấn đề cẩn bác bỏ là gì?
- Bác bỏ bằng cách nào? 
Câu 2 SGK 
- Anh chị đã bác bỏ cả hai . Vậy nên rút ra kết luận gì và đề xuất một vài kinh nghiệm học Ngữ văn tốt nhất.
Lấy vì dụ minh hoạ.
Câu 3 – SGK 
Lập luận phản bác ý kiến 3 theo cấu trúc :
-Nêu ý kiến.
-Đồng ý.
1.Câu 1:
-Vấn đề cần bác bỏ là: Văn sĩ Bắc Hà cho Quang Trung là người nông dân áo vải, không học rộng tài cao, nên chần chừ chưa ra giúp nước. Vì thế tác giả đạt câu hỏi trung với suy nghĩ của văn sĩ Bắc Hà. hay trẫm ít đức không đáng để phó tá chăng? hay đang thời đổ nát chưa thể ra phụng sự vương hầu chăng” Liền sau đó, tác giả đưa ra hàng loạt khó khăn hiện tại.
- Kỷ cương nơi triều chính của nhiều khiếm khuyết. 
+Công việc ngoài biên dương phải lo toan. 
+Dân còn mệt nhọc chưa lại sức. 
+Đức hoá của trẫm chưa nhuần thấm khắp nơi
Nhận thức được những khó khăn trước mắt nay, vua Quang Trung chứng minh cho quần thần, văn võ bá quan và các bậc danh sĩ hiền tài biét được con mắt nhìn xa trông rộng của mình. Đây cũng là các ngầm phần bác, ( bác bỏ) điều cho rằng vưa Quang Trung là một nông dân áo vải. Cách lập luận đầy sức gợi ) .
“Một cái cột không thể đỡ nổi một căn nhà lớn, mưu lược một người không thể dựng nghiệp trị binh” Đây thực sự là chân lý xưa nay. Cách lập luận rõ ràng làm cho lý lẽ mạnh mẽ, đầy hào khí nbưng cũng hết sức dân chủ cởi mở. Cuối cùng nhà vua mới khích lệ “ Suy đi tính lại trong vòm trời này, cứ cái ấp mưới nhà ít người trung thành , tín nghĩa , huống nay trên dải đất văn hiến rộng lớn như thế này là trong đó lại không có lấy một người buổi ban đầu của trẫm hay sao?
2.Câu 2:
Cả hai quan niệm đều sai lầm.
“ Một là: “ Muốn học giỏi môn ngữ văn chỉ cần đọc nhiều sách, học thuộc nhiều thơ văn”.
Đây là điều cần nhưng chưă đủ. Đọc nhiều thuộc nhiều là tốt, nhưng đọc, thuộc nhiều mà khong có suy nghĩ không có thu hoạch thì chỉ biến mình thành con mọt sách mà thôi đọc thuộc nhiều thơ văn phải hiểu ước cá nghĩa của nó, ý định của người viết , hoàn cảnh và và mục địch sáng tạo của tác giả. Như vậy đọc và thuộc gắn liền với suy nghĩ thực hành. Bản thân mỗi người sau khi đọc phải tự mình đặt ra và khám phá những vấn đề . giải quyết vấn đề. Đây là cách học có hiệu quả nhất.
Hai là “ không cần đọc, không cần thuộc nhiều thơ văn mà chỉ cần luyện nhiêu tư duy về sách nói, sách viết là cơ thể học học giỏi môn ngữ văn” . Luyện nhiều về cách nghĩ. Cách nói cách viết là tốt nhưng đấy mới chỉ nghiêng về thực hàh mà thôi. Nếu anh không đọc không thuộc thơ văn thì lấy cứ liệu đâu mà suy nghĩ, nên luyện về tư duy và cách viết ấy sẽ đơn điệu sơ lược thậm chí là chung chung và võ đoán, Tư duy của con người thì có thể sáng tạo trên cơ sở của cái đã biết, đã thấy. Đó là tình huống tình huống có vấn đề.
- Như vậy cả hai quan niệm đều sai lầm. Vì cả hai đều đưa ra ách học phiến diện.
- Kết hợp hai quan niệm, chúng ta sẽ có cách học tập tốt môn ngữ văn. Đó là kết hợp giữa .
+ Đọc, thộc có suy nghĩ đặt ra những tình huống và tự giải quyết . Nghĩa là có suy nghĩ và luyện viết.
Ví dụ khi đọc và thộc bài văn tế nghĩa sỹ Cần Giuộc của Nguyền Đình Chiểu chúng ta đặt ra câu hỏi.
+Tại sao mở đầu bài văn để bằng hai câu tứ tự?
+Nêu hoàn cảnh như vậy nhằm khẳng định vấn đề gì?
 Hình ảnh người nghĩa quân nông dân được thể hiện qua chi tiết nào? nhận thức và quan điểm, cuộc sống của họ, hành động chiến đấu). Chúng ta tự trả lời bằng cách viết hành văn bản. Đó là cách học tốt nhất. Một ví dụ khác.
 Khi học bài Hầu Trời anh chi nhận thức được điều gì sâu sắc nhất? để trả lời câu hỏi này chúng ta phải suy nghĩ . Đây là yêu cầu trình bày nhận thức sâu sắc nhất. Nhận thức sâu sắc có thể một và cũng có thể nhiều. Trả lời câu hỏi này bằng cách viết ra văn bản. Đây cũng là những bài tập nghiên cứu nhỏ.
+Về nội dung tư tưởng ta nhận thức được Tản Đà đã khẳng định cái tốt của mình, cái ngông của mình trong địa hạt văn chương.
+ “Bộc lộ tài năng qua hàng loạt tác phẩm 
+ “Coi mình như một”Trích tiên” (tiên bị đày xuống hạ giới để làm việc “ Thiên lương” cao cả).
+ Trong con mắt của Tản Đà, nhà trời hiện lên rất dân dã, bình dị).
+ Về nghĩa thuật: Sự hư cấu những tình tiết đặc biệt trong bài thơ tự sự dài đã kết hợp giữa phong cách lãng mạn và hiện thực. Tự đặt ra câu hỏi lại tự giải quyết bằng những bài viết đó là cách học văn có hiệu quả nhất. Đừng quên phải đọc và thuộc thơ văn.
3.Câu 3:
Trong thời kỳ hội nhập, đặc biệt trên phim ảnh, báo hình, chúng ta bắt gặp sinh oạt văen hoá đa dạng, nhiều hình thức sinh hoạt văn hoá dã thu hút thế hệ trẻ nhất là thah niên, học sinh các cấp. Vì thế có ý kiến cho rằng : “ Thanh niên học sinh thời nay phảI biết nhuộm tóc, hút thuốc lá, uống rượu, vào các vũ trường thế mới là cách sống “ Sành điệu” của tuổi trẻ thời hội nhập.
Bạn nên hiểu bản chất của thời hội nhập là gì? 
Hội nhập về kinh tế phải kéo theo vả về văn hoá.
Mục đích của hội nhập là đẩy mạnh nền kinh tế của từng bước phát triển, nâng cao đời sống mọi mặt của nhân dân. Trong đó chúng ta không loại trừ sự cạnh tranh, vì có cạnh tranh mới đẩy mạnh sự phát triển . Chúng ta đặt hy vọng nền kinh tế của nước ta trong những năm tới. Muốn đạt được thành quả trong hội nhập kinh tế, chúng ta phải nắm vững khoa học , kỹ thuật, biết quản lý và đầu tư . Nhiệm vụ của thế hệ trẻ rất nặng nề . Thanh thiếu niên học sinh hơn ai hết là những ngừoi phải nắm lấy cơ hội lúc này. Vậy mục tiêu lý tưởng của thanh niên học sinh đâu phải là sống “ sành điệu” phải “ nhuộm tóc” hút thuốc lá, uống rượu, vào các vũ trường “ không ai cấm nhuộm tóc. Nhưng hút thuốc lá, uống rượu , vào vũ trường thì không nên. Thuốc là, bia, rượu sẽ đẩy thế lực trẻ đến con dường phạm pháp. Mỗi chai bia, mỗi bao thuốc lá thơm là mười ngàn đồng. Trong khi chúng ta còn đang học, phải nhờ vào bố mẹ nuôi chúng ta chưa làm ra tiền của. Nếu hút thuốc, uống rượu bai, chúng ta lấy tiền ở đâu ? đây là chưa kể hút thuốc lá và uống rượu sẽ dẫn đến bệnh tật như thế nào ? vào vũ trường một thực tế ở nuớc ta là heỉu biết ka raô kê và vũ trường hànn những mục đích khác. Niều cơ sở vũ trường đã bị lôi ra ánh sáng . Đây là một tụ tập, nhậu nhẹt, thuốc lắc đưa thanh niên và học sinh đến cuối sự mê li, cùng trời khoáng đăng mà bỏ quên mục tiêu phấn đấu của đời mình. Không có mục đích nào khác là tập trung cho học tập cho những sinh hoạt lành mạnh Thay thế vào vào vũ trường là sinh hoạt văn hoá, văn nghệ. Hãy xa lánh với thuốc lá và rượu bia . Bạn có biết thống kê hàng năm của bệnh viện K: số người tư vong và bệnh ung thư phổi do thuốc lá gây ra chiếm tới 80%. Con số ấy đã nói lên tất cả.
Theo bạn thì sành điệu là gì? Có phải sành điệu là chơi trội , là cái gì cũng biết, cũng hơn ngưòi khác. Song hút thuốc lá và uống rượu thì không phải sành điệu. Đó là nguyên nhân của nghiện ngập.
Sau cũng ta nói với nhau về chuyện nhuộm tóc. Có người tóc bạc muốn trẻ lai thì nhuộm tóc. Có người tóc đang đen lại nhuộm thật trắng hoặc vàng trong đến ngộ nghĩnh. 
Bạn nên nhớ “ cai răng cái tóc là vóc con người” không phảI mình thích cái gì thì làm theo cái ấy, phảI biết lắng nghe xung quanh.
“ Tốt nhất tóc bạn thế nào xin cứ để nguyên đó . Bởi ở đời này không có cái gì đẹp bẳng vẻ đẹp tự nhiên mình đang có.
Nhuộm tóc, hút thuốc, uống rượu vào vũ trường là những việc không nên làm, không nên có của học sinh. Đừng để sau này chính chúng ta lại ân hận vì mình.
Củng cố: 
Hướng dẫn học bài: 
Rút kinh nghiệm :